هدف‌درمانی سرطان، درمان هدفمند

مطالعات جدید دانشمندان به شناسایی تفاوت‌هایِ سلول‌های سرطانی (و یا سلول‌های دیگر در نزدیکی این سلول‌ها هستند) که موجب رشد و پیشرفت آن‌ها می‌شود، انجامیده است. همین موضوع موجب ساخت داروهایی گشته که این تفاوت‌ها را «هدف‌» قرار می‌دهند.

دارو‌های هدفمند همانند سایر داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند، «شیمی‌درمانی» محسوب می‌شوند؛ اما شیوه‌ی عمل این داروها دقیقاً مشابه دارو‌های استاندارد شیمی‌درمانی نیست. برای مثال، بسیاری از دارو‌های هدف‌درمانی عملکرد داخلی سلول‌های سرطانی را، که برنامه‌ریزی آنها برای تمایز یافتن از سلول‌های طبیعی و سالم می‌باشد، نشانه می‌روند؛ در حالی که بسیاری دیگر از سلول‌های سالم را تحت تاثیر قرار نمیدهند. به نظر می‌رسد که این دارو‌ها عوارض جانبی متفاوتی از داروهای استاندارد شیمی‌درمانی داشته باشند.

داروها‌ی هدف‌درمانی می‌توانند به عنوان درمان اصلی برخی از سرطان‌ها به کار بروند، اما در بسیاری از موارد، همراه سایر درمان‌ها، نظیر شیمی‌درمانی، جراحی و پرتودرمانی استفاده می‌شوند.

مکانیسم عمل هدف‌درمانی سرطان

بسیاری از داروهای استاندارد شیمی‌درمانی با کشتن سلول‌هایی که رشد و تقسیم سریعی دارند، عمل می‌کنند. سلول‌های سرطانی تقسیم سریعی دارند، که این داروها گاهاً می‌توانند علیه آن‌ها عمل کنند. امّا داروهای شیمیایی، سایر سلول‌های بدن  را نیز، که سرعت تقسیم بالایی دارند، هدف قرار می‌دهند، که این عامل گاهاً می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی‌ای بشود.

داروهای هدف‌درمانی مثل شیمی‌درمانی عمل نمی‌کنند. این داروها بخش‌های خاصی از سلول‌های سرطانی را، که آن‌ها را از سایر سلول‌ها متمایز می‌سازد، هدف قرار می‌دهند. و یا می‌توانند سلول‌های دیگری را که به سلول‌های سرطانی کمک‌ می‌کنند، نشانه بروند.

تغییرات زیادی در ژن‌های (DNA) سلول‌های سرطانی وجود دارد که باعث تفاوت آن‌ها با سلول‌های نرمال می‌شود. برای مثال، این تغییرات ژنی احتمالا  باعث توقف عملکرد طبیعی سلول و/یا رشد و تقسیم بسیار سریع سلول‌ها بشود؛ در واقع این نوع از تغییرات، سلول‌ را «سرطانی» می‌کنند.

انواع مختلفی از سرطان وجود دارد و همه‌ی سلول‌های سرطانی مشابه نیستند. برای مثال، سلول‌های سرطانی کولون و پستان تغییرات ژنی متفاوتی دارند که باعث رشد و انتشار آن‌ها می‌شود. حتی در میان بیماران سرطان کولون، سلول‌های سرطانی می‌توانند تغییرات ژنی متفاوتی داشته باشند.

داروهای هدفمند، برخی از تغییراتی که سلول‌های سرطانی را متفاوت می‌سازد نشانه می‌روند. آن‌ها بخش‌های بخصوصی از سلول‌های سرطانی را که امکان رشد سریع و غیرطبیعی را می‌دهد نشانه می‌گیرند. اهداف متفاوتی در سلول‌های سرطانی وجود دارند و بسیاری از داروها برای هجوم به این اهداف طراحی شده‌اند.

داروهای هدفمند می‌توانند به روش‌های زیر عمل کنند:

• مسدود کردن و یا خاموش‌سازی سیگنال‌های شیمیایی‌ای که به سلول‌های سرطانی رشد و تقسیم القا میکنند.
• تغییر پروتئین‌های سلول‌های سرطانی که به مرگ سلول می‌انجامد.
• ممانعت از ایجاد رگ خونی جدید برای غذارسانی به سلول‌های سرطانی
• فعّال‌ ساختن سیستم‌ایمنی با هدف کشتن سلول‌های سرطانی
• حمل مواد سمّی به سلول‌ سرطانی برای کشتن این سلول‌ها، بدون آسیب‌رسانی به سلول‌های طبیعی

بعضی از داروهای هدفمند، بیشتر «هدف‌دار» هستند، برخی ممکن است فقط یک تغییر را هدف قرار دهند، در حالی برخی دیگر می‌توانند تغییرات متفاوت مختلفی را نشانه بروند. برخی دیگر از داروها نیز، عملکرد بدن مقابل سلول‌های سرطانی را ارتقا می‌بخشند.