آپنه خواب انسدادی کودکان نوعی اختلال خواب است که در آن تنفس کودک به طور نسبی یا کاملاً در طول خواب مسدود می‌شود. این اختلال به سبب تنگی یا انسداد راه هوایی فوقانی در هنگام خواب است.
بین آپنه خواب انسدادی کودکان و آپنه خواب بزرگسالان تفاوت‌هایی وجود دارد. در حالی که بزرگسالان معمولاً خواب آلودگی روزانه دارند، کودکان به احتمال زیاد دارای مشکلات رفتاری هستند. علت اصلی در بزرگسالان اغلب چاقی است، در حالی که در کودکان شایع‌ترین بیماری زمینه‌ای، بزرگ شدن آدنوئیدها و لوزه‌هاست.
تشخیص و درمان زودهنگام در پیشگیری از عوارضی که می‌تواند بر رشد کودکان، رشد شناختی و رفتار کودکان تأثیر بگذارد، مهم هستند.
علائم آپنه خواب کودکان
در هنگام خواب علائم و نشانه‌های آپنه خواب کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خرناس
- مکث در تنفس
- خواب بی قرار
- خروپف، سرفه یا خفگی
- تنفس دهانی
- شب ادراری
- وحشت در خواب
نوزادان و کودکان خردسال مبتلا به آپنه خواب انسدادی همیشه خروپف نمی‌کنند. آنها فقط ممکن است خواب راحتی نداشته باشند.
در طول روز، کودکان درگیر با آپنه خواب ممکن است:
- در مدرسه ضعیف عمل کنند.
- مشکل توجه و تمرکز داشته باشند.
- مشکلات یادگیری داشته باشند.
- مشکلات رفتاری داشته باشند.
- افزایش وزن و رشد ضعیف داشته باشند.
- بیش فعال باشند.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
اگر کودک شما صبح به طور مداوم با احساس خستگی و مشکلات رفتاری بیدار می‌شود، با پزشک ملاقات کنید.
علل آپنه خواب انسدادی اطفال
چاقی یک عامل شایع در بروز آپنه انسدادی خواب در بزرگسالان است. اما در كودكان شایع ترین بیماری منجر به انسداد خواب انسداد لوزه‌ها و آدنوئیدهاست. با این حال، چاقی در کودکان نیز نقش دارد. سایر عوامل زمینه ساز می‌تواند ناهنجاری‌های جمجمه‌ای صورت و اختلالات عصبی عضلانی باشد.
عوامل خطر
علاوه بر چاقی، سایر عوامل خطرناک برای آپنه خواب کودکان شامل:
- سندرم داون
- ناهنجاری در جمجمه یا صورت
- فلج مغزی
- بیماری سلول داسی شکل
- بیماری عصبی عضلانی
- سابقه وزن کم هنگام تولد
- سابقه خانوادگی آپنه خواب انسدادی
عوارض آپنه خواب انسدادی کودکان
آپنه خواب انسدادی کودکان می‌تواند عوارض جدی داشته باشد، از جمله:
- عدم رشد
- مشکلات قلبی
- مرگ
تشخیص آپنه خواب کودکان
برای تشخیص وقفه خواب تنفسی در کودکان، پزشک علائم و سابقه پزشکی فرد را بررسی کرده و معاینه جسمی را انجام می‌دهد و ممکن است چندین آزمایش برای تشخیص بیماری انجام دهد.
آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پلی مونوگرام. پزشک وضعیت کودک را در طی یک مطالعه خواب شبانه ارزیابی می‌کند. در این آزمایش از حسگرهای اعمال شده بر روی بدن برای ثبت فعالیت موج مغز، الگوی تنفس، خروپف، میزان اکسیژن، ضربان قلب و فعالیت عضلات در هنگام خواب کودک استفاده می‌شود.
- اکسی متری. اگر پزشکان به شدت به آپنه خواب انسدادی مشکوک باشند و یک پلی مونوگرام کامل لازم یا در دسترس نباشد، تهیه نمودار یک شبه از سطح اکسیژن ممکن است به تشخیص کمک کند. اکسی‌متری را می‌توان در خانه انجام داد. با این وجود، گاهی اوقات تشخیصی از آن به دست نمی‌آید، در این صورت کودک هنوز هم نیاز به داشتن پلی مونوگرام دارد.
- الکتروکاردیوگرام. در یک الکتروکاردیوگرام، تکه‌های حسگر با سیم‌های متصل (الکترود) ضربان‌های الکتریکی که توسط قلب کودک تولید شده است اندازه گیری می‌کنند. پزشکان ممکن است از این آزمایش برای بررسی مشکلات احتمالی قلبی استفاده کنند.
درمان آپنه خواب در کودکان
پزشک شما با والدین همکاری خواهد کرد تا مناسب‌ترین روش درمانی برای بروز آپنه خواب کودک را پیدا کند. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروها. استروئیدهای موضعی بینی، مانند فلوتیکازون و بودزونید، ممکن است علائم آپنه خواب را برای برخی از کودکان با آپنه انسدادی خفیف انسدادی کاهش دهد. برای کودکان مبتلا به آلرژی، مونتلوکاست ممکن است در هنگام استفاده به تنهایی یا همراه با استروئیدهای بینی به از بین بردن علائم کمک کند.
- برداشتن لوزه ها و آدنوئیدها. پزشک ممکن است کودک را به یک متخصص گوش، حلق و بینی اطفال ارجاع دهد تا در مورد رفع لوزه‌ها و آدنوئید (آدنوتونسیلکتومی) صحبت کند. آدنوتونسیلکتومی ممکن است با باز کردن راه هوایی، آپنه خواب انسدادی را بهبود بخشد. بسته به وضعیت کودک ممکن است سایر اشکال جراحی راه هوایی فوقانی توصیه شود.
- درمان با فشار هوای مثبت راه تنفسی. در فشارمثبت مستمر راه هوایی (CPAP) و فشار مثبت مجاری هوایی دو طرفه (BPAP)، ماشین‌های کوچک به آرامی هوا را از طریق یک لوله و ماسک متصل به بینی یا بینی و دهان می‌دمند. دستگاه فشار هوا را به قسمت پشتی گلوی فرد می‌فرستد تا راه هوایی کودک باز بماند. پزشکان غالباً آپنه خواب انسدادی کودکان را با فشار مثبت راه هوایی درمان می‌کنند.
مناسب بودن اندازه ماسک می‌تواند به کودک در تحمل ماسک روی صورت کمک کند.
- وسایل دهانی. وسایل دهانی، مانند دستگاه‌های دندانپزشکی، باعث می‌شود فک پایین و زبان کودک به سمت جلو حرکت کند تا راه هوایی فوقانی وی باز باشد.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
- اجتناب از تحریک کننده‌ها و آلرژن‌های راه هوایی. همه كودكان، به خصوص كسانی كه دچار آپنه خواب هستند، باید از دود تنباكو یا سایر مواد آلرژی‌زا یا آلاینده‌های محیط بسته خودداری كنند، زیرا می‌توانند باعث تحریک و گرفتگی مجاری هوایی شوند.
- کاهش وزن. پزشکان ممکن است توصیه کنند که کودک شما اگر چاق باشد وزن کم کند. پزشک می‌تواند اطلاعات مربوط به رژیم غذایی و تغذیه‌ای را ارائه دهد یا کودک را در زمینه مدیریت چاقی به متخصصان دیگر ارجاع دهد.
آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک
احتمالاً نخست به پزشک عمومی یا پزشک خانواده مراجعه کنید و یا ممکن است فوراً به یک متخصص گوش، حلق و بینی و یا یک متخصص طب خواب مراجعه نمایید.
در اینجا برخی از اطلاعات به شما کمک می‌کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- علائم فرزندتان، از جمله مواردی که به مشکل کودک بی‌ارتباط نیست.
- تمام داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌های دیگری که کودک شما مصرف می‌کند، از جمله دوز داروها.
- سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید.
در مورد آپنه خواب انسدادی کودکان، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- چه آزمایشاتی لازم است؟
- آیا این بیماری موقتی است یا مزمن؟
- بهترین کار چیست؟
- گزینه‌های اصلی با رویکرد درمانی که پیشنهاد می‌کنید چیست؟
- آیا باید فرزندم را به یک متخصص ببرم؟
- آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری که بتوانم داشته باشم وجود دارد؟ چه وب سایت‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
در پرسیدن سوالات دیگر دریغ نکنید.
از پزشک چه انتظاری دارید
احتمالاً پزشک از شما سؤالاتی می‌کند، مانند:
- آیا کودک شما خروپف می‌کند؟
- چه چیز دیگری در مورد خواب فرزندتان مشاهده کرده‌اید؟
- آیا فرزند شما با مشکل توجه و تمرکز مواجه است؟
- آیا فرزند شما مشکل یادگیری دارد؟
- آیا سابقه خانوادگی آپنه خواب انسدادی دارید؟
