هزاران سال است که انسان‌ها از گیاهان به عنوان دارو استفاده می‌کنند. امروزه محققان علم پزشکی دائما در حال جست‌وجوی درمان‌های جایگزین بهتر و تجدید نظر در مورد این روش‌های درمانی هستند. یک مطالعه‌ی جدید به بررسی گیاهانی پرداخته است که افراد معتقدند می‌تواند فشار خون بالا را درمان کند.
امروزه در ایالات متحده، ۱ نفر از هر ۳ بزرگسال، مبتلا به فشار خون بالا است.
برخی مواقع، تغییرات رژیمی و سبک زندگی می‌تواند کافی باشد؛ ولی در برخی موارد دیگر مصرف دارو ضروری است.
داروهای ض فشار خون در برخی افراد به خوبی موثر است؛ ولی برای برخی دیگر عوارض جانبی ناخوشایند ایجاد می‌کند.
به همین دلایل، محققان علاقه‌مندند راه‌های ابتکاری برای مقابله با مسئله‌ی رو به رشد فشار خون بالا پیدا کنند.
برخی دانشمندان نگاهی به گذشته انداخته‌اند و در حال بررسی داروهای گیاهی باستانی هستند. انسان‌ها از ما قبل تاریخ، با گیاهانی که در طبیعت می‌یافتند، به درمان بیماری‌های خود می‌پرداختند.
قطعا این واقعیت که مردم از هزاران سال پیش، از این روش‌های درمانی استفاده می‌کردند، دلیلی بر اثربخشی آنها نیست؛ اما مطمئناً این روش‌های درمانی ارزش بررسی مجددا را دارند.
اخیرا محققان دانشگاه Irvine از کالیفرنیا، روی گروهی از گیاهان که در گذشته برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شدند، متمرکز شدند. آنها یافته‌های خود را در مجله‌ی Proceedings of the National Academy of Sciences به چاپ رساندند.
گیاهان گوناگون
دانشمندان از طیف گوناگونی از گیاهان نامربوط، از جمله سنبل‌الطیب، دانه‌ی رازیانه، ریحان، آویشن، مرزنگوش، زنجبیل و بابونه، عصاره‌ی گیاهی تهیه کردند.
دانشمندان با سرپرستی پروفسور Geoff Abbott، یک ویژگی فعال زیستی را در همه‌ی عصاره‌ها شناسایی کردند. محققان معتقدند این ویژگی می‌تواند بیان‌کننده‌ی این باشد که چرا برخی گیاهان خواص ضد فشار خون متوسطی دارند.
به ویژه آنها دریافتند که این گیاهان، یک کانال خاص پتاسیمی به نام KCNQ5 را فعال می‌کنند. این کانال پتاسیمی به همراه سایر انواع کانال‌ها، در عضلات صاف دیواره‌ی رگ‌ها وجود دارند. این عضلات، آستر دیواره‌ی رگ‌ها را تشکیل می‌دهند.
با انقباض عضلات صاف دیواره‌ی رگ‌ها، فشار خون افزایش و با استراحت این عضلات، فشار خون کاهش می‌یابد. فعال شدن کانال KCNQ5 باعث استراحت این عضلات می‌شود. نویسندگان مطالعه فکر می‌کنند این فرآیند می‌تواند به بیان خواص ضد فشار خون برخی گیاهان کمک کند.
ما دریافتیم فعال کردن KCNQ5، یک مکانیزم مولکولی مشترک است که در طیف گوناگونی از داروهای گیاهی بومی برای فشار خون بالا وجود دارد.
پروفسور Geoff Abbott
هم‌چنین محققان طیفی دیگر از گیاهان را آزمایش کردند که تحقیقات، نشان‌دهنده‌ی خاصیت کاهش فشار خون در آنها نبود؛ این گیاهان شامل علف گندم و جعفری بود. در این موارد، محققان هیچ اثری از فعال شدن KCNQ5 را مشاهده نکردند.
همه‌ی گیاهان برابر نیستند
محققان در حین مقایسه‌ی گونه‌های مختلف گیاهی دریافتند که میزان فعال کردن KCNQ5 توسط گیاهان مختلف، متفاوت است.
پروفسور Abbot بیان می‌کند:
گیاه Lavandula angustifolia، با نام رایج سنبل‌الطیب، جزو گیاهانی است که ما مطالعه کردیم. ما کشف کردیم که این گیاه، همراه با عصاره‌ی دانه‌ی رازیانه و بابونه، از موثرترین فعال‌کننده‌های کانال KCNQ5 است.
سپس محققان تلاش کردند تا تعیین کنند کدام ترکیب گیاهی مسئول فعال کردن کانال پتاسیم است.
آنها ترکیبی شیمیایی به نام آلوپرین را جداسازی کردند که نوعی آلکالوئید است. در یک مجموعه آزمایش دیگر، محققان نشان دادند که آلوپرین از طریق اتصال به پای کانال پتاسیم، KCNQ5 را باز می‌کند.
جالب است که داروهای کنونی برای فشار خون بالا، KCNQ5 را مورد هدف قرار نمی‌دهند.
پروفسور Abbott، با در نظر گرفتن این شکاف در بازار دارو، امیدوار است که:
کشف این فعال‌کننده‌های گیاهی کانال پتاسیم که برای KCNQ5 اختصاصی هستند، می‌تواند منجر به توسعه‌ی روش‌های درمانی هدفمند در آینده، برای بیماری‌هایی از جمله فشار خون بالا شود.
البته، مسیر بین شناسایی یک مکانیزم مولکولی تا تولید یک دارو برای بازار طولانی است. هم‌چنین شایان ذکر است که گیرنده‌های گروه KCNQ نسبتا جدید هستند و به همین ترتیب، دانشمندان هنوز با طیف کامل عملکرد آنها آشنایی ندارند.
با این حال، به دلیل این که فشار خون بالا بسیار شایع است و باعث افزایش خطر بیماری‌های قلبی از جمله سکته مغزی می‌شود، احتمالا دانشمندان اشتیاق قابل توجهی برای انتقال این ایده به مرحله‌های بعدی دارند.
ولی در حال حاضر، افراد نباید داروهای کنونی فشار خون خود را به درمان‌های گیاهی تغییر دهند.
