تصویربرداری مولکی پستان، آزمونی است که در آن با استفاده از یک ایزوتوپ رادیواکتیو و دوربین ویژه، سرطان سینه را بررسی می‌کنند.
در برابر گرفتن عکس ساده از سینه، تصویربرداری مولکولی پستان، نوع کارآمدی از تصویربرداری است. این بیانگر آن است که این عکس، تفاوت در فعالیت بافت را نیز نشان می‌دهد. بافتی که سلول‌ها در آن به سرعت رشد کرده و تقسیم می‌شوند، مانند سلول‌های سرطانی، در مقایسه با بافت‌های با فعالیت کم، روشن تر دیده می‌شود.
در طول تصویربرداری، مقدار کمی ایزوتوپ رادیواکتیو به یکی از وریدهای دست تزریق می‌شود. ایزوتوپ به سلول‌های سینه متصل می‌شود. سپس به کمک یک دوربین (دوربین اشعهی گاما)، اشعهی گامای منتشرشده توسط ایزوتوپ، ثبت می‌شود.
تصویربرداری مولکولی سینه، یک تکنولوژی جدید است؛ بنابراین هنوز به طور گسترده در دسترس نیست.
چرا انجام می‌شود
تصویربرداری مولکولی پستان ممکن است برای موارد زیر انجام شود:
غربالگری سرطان سینه برای خانم‌های دارای بافت سینه‌‌ی متراکم. تصویربرداری مولکولیوقتی در کنار ماموگرافی انجام می‌شود، سرطان سینه را در خانم‌های دارای بافت سینه‌‌ی متراکم را نسبت به تصویر ماموگرافی تنها، بتر نشان می‌دهد.
معمولا اگر شما و پزشکتان تصمیم گرفتید که آزمون تصویربرداری مولکولی را انجام دهید، این آزمون هر سال به همراه ماموگرافی برایتان انجام می‌شود. تصویربرداری مولکولی پستان یک آزمون تکمیلی است، بنابراین نمی‌تواند جایگزین ماموگرافی سالانه شود.
بافت پستان از غده‌های شیری، مجاری شیر، بافت فیبروز (بافت متراکم سینه) و بافت چربی تشکیل شده است. خانم‌ها با سینه‌‌ی سفت و متراکم، بافت سینه ای متراکم بیشتری نسبت به بافت چربی دارند. بافت متراکم سینه و بافت سرطان هر دو در عکس ماموگرافی سفید دیده می‌شوند که این می‌تواند تشخیص سرطان سینه را در خانم‌های دارای سینه‌‌ی سفت، سخت تر کند. مطالعات نشان می‌دهند که انجام تصویربرداری مولکولی و ماموگرافی در کنار هم می‌تواند سه برابر بیشتر سرطان سینه را نسبت به ماموگرافی تنها تشخیص دهد.
بررسی آبنرمالی‌های سینه. تصویربرداری مولکولی پستان ممکن است به پزشک برای ارزیابی توده‌‌ی سینه ای یا یک ناحیه‌‌ی غیر طبیعی در تصویر ماموگرام کمک کند. پزشک ممکن است تصویربرداری مولکولی سینه در مواقعی که آزمون‌های تصویربرداری دیگر نتیجه‌‌ی قطعی ندادند، پیشنهاد کند. تصویربرداری مولکولی ممکن است در خانم‌هایی که آزمون MRI لازم است اما قابل انجام نیست، مثل آن‌هایی که به مواد کنتراست زای MRI حساسیت دارند، انجام می‌شود.
خطرات
تصویربرداری مولکولی پستان یک فرایند ایمن است. مانند هر آزمون دیگری یک سری خطرات و محدودیت‌ها برای آن وجود دارد:
دریافت سطح کمی از اشعه. در طول تصویربرداری مولکولی پستان، شما دوز کمی از اشعه دریافت می‌کنید که برای غربالگری‌های روتین ایمن است. فواید آزمون معمولا بیشتر از عوارض ناشی از دریافت تشعشع است.
وقتی تصویربرداری مولکولی پستان برای غربالگری سرطان پستان انجام می‌شود، معمولا در کنار ماموگرافی انجام می‌شود؛ بنابراین شما اشعه بیشتری نسبت به زمانی که ماموگرافی تنها را انجام می‌دهید، دریافت می‌کنید.
ایجاد حساسیت نسبت به ایزوتوپ. در موارد خیلی نادر، ممکن است واکنش آلرژی نسبت به ماده‌‌ی رادیواکتیو ایجاد شود. پزشک خود را از هر گونه حساسیت خود آن آگاه کنید.
آزمون ممکن است چیزی پیدا کند که بعد آزمون‌های بیشتر، معلوم شود سرطان نبوده است. تصویربرداری مولکولی پستان ممکن است قسمت خاصی را مشخص کند که با آزمون‌های دیگر، احتمال سرطانی بودن ان محل رد شود. این به عنوان نتیجه مثبت کاذب شناخته می‌شود و زمانی که آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های بیشتر برای آن درخواست می‌شود، مثل بیوپسی برای دسترسی به ناحیه‌‌ی مشکوک، استرس و نگرانی‌های بی مورد ایجاد می‌کند. این موردی است که می‌تواند برای سایر آزمون‌های غربالگری هم رخ دهد.
آزمون نمی‌تواند همه‌‌ی انواع سرطان‌ها را تشخیص دهد. مانند ازمون‌های دیگر، تصویربرداری مولکولی پستان می‌تواند بعضی سرطان‌ها را تشخیص ندهد. بعضی سرطان‌ها ممکن است آنقدر کوچک باشند که دوربین گاما نتواند آن‌ها را ثبت کند. تعدادی دیگر ممکن است در محلی واقع شده باشند که نمایش آن‌ها با استفاده از تصویربرداری مولکولی دشوار باشد؛ مانند آن‌هایی که در نزدیکی قفسه‌‌ی سینه قرار داردند.
ممکن است یک فرایند تصویربرداری دیگر نیاز باشد. اگر قسمت مشکوکی با تصویربرداری مولکولی پیدا شود، این تکنولوژی نمی‌تواند به عنوان راهنما برای سوزن برای برداشتن نمونه برای آزمایش استفاده شود (بیوپسی پستان). شما به یک تصویربرداری دیگر برای هدایت بیپوپسی، مثل سونوگرافی، ماموگرافی یا MRI سینه نیاز خواهید داشت.
چگونه برای آن آماده شوید
برای آماده شدن برای آزمون تصویربرداری مولکولی پستان، از شما می‌خواهند:
از شرکت بیمه خود مطلع شوید. تصویربرداری مولکولی سینه، یک تکنولوژی جدید است و ممکن است توسط بیمه سلامت پشتیبانی نشود. بعضی شرکت‌های بیمه ممکن است تصویربرداری مولکولی پستان را برای تشخیص سرطان سینه پشتیانی کنند، اما برای غربالگری سرطان سینه این پشتیبانی انجام نشود. با شرکت بیمه‌‌ی خود صحبت کنید تا از هزینه ای که در صورت انتخاب این آزمون پرداخت خواهید کرد، آگاه شوید.
اگر باردار هستید، پزشک خود را آگاه کنید. تصویربرداری مولکولی برای افراد باردار توصیه نمی‌شود.
اگر در دوران شیردهی هستید پزشک خود را آگاه کنید. تصویربرداری مولکولی معمولا برای خانم‌هایی که به نوزاد خود شیر می‌دهند، توصیه نمی‌شود. اما اگر آزمون، ضروری باشد، ممکن است پزشک از شما بخواهد تا ۲۴ ساعت بعد از آزمون، به نوزاد خود شیر ندهید. در این مدت بدنتان زمان کافی برای رفتن ایزوتوپ رادیواکتیو را دارد. ممکن است شما بخواهید قبل از آزمون از پمپ سینه برای دوشیدن شیر و نگهداری آن برای تغذیه نوزاد استفاده کنید.
به گونه ای زمان بندی کنید که آزمون را در شروع دوره‌‌ی عادت ماهانه‌‌ی خود انجام دهید. اگر شما یائسه نباشید، بهتر است به گونه ای زمان بندی کنید که آزمون تصویربرداری مولکولی پستان را در حدود روز‌های هفتم تا چهاردهم بعد از اولین روز قاعدگی تان انجام دهید.
به مدت ۳ تا ۴ ساعت قبل از آزمون چیزی نخورید. خودداری از خوردن چند ساعت قبل از آزمون، مقدار ایزوتوپی که در بافت سینه گردش می‌کند را افزایش می‌دهد و تصویر با کیفیت بهتری ایجاد می‌کند. خوردن مایعات، مثل آب، نوشیدنی‌های بدن الکل، قهوه و چای بدون شیر و شکر مشکلی ایجاد نمی‌کند.
در آزمون چه اتفاقی می‌افتد
در طول آزمون
وقتی که شما به محل آزمون تصویربرداری مولکولی پستان می‌روید، از شما می‌خواهند که لباس‌هایتان را تا کمر درآورید. شما یک روپوش مخصوص دریافت می‌کنید تا تا زمان آزمون، خود را بپوشانید. شما همچنین ممکن است یک پتو دریافت کنید تا قفسه سینه تان را گرم نگه دارید. این کار باعث می‌شود که جذب ایزوتوپ توسط بافت سینه بهتر صورت بگیرد.
برای شروع آزمون، شما تزریق ایزوتوپ را از طریق ورید دستتان خواهید داشت. محلول تزریقی دارای ماده ای است که به سرعت در سلول‌های دارای رشد سریع، مانند سلول‌های سرطانی، جذب می‌شود. اشعهی گامایی که توسط این ایزوتوپ منتشر می‌شود، می‌تواند توسط دو دوربین گامای کوچک که قسمتی از دستگاه تصویربرداری سینه است، ثبت شود.
شما در جلوی سیستم تصویربرداری مولکولی پستان که شبیه دستگاه ماموگرافی است، نشانده می‌شوید. از شما می‌خواهند که روپوش خود را دربیاورید یا کنار بزنید و یک سینه‌‌ی خود را روی سطح صاف یک دوربین گاما در جلویتان قرار دهید. ممکن است لازم باشد که کمی به جلو خم شوید. ممکن است چند بالش در پشت شما قرار دهند تا نگه داشتن این حالت برای شما راحت تر شود.
سطح صاف دوربین دوم گاما تا بالای سینه‌‌ی شما پایین آورده می‌شود. فشار وارده در این حالت کم است و فقط در حدی است که سینه‌‌ی شما را در طول آزمون در محل نگه دارد و دردناک یا ناراحت نخواهد بود.
شما به مدت ۱۰ دقیقه در همان حالت می‌مانید تا دوربین گاما فعالیت ایزوتوپ‌ها را ثبت کند. برای گرفتن تصویر دوم حالت سینه را تغییر می‌دهند و از شما می‌خواهند که برای تشکیل تصویر، ۱۰ دقیقه دیگر بنشینید.
اگر آزمون برای هر دو سینه شما لازم باشد، سینه‌‌ی دیگر شما نیز در دستگاه قرار می‌گیرد و فرایند تکرار می‌شود. برای سینه، دو عکس لازم است و گرفتن هر عکس ۱۰ دقیق طول می‌کشد. در کل از شما می‌خواهند به مدت ۴۰ دقیقه بنشینید؛ بنابراین شما می‌توانید در بین تصاویر (هر ۱۰ دقیقه) برخیزید و بدن خود را کش و قوس دهید. خانم‌ها با سینه‌های بزرگتر ممکن است نیاز به تصاویر بیشتر داشته باشند.
بعد از آزمون
وقتی که آزمون کامل شد، از شما می‌خواهند که کمی صبر کنید تا یک تکولوژیست کیفیت تصاویر را بررسی کند. اگر در تصاویر مشکلی وجود داشت، ممکن است لازم باشد قسمتی از آزمون را دوباره تکرار کنید.
بعد از آزمون، شما می‌توانید لباس‌هایتان را بپوشید و فعالیت‌های نرمالتان را از پیش بگیرید.
نتایج
یک پزشک متخصص در روش‌های تصویربرداری (رادیولوژیست)، تصاویر آزمون مولکولی پستان شما را بررسی می‌کند. یکی از اعضای تیم مراقبان سلامت، برای اعلام نتیجه با شما تماس خواهد گرفت.
آزمون مولکولی پستان، میزان جذب ایزوتوپ رادیواکتیو را به وسیله‌‌ی بافت سینه شما نشان می‌دهد. قسمت‌هایی که ایزوتوپ بیشتری جذب کرده اند، به شکل نقاط روشن در تصاویر دیده می‌شوند. اگر مورد مشکوکی مشاهده شد، پزشک ممکن است آزمون‌های دیگری را درخواست کند و احتمالا یک بیوپسی پستان برای مشخص کردن اینکه محل مورد نظر سرطانی است یا نه، لازم باشد.
