تعریف
عفونت شیگلا یک بیماری روده‌ای است که به‌وسیله یک خانواده از باکتری‌ها بنام شیگلا ایجاد می‌شود. علامت اصلی این عفونت اسهال است که عموماً خونی می‌باشد.
شیگلا می‌تواند از طریق تماس مستقیم با باکتری موجود در مدفوع منتقل شود. برای مثال، در مراکز نگهداری کودکان که کارکنان آن پس از تعویض پوشک کودکان دست‌های خود را خوب نمی‌شویند، اتفاق می‌افتد. همچنین این باکتری می‌تواند از غذای آلوده و خوردن یا شنا در آب آلوده منتقل شود.
کودکان ۲تا۴ ساله بیشتر از بقیه در معرض این عفونت هستند. یک مورد ملایم اکثراً در مدت یک هفته خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر درمان نیاز باشد، پزشکان معمولاً آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند.
علائم
علائم و نشانه‌های عفونت شیگلا معمولاً ۱یا۲ روز پس از تماس با باکتری آغاز می‌شوند اما ممکن‌است یک هفته طول‌بکشد تا پیشرفت‌کند. علائم ممکن‌است شامل موارد زیر باشند:
- اسهال(اغلب همراه با خون یا مخاط)
- درد شکمی
- تب
گرچه ممکن‌است برخی افراد هیچ نشانه‌ای پس از عفونت با شیگلا نداشته‌باشند، مدفوع آنان ممکن‌است برای چندین هفته واگیر باشد.
چه موقع به پزشک مراجعه‌کنیم
اگر خود شما یا فرزندتان اسهال‌خونی داشتید یا اسهال‌تان به حدی شدید باشد که سبب کاهش‌وزن یا ازدست‌رفتن آب بدن شود، همچنین اگر تب بالای ۳۸درجه داشته‌باشید با پزشک خود تماس بگیرید.
دلایل
عفونت زمانی ایجاد می‌شود که فرد باکتری شیگلا را اتفاقی ببلعد. این می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که فرد:
به دهان خود دست بزند: اگر پس از تعویض پوشک کودکی که عفونت شیگلا دارد، دست‌های خود را خوب نشویید، ممکن‌است مبتلا به این بیماری شوید. تماس فرد به فرد بیشترین راه انتقال این عفونت است.
غذای آلوده مصرف‌کند: افراد آلوده اگر به غذایی دست بزنند می‌تواند باکتری را به افرادی که آن غذا را مصرف می‌کنند، منتقل‌کند. غذا اگر در زمینی که با فاضلاب آبیاری شده رشدکند، می‌تواند آلوده شود.
مصرف آب آلوده: آب ممکن‌است از فاضلاب یا از افرادی با عفونت شیگلا که در آن شنا می‌کنند، منتقل‌شود.
عوامل خطرزا
- کودکان نوپا:عفونت شیگلا در کودکان ۲تا۴ ساله شایع‌تر است.
- زندگی در مجتمع‌های مسکونی یا شرکت در فعالیت‌های گروهی
- زندگی یا سفر به مناطقی که فاضلاب وجود ندارد
- مردان هم‌جنسگرا به دلیل ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم مقعدی در خطر بیشتری قرار دارند
آزمایش‌ها و تشخیص
اسهال یا اسهال خونی می‌تواند دلایل متعددی داشته‌باشد. پس برای اطمینان از اینکه آیا علت اسهال عفونت شیگلا است یا نه، از مدفوع نمونه‌برداری می‌شود و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
داروها و درمان
دوره عفونت شیگلا ۵تا۷ روز است. مخصوصاً اگر سلامت‌عمومی شما خوب و نیز بیماری‌تان سطحی باشد، جایگزین کردن مایعاتی که از طریق اسهال از دست داده‌اید ممکن‌است تنها درمانی باشد که شما نیاز دارید.
از مصرف داروهایی که برای درمان اسهال تجویز می‌شوند مانند لوپرآمید یا آتروپین خودداری‌کنید، چون می‌توانند بیماری را بدتر کنند.
آنتی‌بیوتیک‌ها
برای موارد شدید بیماری، آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن‌است طول‌مدت بیماری را کوتاه کنند. با این‌حال چون برخی از باکتری‌های شیگلا به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌اند، بهتر است از مصرف آن‌ها خودداری‌کنید، مگراینکه بیماری شما شدید باشد.
آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن‌است برای نوزادان، افرادپیر یا افراد HIVمثبت ضروری باشد.
جایگزینی مایعات و نمک
برای افراد بزرگسالی که بطورکلی سالم‌اند، نوشیدن آب ممکن‌است برای خنثی‌کردن کم‌آبی ناشی از اسهال کافی باشد.
کودکان و بزرگسالانی که به‌شدت دچار کم‌آبی هستند، باید در اورژانس توسط سرم قندی-نمکی درمان شوند.
پیشگیری
گرچه سازمان بهداشت جهانی در حال کارکردن روی واکسن شیگلا می‌باشد اما هنوز موفقیتی حاصل نشده‌است. پس برای جلوگیری از عفونت شیگلا:
- دست‌های خود را مرتب و بادقت بشویید
- به کودکان در شستن دست‌های خود کمک‌کنید
- پوشک‌های تعویض شده را فوراً دور بیاندازید
- وقتی اسهال دارید از غذا درست‌کردن برای افراد دیگر خودداری‌کنید
- از خوردن آب از برکه‌ها و دریاچه‌ها خودداری‌کنید
- از ارتباط جنسی با افرادی که دچار اسهال هستند خودداری‌کنید
