چرا ممکن است بقیه حواس در افراد نابینا تقویت شوند؟

با استناد به پژوهشی که اخیراً انجام شده، افرادی که نابینا هستند، معمولاً در حواس دیگر توانایی های زیادی دارند؛ در این پژوهش اسکن های مغزی افراد نابینا با افراد دیگر مقایسه شده و این نتایج حاصل شده اند.

این پژوهش افرادی را شامل می شد که نابینا متولد شده بودند یا پیش از سه سالگی نابینا شده بودند. اسکن های مغزی نشان دادند که در این افراد حواس شنوایی، بویایی و لامسه در مقایسه با افراد بینا قوی تر بودند. علاوه بر این، با توجه به اسکن های مغزی، افراد نابینا در حوزه های دیگری مانند حافظه و توانایی های زبانی نیز پیشرفت داشته اند.

این اتفاقات در مغز به دلیل قابلیت تغییرپذیری آن رخ می دهند. به این معنی که اتصالات جدیدی میان نورون ها به وجود می آید. دکتر لطفی مِرابت (Lotfi Merabet) از مؤسسه ی تحقیقاتی Schepens در ماساچوست در این باره می گوید:

حتی در افرادی که به طور کامل نابینا بودند، مغز مجدداً خودش اتصالات جدیدی برقرار می کرد تا از اطلاعاتی که در دسترس دارد برای ارتباط مؤثرتر با محیط استفاده کند. یافته های ما نشان می دهند که مغز توانایی تطبیق یافتن با تغییرات را دارد.

بیشتر بخوانید:

• شکلات تلخ قو‌ه‌ی بینایی را بهبود می‌بخشد
• چگونه می‌توانیم از یادگیری دیداری برای بهبود موقعیت شغلی یا تجاری استفاده کنیم؟
• چگونه چشم‌های یک قورباغه، نابغه‌ی گمشده هوش مصنوعی را از ما گرفت!

در این پژوهش، محققان بر روی ۱۲ شخص نابینا و ۱۶ شخص بینا اسکن های مغزی انجام دادند. همه ی افراد نابینا در این پژوهش، مستقلاً سفر میکردند، شاغل و تحصیل کرده بودند و با خطوط بریل نیز آشنایی داشتند.

با تجزیه و تحلیل اسکن های مغزی، محققان متوجه شدند تفاوت های گسترده ی ظاهری و ساختاری و عملکردی بین مغز افراد بینا و نابینا وجود دارد. در یادداشت های گروه ذکر شده که:

ما نه تنها در قشر ناحیه ی پس سری (که محل درک بینایی است) تفاوت های زیادی دیدیم، بلکه نواحی مربوط به حافظه، تحلیل زبان و ناحیه ی حسی-حرکتی نیز تغییرات زیادی حاصل شده بود.

برخی از این تغییرات به اتصالات مغز مربوط بودند.؛ برای مثال محققان تفاوت هایی در اتصالات ماده ی سفید و اتصالات عملکردی بین افراد بینا و نابینا یافتند. اتصالات ماده ی سفید مانند بزرگراه هایی هستند که اطلاعات در آن ها جریان می یابند. اتصالات عملکردی می توانند دلیلی برای چگونگی ارتباط مناطق مختلف مغز باشند. افراد نابینا درمقایسه با بقیه ی افراد دارای اتصالات کمتری میان ناحیه ی بینایی و دیگر مناطق مغز بودند.

اما برخی از نواحی مغز که با حواس دیگری مرتبط هستند، دارای اتصالات بیشتری خواهند بود؛ مانند نواحی مربوط به زبان و تحلیل اطلاعات شنوایی. به نظر می آیدکه با تقویت اتصالات میان این نواحی، مغز سعی در جبران فقدان بینایی دارد.