حافظه روندی یا حافظه رویه ای به بخشی از حافظه بلند مدت گفته می‌شود که نحوه انجام فعالیت‌ها و مهارت‌های مختلف را در برمی‌گیرد. در واقع این حافظه چگونگی انجام برخی از کار‌ها است. دوچرخه سواری، بستن بند کفش و پختن املت همگی نمونه‌هایی ازحافظه روندی هستند.
نکاهی دقیق‌تر به حافظه روندی
آغاز شکل گیری حافظه روندی به دوران شروع یادگیری راه رفتن، صحبت کردن، غذا خوردن و بازی کردن در اوایل زندگی و کودکی برمی‌گردد. این حافظه چنان ریشه دوانده که تقریباً خودکار است و نیازی به تفکر در مورد چگونگی انجام این مهارت‌های حرکتی نیست.
هرچند که انجام این اقدامات آسان است، اما توضیح اینکه آن‌ها را چگونه و از کجا آموخته ایم بسیار دشوار است. در اغلب موارد این مهارت‌ها را در اوایل کودکی می آموزیم. یادگیری نحوه راه رفتن یک مثال عالی است. در واقع پس از یادگیری این عمل، دیگر نیازی به یادآوردی آگاهانه چگونگی انجام آن وجود ندارد. حافظه روندی بخشی از حافظه بلندمدت شما را اشغال می‌کند و به شما این امکان را می‌دهد که مهارت‌هارا بدون فکر کردن انجام دهید.
نمونه هایی از حافظه روندی
برای این اقدامات از حافظه روندی استفاده می‌شود:
- نوشتن با قلم
- تایپ کردن روی صفحه کلید
- بازی بسکتبال
- نواختن پیانو
- شنا کردن
- پیاده روی
حافظه روندی چگونه شکل می‌گیرد؟
حین ایجاد ارتباط بین سیناپس ها، شکاف هایی در انتهای یک نورون ایجاد می‌شود که اجازه عبور سیگنال‌ها را فراهم می‌کند. هرچه یک عمل بیشتر تکرار شود، تعداد بیشتری از سیگنال‌ها از طریق همان سیناپس‌ها ارسال می‌شوند. با گذشت زمان، این مسیرهای سیناپسی قویتر می‌شوند و این اعمال ناخودآگاه و خودکار می شوند.
تعدادی از ساختارهای مغزی با شکل گیری و حفظ حافظه روندی ارتباط دارند. به عنوان مثال نقش مخچه در هماهنگی حرکات ومهارت‌های حرکتی ظریف است که برای بسیاری از فعالیت‌ها مانند طراحی، نقاشی، نواختن ساز، نوشتن و مجسمه سازی مورد نیازاست. سیستم لیمبیک، نیز با ایفای نقش در هماهنگی بسیاری از فرایندهای مربوط به حافظه و یادگیری، در شکل گیری این حافظه تاثیرمهمی دارد.
تفاوت بین حافظه روندی و حافظه اخباری
حافظه روندی در واقع نوعی حافظه ضمنی است. خاطرات ضمنی آن‌هایی هستند که بدون تلاش شکل می‌گیرند. باقی ماندن متن آهنگ مورد علاقه در ذهن، نمونه ای از حافظه ضمنی است. شما هیچ تلاشی برای یادگیری متن و ملودی آهنگ نکرده‌اید بلکه در طول روز، به دنبال شنیدن چندباره آن آهنگ در پس زمینه، نوعی حافظه ضمنی از آن ایجاد شده است.
اما حافظه های اخباری به مواردی گفته می‌شود که شما برای به خاطرسپردن آن آگاهانه تلاش میکنید. نام دیگر حافظه اخباری، حافظه صریح است. از جمله مثل‌های این نوع حافظه شامل به خاطر سپردن اطلاعات برای آزمون ، قرار دندانپزشکی و آدرس و شماره تلفن‌هاست.
توصیف خاطرات روندی اغلب دشوار است. اگر کسی از شما نحوه رانندگی یا دوچرخه سواری را بپرسد، ممکن است برای بیان آن بااستفاده از کلمات به چالش کشیده شوید. اما اگر از شما بپرسند که چگونه باید به خانه رفت، احتمالاً خواهید توانست آدرس را به راحتی توصیف کنید.
به طور کلی به یاد سپردن روند فیزیکی نحوه انجام کاری (مانند رانندگی با ماشین) یک حافظه روندی است، در حالی که به خاطر سپردن مسیری که باید برای رسیدن به جایی طی کنید، یک حافظه اخباری است.
