فشار خون بالا به حالتی گفته می‌شود که خون فشاری بیش از حد معمول به دیواره‌های رگ وارد شود. چند راه وجود دارد که با اتخاذ آن‌ها می‌توانید فشار خونتان را پایین بیاورید. این راه‌ها درمورد سبک زندگی است و همان گونه که داروها اثر دارند شاید این روش‌ها هم اثر داشته باشند. راه‌های مقابله با فشار خون را در کل می‌توان در ۳ دسته طبقه‌بندی کرد:
- رژیم غذایی
- ورزش
- داروها
راه‌هایی که پیشنهاد می‌شوند علاوه بر آنچه که گفته شد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و مغزی را هم در کل کاهش می‌دهند. در ادامه سعی می‌کنیم به سؤالات زیر در این مورد پاسخ دهیم:
- اصلاً چرا باید فشار خون را پایین آورد؟
- سریع‌ترین راه‌ها برای پایین آوردن فشار خون کدامند؟
- چرا فشار خون بالا خطرناک است؟
راه‌های پایین آوردن فشار خون
غذای سالم بخورید
خوردن غذاهایی که به پایین آوردن فشار خون می‌انجامد، رژیمی غذایی را شامل می‌شود که غنی از میوه و سبزیجات باشد و همچنین لبنیاتی که چربی کمی داشته باشند. در کل غذاهای اصلی هم باید چربی کمی داشته باشند؛ به ویژه چربی اشباع
رژیم غذایی مورد نظر ۲۰۰۰ کالری را در روز شامل می‌شود و از موارد زیر تشکیل شده است:
- غلات: ۶-۸ وعده در روز شامل نان، برنج و ماکارونی و پاستا
- سبزیجات: ۴-۵ وعده در روز و هر وعده شامل ۱ فنجان مثل سالاد و ۱.۲ فنجان سبزیجات خردشده مثل هویج
- میوه‌ها: ۴-۵ وعده در روز که می‌تواند شامل آبمیوه‌ها نیز باشد.
- لبنبات: ۲-۳ وعده در روز
- آجیل، حبوبات و بقولات: ۴-۵ وعده در روز
دیگر قسمت‌های این رژیم مقدار کمی گوشت و مرغ را شامل می‌شود. همچنین ماهی‌های روغن‌داری مثل قزل‌آلا و تونا نیز برای سلامتی قلب بسیار مفیدند. هدف این رژیم غذایی آن است که کمتر از ۳۰% کالری‌های جذب بدن از طریق چربی باشد. کاهش مصرف چربی‌های اشباع و ترانس و جابگزین کردن روغن های گیاهی هدف دیگریست که این رژیم دنبال می‌کند.
مصرف سدیم را کاهش دهید
کاهش سدیم ورودی به بدن برای کاهش فشار خون اثبات شده است و شواهد کلینیکی زیادی از آن پشتیبانی می‌کند. راهنمایی‌های انجمن قلب آمریکا و دیگر مراجع خبر از کاهش فشار خون با پایین آوردن مصرف نمک می‌دهد و حتی اگر کسی فشار خون بالایی داشته باشد، چه مرد و چه زن، بدون توجه به نژاد می‌تواند از منافع آن بهره ببرد.
این به آن معنیست که افراد علاوه بر کاهش مصرف نمک، از مقدار زیاد غذاهای بیرون هم اجتناب نمایند؛ چون محتوای نمک زیادی دارند. همچنین اضافه نمودن نمک هنگام پخت یا سرو غذا نیز کار ناخوشایندیست! مرکز پیشگیری و کنترل بیماری آمریکا می‌گوید که هر فرد از این کشور روزانه ۳۴۰۰ میلی‌گرم سدیم مصرف می‌کند که این عدد در این رژیم باید به ۲۳۰۰ برسد. البته وضع مردم کشور ما هم قطعاً بهتر نیست!
غذاهایی که نمک زیادی دارند:
- نان
- گوشت منجمد
- پیتزا
- مرغ
- سوپ
- ساندویچ
- پنیر
- پاستا و غذهای گوشتی
ورزش کنید؛ وزن کم کنید
در ایالات متحده پیشنهاد این است که فعالیت بدنی هربار ۴۰ دقیقه برای ۳-۴ بار در هفته برای کاهش فشار خون لازم است.
ورزش تپش قلب را پایین می‌آورد که نشانه‌ی خوبی برای سطح آمادگی فیزیکی افراد است. همچنین این کار با وارد آوردن نیاز بیشتری به قلب فشار خون را کاهش می‌دهد.
کشیدن سیگار ممنوع
ترک سیگار و یا حداقل کاهش مصرف آن؛ یعنی این که هر جا رسیدیم اولویتمان کشیدن سیگار نباشد! اثرات خوبی بر فشار خون دارد. از نوشیدنی‌های الکلی زیاد هم باید پرهیز کرد. مصرف کافئین در قهوه یا چای هم باید متعادل باشد. به یاد داشته باشید که نوشیدنی‌های کافئین دار نباید تمام نوشیدنی‌های شما را در طول روز تشکیل دهند.
خواب کافی
شماری از تحقیقات بر این موضوع تأکید دارند که خواب کم با فشار خون بالا ارتباط مستقیم دارد. الگوی خواب خوب و کافی در این مورد بسیار مؤثر است. گروهی از محققان به تازگی همه‌ی شواهد را در ارتباط خواب و فشار خون بالا مورد بازبینی قرار داده‌اند و نتیجه این شده است که خواب به مدت ۷ ساعت در طول شبانه‌روز به پایین‌ترین خطر افزایش فشار خون می‌انجامد.
همچنین بدترین الگوی خواب هم معرفی شده است. ۵ ساعت خواب آن هم در شب برای یک روز خطرناک‌ترین الگو خواب برای فشارخون می‌باشد که زنان در خطر بیشتری هم قرار دارند. دانشمندان هنوز درباره‌ی علل قطعی این ارتباط مطمئن نیستند؛ یکی از نظریات در این باره افزایش سطح هورمون استرس در افرادی که کمبود خواب دارند را پیشنهاد می‌کند. نظریه‌ای دیگر اثرات ساعت بیولوژیکی بدن را بر فشار خون مطرح می‌کند؛ ساعت بیولوژیکی ریتمیست که نسبت به میزان خوراک، در معرض نور بودن، مقدار فعالیت و خواب پاسخ می‌دهد.
اگر کسی در هنگام خواب احساس می‌کند که در حال نفس‌نفس زدن است باید حتماً تست آپنه‌ی انسدادی خواب را بدهد، این ناهنجاری عاملی ثانویه برای فشار خون بالاست که کنترل آن برای طبیعی کردن فشار خون با ماشین در طول شب توصیه می‌شود.
مراجعه به پزشک
پزشکان توصیه‌های بسیار مشخصی برای افراد با فشار خون بالا دارند. شماری از داروها برای کمک به پایین آوردن فشار خون در دسترس هستند که با نام آنتی‌هایپرتانسیون شناخته می‌شوند:
- ادرارآورهای Thiazide-type
- مسدودکننده‌های کانال کلسیمی
- مهارکننده‌های آنزیم‌های تبدیل کننده‌ی آنژیوتانسین
- مسدودکننده‌های گیرنده‌های آنژیوتانسین ۲
این داروها فقط با نسخه قابل تهیه هستند و حتماً باید راهنمای مصرف آن‌ها را به دقت مطالعه کرد. هدف این داروها نرمال کردن فشار خون است. اگر تا یک ماه جواب ندهند داروهای دیگری نیز در دسترسند. همچنین نوع داروها برای بیماران دیابتی و کلیوی و برای سیاه‌پوستان متفاوت است؛ مثلاً داروهای مورد اول برای آن‌ها مؤثرتر از سومی می‌باشد.
سریع‌ترین راه برای کاهش فشار خون چیست؟
فشار خون بالا یک‌شبه به وجود نمی‌آید و سال‌ها زمان می‌برد تا پدیدار شود و به همین دلیل هم راهی سریع برای درمان آن وجود ندارد. همه‌ی راه‌های موجود برای درمان این عارضه نیازمند زمان است. همچنین در هر فرد هم فرق می‌کند. داروها معمولاً اثرات سریع‌تری دارند ولی در موارد ضروری تجویز می‌شوند و اثرات جانبی خود را نیز دارند.
چرا فشار خون بالا بد است؟!
فشار خون بالا زمانیست که جریان خون به دیواره‌های شریان‌ها فشار بیشتری از حد معمول وارد می‌کند. (هایپرتانسیون) خطرناک است چون با بیماری‌های دیگر عروق ارتباط دارد؛ مثل سکته‌ی قلبی و مغز
