سکسکه به انقباضات غیر ارادی دیافراگم گفته میشود. دیافراگم ماهیچه‌ای است که قفسه سینه شما را از بخش شکم جدا می کند و نقش مهمی در تنفس دارد. به دنبال هر انقباض، بسته شدن ناگهانی تارهای صوتی شما اتفاق می‌افتد که صدای «هیک» یا صدای سکسکه را تولید می کند.
سکسکه ممکن است ناشی از یک وعده غذایی با حجم زیاد، نوشیدنی های الکلی یا گازدار یا هیجان ناگهانی باشد. اما در برخی موارد سکسکه ممکن است نشانه ای از یک مشکل زمینه‌ای پزشکی باشد. برای اکثر مردم، یک دوره سکسکه معمولاً تنها چند دقیقه طول می کشد. این درحالیست که در موارد نادر سکسکه ممکن است ماه‌ها ادامه داشته باشد. این امر می تواند منجر به کاهش وزن و خستگی شود.
علائم سکسکه
سکسکه کردن خود یک علامت می‌باشد که گاهی ممکن است با احساس سفتی خفیفی در قفسه سینه، شکم یا گلو همراه باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که سکسکه‌تان بیش از ۴۸ ساعت طول بکشد یا آنقدر شدید باشد که حین غذا خوردن، خوابیدن یا تنفس مشکل ایجاد کند، جلسه‌ای برای ملاقات با پزشک ترتیب دهید.
علت سکسکه
شایع ترین علل سکسکه‌هایی که کمتر از ۴۸ ساعت طول می کشد عبارتند از:
- مصرف نوشیدنی های گازدار
- مصرف بیش از حد الکل
- زیاد غذا خوردن
- هیجان یا استرس عاطفی
- تغییرات ناگهانی دما
- بلع هوا حین جویدن آدامس یا مکیدن آب نبات
سکسکه هایی که بیش از ۴۸ ساعت طول می کشد ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد که می توانند در دسته های زیر گروه بندی شوند.
آسیب یا تحریک عصبی
یکی از علل سکسکه‌های مداوم آسیب یا تحریک اعصاب واگ یا اعصاب فرنیک است که به عضلات دیافراگم عصبدهی می‌کنند. عواملی که ممکن است باعث آسیب یا تحریک این اعصاب شوند عبارتند از:
- مو یا چیز دیگری در گوش که پرده گوش را لمس می‌کند
- تومور، کیست یا گواتر در ناحیه گردن
- رفلکس معدی-مروی
- گلو درد یا لارنژیت
اختلالات سیستم عصبی مرکزی
تومور یا عفونت در سیستم عصبی مرکزی یا آسیب به آن که در نتیجه‌ی یک تروما بوجود آمده باشد، می تواند کنترل طبیعی بدن شما را بر روی رفلکس سکسکه مختل کند. نمونه‌هایی برای آن عبارتند از:
- آنسفالیت
- مننژيت
- مولتیپل اسکلروزیس
- سکته مغزی
- آسیب مغزی تروماتیک
- تومور
اختلالات متابولیک و داروها
موارد زیر می‌توانند سکسکه مداوم را شدیدتر کنند:
- مصرف الکل
- بیهوشی
- باربیتورات‌ها
- دیابت
- عدم تعادل الکترولیت‌ها
- بیماری‌های کلیوی
- استروئیدها
- آرام بخش‌ها
عوامل خطر
مردان بسیار بیشتر از زنان دچار سکسکه های مداوم می شوند. از دیگر عواملی که ممکن است خطر سکسکه را افزایش دهند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسائل ذهني يا عاطفي: اضطراب، استرس و هیجان با سکسکه های کوتاه مدت و مداوم همراه است.
- جراحی: برخی افراد پس از اینکه تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرند یا پس از عمل‌های جراحی که ارگان‌های شکمی درگیر هستند، دچار سکسکه می شوند.
عوارض سکسکه
سکسکه های مداوم ممکن است موارد زیر را دچار مشکل کنند:
- خوردن
- خوابیدن
- حرف زدن
- بهبود زخم‌های ناشی از عمل جراحی
تشخيص سکسکه
طی معاینات فیزیکی، پزشک شما ممکن است تست‌های نورولوژیکی انجام دهد تا موارد زیر را بررسی کند:
- تعادل و هماهنگی
- قدرت و تن عضلانی
- رفلکس‌ها
- بینایی و حس لامسه
در صورتی که پزشک در علت یابی سکسکه به یک بیماری زمینه‌ای مشکوک شود، ، می‌تواند هرکدام از آزمایش‌های زیر را درخواست کند:
تست‌های آزمایشگاهی
نمونه خون می‌تواند در بررسی موارد زیر مؤثر باشد:
- دیابت
- عفونت
- بیماری کلیوی
روش‌های تصویربرداری
این نوع آزمایش‌ها می‌توانند ناهنجاری‌های آناتومیکی را که منجر به آسیب به عصب واگ یا فرنیک و یا خود دیافراگم شود تشخیص دهند. روش‌های تصویربرداری شامل موارد زیر می‌باشد:
- عکس قفسه سینه
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
تست‌های اندوسکوپی
در این روش‌ها، از یک میله نازک و انعطاف پذیر که یک دوربین کوچک در انتهای آن تعبیه شده‌است استفاده میشود. این میله از راه گلو به پایین فرستاده میشود تا مشکلات ناحیه مری وحلق مورد بررسی قرار گیرد.
درمان سکسکه
بیشتر موارد سکسکه به خودی خود و بدون نیاز به درمان پزشکی از بین می روند. اگر یک مشکل زمینه‌ای پزشکی باعث سکسکه شده‌باشد، درمان آن بیماری می‌تواند سکسکه را برطرف کند. راه‌های درمانی زیر می‌تواند برای سکسکه‌های مداوم که بیش از دو روز طول می‌کشند مفید باشد:
داروهای موثر در سکسکه
داروهایی که می‌توانند برای درمان سکسکه‌های مداوم مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:
- باکلوفن
- کلرپرومازین
- متوكلوپراميد
جراحی و سایر روش‌ها
اگر راه‌های درمانی کمتر-تهاجمی موثر واقع نشدند، پزشک ممکن است با تزریق بی‌حس‌کننده، عصب فرنیک را بلوکه کند تا جلوی سکسکه را بگیرد.
یکی دیگر از گزینه‌های درمانی، کاشت باتری طی یک عمل جراحی است. در این روش تحریک‌های الکتریکی خفیفی به عصب واگ داده میشود که عمل آن را کنترل می‌کند. این روش اغلب برای درمان صرع استفاده میشود، اما در کنترل سکسکه‌های مداوم نیز نقش بسزایی دارد.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
اگر چه هیچ راه مشخصی برای جلوگیری از سکسکه وجود ندارد, اما در صورتی که شما یک دوره سکسکه به مدت بیش از چند دقیقه را تجربه می‌کنید، درمان‌های خانگی زیر می‌توانند مفید واقع شوند (البته صحت آن هنوز ثابت نشده‌است):
- فوت کردن و نفس کشیدن به داخل یک کيسه کاغذی
- غرغره کردن با آب یخ
- نگه داشتن نفس
- نوشیدن آب سرد (به صورت جرعه جرعه)
اگر به صورت مداوم دچار سکسکه می‌شوید، موارید زیر را رعایت کنید:
- از مصرف نوشابه‌های گازدار و غذاهای تولید کننده گاز اجتناب کنید
- حجم وعده های غذایی خود را کاهش دهید
درمان‌های جایگزین
هنگامی که سکسکه‌های مداوم به روش‌های ذکر شده پاسخ ندهند، درمان‌های جایگزینی مانند هیپنوتیزم و طب سوزنی می‌توانند گزینه بعدی باشند.
آمادگی‌های لازم برای مراجعه به پزشک
احتمالا اولین نفری که برای مشورت در مورد سکسکه‌تان به او مراجعه خواهید کرد، یک پزشک عمومی خواهد بود. سپس در صورتی که سکسکه شما مداوم یا شدید باشد، به یک متخصص ارجاع داده خواهید شد.
اقدامات پیش از مراجعه
سعی کنید فهرستی شامل موارد زیر تهیه کنید:
- توصیف دقیق علائمی که دارید
- اطلاعات مربوط به مشکلات پزشکی که داشته‌اید
- اطلاعات مربوط به سوابق پزشکی خانوادتان
- تمامی داروها و مکمل‌های غذایی که مصرف می‌کنید
- سوالاتی که از پزشک دارید
اقدامات پزشک
سوالات پزشک می‌تواند شامل موارد زیر شود:
- سکسکه‌تان از چه زمانی شروع میشود؟
- این سکسکه‌ها هر چند وقت یکبار تکرار می‌شوند؟
- چه مواردی مشکلتان بهتر یا شدیدتر می‌کند؟
- چه داروهايي را مصرف ميکنيد؟
- آیا گلو درد يا گوش درد داشته‌اید؟
- آیا علائم سوءهاضمه یا نفخ داشته‌اید؟
- آیا اخیرا گلو درد یا تغییراتی در صدایتان داشته اید؟
- آیا درد سینه، سرفه یا مشکلات تنفسی داشته‌اید؟
- آیا سردرد یا دیگر مشکلات نورولوژیکی را تجربه کرده‌اید؟
