همانطور که ممکن است بار‌ها شنیده باشید؛ سیگار حاوی تعداد بسیار زیادی از موارد سمی است که بنا به تخمین‌‌های صورت گرفته تعداد آن‌ها به بالغ بر ۴۰۰۰ می‌باشد. از جمله این مواد می‌توان به سرب و آرسنیک اشاره کرد. اما نکته مهم در مورد مواد تشکیل دهنده آن وجود نیکوتین است.
نیکوتین
نیکوتین یک ترکیب آلی نیتروژن‌دار است و یک ماده اثرگذار بر سیستم عصبی است که در بسیاری از حشره‌کش‌ها نیز به کار می‌رود. نیکوتین بطور عمده از برگ گیاه تنباکو بدست آمده و در سیستم عصبی مرکزی به عنوان یک نوروترنسمیتر عمل کرده و اثراتی مشابه استیل‌کولین نشان می‌دهد که به طور طبیعی در سیناپس‌های شیمیایی وجود دارد.
نیکوتین یک آلکالوئید بسیار سمی می‌باشد. نیکوتین تاثیر مضاعف تحريک و سركوب گر در بدن دارد. يـک نخ سیگار حاوی ۸ الی ۲۰ میلی‌گرم نیکوتین است كه تنها ۱ میلی‌گرم آن هنگام کشیدن سیگار جذب بدن می‌گردد. بیشتر نیکوتین موجود در برگ تنباکو در دمای بالای آتش سیگار تجزیه می‌شود. اما در صورت جویدن برگ تنباکو مقدار بیشتری نیکوتین جذب بدن خواهد شد. نیکوتین پس از حدود ۶ ثانیه بعد از ورود به ریه، به سیستم عصبی می‌رسد. تنها ۲ تا ۵ میلی‌گرم نیکوتین سبب تهوع و استفراغ و تنها ۶۰ میلی‌گرم از اين ماده مرگ آور می‌باشد.
مصرف نیکوتین بزرگترین مسبب قابل پیشگیری مرگ و میر در سطح جهان است.
عوارض
عوارض اصلی سیگار مرتبط با بیماری‌های قلبی، ریوی و کبدی می‌باشد. همچنین مصرف سیگار می‌تواند منجر به بیماری‌های عروق محیطی و فشار‌خون بالا یا هایپرتانسیون شود. شروع زود هنگام سیگار کشیدن در طول زندگی و مصرف سیگار با درجه قطران بالاتر ریسک بروز این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده که مصرف سیگار منجر به ۵.۴ میلیون مرگ در سال ۲۰۰۴ شده است. این مقدار برابر است با ۱۰۰ میلیون مرگ تنها در طی قرن بیستم! که این میزان خیلی بیشتر از مجموع تلفات ایدز، سل، تصادفات رانندگی و خودکشی‌ها است.
مصرف سیگار بر حافظه، یادگیری و منطق افراد تاثیر منفی می‌گذارد و سبب کاهش توانایی‌های شناختی می‌شود.
سیگار و سرطان
جالب است بدانید در گذشته مردم و پزشکان فواید متعددی را برای سیگار در نظر می‌گرفتند. سیگار‌ها حتی در دانشنامه‌های دارویی تا سال ۱۹۰۶ فهرست می‌شدند و پزشکان به بیمارانی که سرفه داشتند، سرما خورده بودند یا مبتلا به سل شده بودند، مصرف سیگار را توصیه می‌کردند.
سیگار عامل حداقل ۱۴ سرطان در انسان است:
۱) سرطان ريه
۲) سرطان پوست
۳) سرطان لوزالمعده
۴)سرطان مثانه
۵) سرطان خون
۶) سرطان پستان
۷) سرطان حنجره
۸) سرطان كبد
۹) سرطان روده بزرگ
۱۰) سرطان لب، زبان و دهان (در صورت جویدن تنباکو)
استعمال دخانیات روند آترواسكلروز يا تصلب شرائین را تسريع می‌کند. نیکوتین عملكرد بدن و مغز شما را دگرگون می‌کند. در واقع نیکوتین هم نیروبخش و محرک
و هم سركوب‌گر و آرامش‌بخش اسـت. نیکوتین سبب افزایش ترشح اپی‌نفرین می‌شود. این ماده سبب افزایش ضربان قلب و همچنین افزایش فشار خون می‌گردد. در همین حال خون‌‌رسانی از پوست به سایر نقاط منتقل شده و دمای سطح بدنتان کاهش می‌یابد. نکته قابل توجه دیگر اثر سرکوبگر نیکوتین بر روی ترشح انسولین می‌باشد که علت اصلی آن نامشخص می‌باشد. این عامل سبب افزایش قند خون و کاهش احساس گرسنگی در فرد می‌شود.
همچنین نیکوتین موجب افزایش ترشح استیل‌کولین می‌گردد و این عامل سبب افزایش حساسیت نسبت به محرک‌ها و بالا رفتن تمرکز می‌گردد.
افزايش ترشح دوپامین: اين همان عاملی است كه موجب افزایش شادی و نشاط فرد پس از مصرف سیگار می‌گردد.
افزایش غلظت گلوتامات: سیگار سبب آزاد‌سازی گلوتامات می‌شود كه باعث افزايش یادگیری و حافظه می‌گردد.
افزايش ترشح اندورفین: اندورفین یک مسكن درد طبیعی بدن است و خاصیتی همچون مرفین دارد.
