هیچ چیز به اندازه تغذیه بر وضعیت سلامت عمومی فرد تاثیر گذار نیست. در واقع نوع تغذیه، مشخص کننده سطح سلامت فرد است. امروزه رژیم های غذایی متعددی مانند رژیم غذایی پگان ، رژیم لاغری پروتئینی در کل دنیا باب شده که هر کدام از آنها ویژگی های خاص خود را دارند. اما محبوبیت و گستردگی استفاده، به معنای استاندارد بودن همه این رژیم ها نیست.
برخی از آنها، به دلیل کمبود هایی که در زمینه دریافت مواد مغذی در فرد ایجاد می کنند، بسیار ضعیف بوده و مورد تایید کارشناسان مجله سلامت ماه و پزشکان قرار ندارند. یک رژیم غذایی مناسب و سالم، باید همه گروه های غذایی را در بر داشته باشد تا تمامی مواد و املاح مورد نیاز، به بدن وارد شود. در ادامه برخی از عوارض رژیم های غذایی غلط را به شما معرفی می کنیم.
۷ تا از مهمترین عوارض رژیم های لاغری غلط
رژیم غذایی در صورتی که صحیح نباشد، تاثیرات خود را یک شبه بروز نخواهد داد. در واقع اگر شما برنامه غذایی غلطی داشته باشید، در طول یک یا دو روز، متوجه عوارض آن نخواهید شد. بلکه مدت ها طول خواهد کشید تا عدم دریافت مواد مغذی، تاثیر گذاری خود را بر سلامت عمومی بدن، نشان دهد.
یک رژیم غذایی صحیح، باید در بردارنده تمامی گروه های غذایی باشد و با توجه به نیاز و وضعیت سلامت فرد، این گروه ها دسته بندی و مقدار مصرف آن، کنترل می شود. مطمئنا در صورتی که به شکل غیر اصولی، گروه های غذایی از برنامه روزانه حذف شوند، نیاز بدن به ویتامین ها و املاح مختلف تامین نخواهد شد و عوارض رژیم های غذایی غلط به صورت انواع بیماری ها بروز پیدا می کند. از جمله عوارض این رژیم های نادرست می توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱.پوکی استخوان از عوارض رژیم غذایی غلط
پوکی استخوان در واقع به وضعیتی اطلاق می شود که در آن ناحیه داخلی بافت استخوان ضعیف شده باشد و با ایجاد حفره هایی در آن، مقاومت استخوان در برابر ضربه، کاهش یابد.
این مسئله که یکی از عوارض رژیم های غذایی غلط است، خطر بروز انواع شکستگی را در قسمت های مختلف بدن، افزایش می دهد. اعتیاد به الکل و عدم دریافت کلسیم و ویتامین D از جمله اصلی ترین علل پوکی استخوان است. لبنیات و برخی از سبزیجات، از منابع مناسب دریافت این املاح و ویتامین ها هستند و بسته به مقدار نیاز فرد، می توان از مکمل ها نیز جهت تامین آنها استفاده کرد.
۲.بروز اختلالات تغذیه ای در اثر رژیم نادرست
اختلالات تغذیه ای، یکی دیگر از عوارض رژیم غذایی غلط است که به نظر می رسد بسیاری از افراد، درگیر آن هستند. در صورتی که هدف از رژیم غذایی، کاهش شدید میزان مصرف غذا باشد، به تدریج مغز به این سو کشیده خواهد شد که باید برای هرچه لاغرتر شدن، فعالیت کند. در صورتی که چنین تفکری در ذهن ایجاد شود، فرد از خوردن غذا حتی به میزان نیاز نیز صرف نظر کرده و به این ترتیب، نیازهای عادی و اساسی بدن، تامین خواهد شد. در مواردی که این رژیم ها طولانی مدت باشند، این اختلالات در فرد تثبیت شده و مشکلات متعددی در زمینه خوراک فراهم می آورد.
۳.رژیم غذایی نادرست عامل افزایش وزن
بدن ما برای داشتن عملکردی مناسب، نیاز به تمامی گروه ها از جمله چربی، کربوهیدرات ها ، پروتئین، الکترولیت ها و غیره دارد. در صورتی که تعادلی در دریافت این مواد وجود نداشته باشد، اغلب بخش ها از جمله بخش مدیریت سوخت و ساز و متابولیسم بدن، دچار اختلال شده و نهایتا فرد دچار چاقی یا اضافه وزن می شود که یکی از شایع ترین نمونه های عوارض رژیم های غذایی غلط است.
۴.داشتن ادرار تیره رنگ
تنظیم مایعات بدن و حفظ رطوبت، از اساسی ترین مواردی است که باید در مبحث تغذیه، مورد توجه قرار گیرد. در صورتی که رنگ ادرار تیره باشد یا مشکلات دیگری در ارتباط با دفع آن وجود داشته باشد، این یعنی مقدار مایعات در بدن کم است. به گفته محققان، هر فرد در طول روز به طور متوسط به ۷ تا ۹ لیوان آب نیاز دارد که البته بسته به نوع فعالیت و تعریق، این میزان متفاوت است و ممکن است بیشتر یا کمتر از این مقدار باشد. مسئله مهم، مصرف مایعات و جلوگیری از خشکی بدن است که معمولا از عوارض رژیم های غذایی غلط می باشد.
۵.دیابت و فشار خون از عوارض رژیم های اشتباه
تقریبا تمامی غذاهایی که مصرف می کنیم در بدن به قند تبدیل می شوند که سوخت اصلی سلول ها محسوب می شود، به جز پروتئین ها که مسئولیت دیگری بر عهده دارند. حجم زیاد وعده های غذایی، یعنی دریافت کربوهیدرات بیشتر، قند بیشتر و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری دیابت . بهتر است جهت تامین کربوهیدرات مورد نیاز بدن، از نمونه پیچیده آنها استفاده کنیم، زیرا کمتر جذب بدن می شود.
هر زمان که بحث در مورد عوارض رژیم غذایی غلط به میان می آید، فشار خون بالا به عنوان یک خطر جدی، مطرح می شود که باید به آن توجه ویژه ای داشت. رژیم غذایی در صورتی که کنترل شده نباشد، منجر به مصرف زیاد سدیم شده و نهایتا، بیماری فشار خون را در پی خواهد داشت.
۶.کاهش قدرت حافظه و اختلال در مغز
ویتامین گروه B بیشتر ویتامین B12 و آهن از جمله اساسی ترین ترکیبات مغذی برای فعالیت مغز هستند که در صورت عدم تامین آنها، مغز دچار اختلال در عملکرد شده و حتی امکان انجام فعالیت های ساده روزمره و ایجاد تمرکز وجود ندارد. به گفته محققان، علاوه بر این دو ماده، ترکیبات دیگری نیز هستند که کمبود آنها در بدن، منجر به ضعف حافظه و قدرت درک مغز شده و فرد را دچار مشکلات متعددی در زمینه فهم مطالب می کند. به نظر می رسد این مشکل، جدی ترین و خطرناک ترین نمونه از عوارض رژیم های غذایی اشتباه باشد.
۷.افزایش خطر ابتلا به انواع سرطان ها
نتایج یک تحقیق نشان می دهد که ارتباط بسیار تنگاتنگی میان مقدار مصرف سبزیجات و میوه ها و خطر ابتلا به سرطان دارد. به گفته محققان، افرادی که در رژیم غذایی خود به طور منظم از سبزیجات و میوه های تازه استفاده می کنند، بسیار کمتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه و علائم آن ، سرطان پانکراس، معده و تخمدان خواهند شد.
۵ نشانه اصلی یک رژیم لاغری نادرست
۱.هوس غذا
چنین احساسی زمانی به وجود میآید که شخص غذاهای ناسالم و فاقد ویتامین و مواد مغذی کافی مصرف کند. از این رو، بدن برای تأمین این مواد دوباره میل به خوردن پیدا میکند.
۲. بیماری
بدن و سیستم ایمنی انسان نیاز به غذاهای مغذی و انواع ویتامینها دارد تا بتواند عملکرد درستی داشته باشد. زمانی که فرد غذای ناسالم مصرف میکند، سیستم ایمنی بدن قبل از همه دچار مشکل میشود. بدون یک سیستم ایمنی قوی، فرد به راحتی بیمار میشود. غذاهای غنی از ویتامینها مانند میوه، سبزی و غلات سبوسدار میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
۳. سردرد
اگر از فردی که از سردرد مزمن یا میگرن رنج میبرد، بپرسید که چه چیزی سردرد او را تحریک میکند، او موارد متعددی را نام میبرد. با این وجود اغلب رژیم غذایی در این موارد نادیده گرفته میشود. نمیتوان یک رژیم غذایی خاص را برای تمام افراد مبتلا به میگرن پیشنهاد کرد؛ اما اگر کسی بگوید: «هر وقت من پنیر میخورم سردرد میگیرم»، بهتر است دیگر پنیر نخورد.
۴. شکم درد
اگر شکمتان درد میکند، احتیاجی به دانش زیستشناسی یا علوم زندگی نیست تا متوجه شوید این درد از کجاست، بلکهاغلب از چیزی است که شخص میخورد. درد مداوم معده، به ویژه بعد از غذا خوردن، میتواند نشانهای قوی از عدم تحمل غذایی، آلرژی یا GERD(بیماری رفلکس اسید معده) باشد. اگر پس از خوردن مواد غذایی مشخصی دچار شکم درد شدید، بهتر است که دیگر آنها را مصرف نکنید و با پزشک متخصص تغذیه مشورت کنید.
۵.بیخوابی
خواب یکی از مهمترین کارهایی است که انسان باید به طور روزانه انجام دهد. اکثر مردم باید ۷ الی ۸ ساعت خواب مفید در شب داشته باشند که یک سوم زندگی ما را دربر میگیرد. مشکلات خواب میتواند دلایل متعددی داشته باشد.صورتحسابهای پرداخت نشده، مشکلات در روابط، نگرانیهای خانوادگی و در بسیاری از موارد، غذایی که میخوریم میتواند بر مشکلات بیخوابی ما تأثیر بگذارد. برای مثال خوردن بیشازحد کافئین یا شکر قبل از خواب و همچنین کمبود مواد غذایی باعث میشود تا بدن دیرتر به خواب رود.
چگونه تغذیه بهتری داشته باشیم
- اولین قدم برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب، آشنایی و شناخت گروه های اصلی غذایی و استفاده از آنها در شبانه روز است.
- هر روز باید ۲ وعده میوه و ۵ وعده سبزیجات مصرف کنید.
- مصرف غذاهای چرب، شور و شیرین را تا حد ممکن کاهش داده و آن را در حجم بسیار کم مصرف کنید.
- به جای نوشیدنی های قندی، از آب استفاده نمایید.
- در انتخاب غذا، به جای طعم و ظاهر، به سلامت آن توجه داشته باشید.
- برای وعده های غذایی و نحوه تهیه غذا، برنامه ریزی داشته باشید و در هنگام خرید، بیشتر بر روی مواد غذایی سالم و مقوی تمرکز کنید.
- تا حد امکان غذا را در منزل تهیه کنید.