محققان موفق به کشف سلولهای عامل نزدیکبینی، در شبکیه شدهاند.
گروهی از پژوهشگران دانشگاه نورثوسترن (Northwestern University) موفق به کشف نوعی از سلولهای گانگلیونی شبکیه (Retinal Ganglion Cell) شدهاند؛ که احتمالاً نزدیکبینی، ریشه در اختلال عملکرد این سلولها دارد. نتایج این مطالعه در ژورنال Current Biology (با IF: 8.983) منتشر شده است.
این مطالعه به – سرپرستی دکتر گرگوری شوارتز (Gregory Schwartz)، استاد چشمپزشکی، از دانشگاه نورثوسترن – خود بخشی از یک مطالعۀ وسیعتر میباشد که با هدف مهندسی معکوس شبکیه – از طریق شناسایی انواع جدیدی از سلولهای شبکیه – بر روی موشها کلید خورده بود. (Reverse Engineering، مهندسی معکوس یعنی: رسیدن به سوال از طریق بررسی پاسخ. فارغ از معنای لفظی، مهندسی معکوس به جمعآوری اطلاعات در رابطه با طراحی و عملکرد یک شیء جهت ساختن دوبارۀ آن، اطلاق میشود).
بنا بر اظهارات محققان:
شبکیه دارای تقریباً ۵۰ نوع سلول گانگلیونی میباشد؛ که با همکاری هم، تمام اطلاعاتی را که ما جهت درک دنیای دیداری (بصری) استفاده میکنیم، انتقال میدهند. هر کدام از این سلولها اطلاعات دیداری متفاوتی را – مانند رنگ یا حرکت – در هر نقطه از فضا، تأمین میکنند.
این سلول رتینال (وابسته به شبکیه) تازهکشفشده – تحت عنوان ON Delayed – حساسیت بسیار بالایی نسبت به نور دارد؛ و نمو چشم و حرکات آن را نیز کنترل میکند.
دکتر شوارتز در این مورد میگوید:
بیش از یک میلیارد نفر در دنیا مبتلا به [درجاتی از] نزدیکبینی هستند؛ که روند رو به رشد آن نشاندهندۀ مدت زمانی است که این افراد در دوران کودکی در منزل (محیطهای بسته) سپری نمودهاند.
اگر سلولهای ON Delayed دستور رشد بیش از حد [کرۀ] چشم را صادر نمایند، تصویر به طور صحیح بر روی شبکیه متمرکز نخواهد شد؛ و در نتیجه نیاز مادامالعمر به عینک و لنزهای اصلاحی را به ارمغان خواهد آورد.
شوارتز ادامه میدهد:
رشد چشم باید در زمان معینی از دورۀ کودکی متوقف شود. از دیرباز است که میدانیم شبکیه دارای سیگنالی جهت متمرکز نمودن تصویر در چشم میباشد؛ و این سیگنال از اهمیت وافری در کنترل صحیح رشد چشم طی دورۀ کودکی، برخوردار است. ولی برای سالیان دراز نمیدانستیم که کدام سلول این سیگنال را صادر میکند. به نظر میرسد که ما این حلقۀ گمشده را پیدا کردهایم؛ همان سلولی که ذاتاً این وظیفه را بر عهده دارد و مدار عصبی [مربوط] که باعث انجام این عملکرد مهم بینایی میشود.
محققان با استفاده از الکترودهای شیشهای میکروسکوپی – و از طریق ایجاد الگوهای نوری متفاوت توسط یک پروژکتور دیجیتالی – توانستند فعالیت الکتریکی سلولهای شبکیۀ [چشم] موش را ثبت نمایند.
سلولهای ON Delayed در این آزمایش – از نظر میزان حساسیت به تمرکز تصویر – بسیار متفاوتتر از سلولهای دیگر ظاهر شدند.
شوارتز عملکرد این سلولها را چنین توضیح میدهد:
طیف نور داخلی (منظور محیط بسته است) دارای کنتراست بالای قرمز/سبز میباشد که [این] مجموعه گیرندههای نور (فوتورسپتور) را در چشم انسان فعال نموده؛ و در ادامه موجب تشکیل معادلی از یک تصویر کنتراست (متقابل) مصنوعی در شبکیه میشود. به نظر میرسد سلولهای ON Delayed در انسان، تحریکپذیری بیش از حدی نسبت به این الگوها بروز میدهند؛ که خود باعث رشد زیاد و نابجای چشم و بروز نزدیکبینی میشود.