ایمونوتراپی نوعی روش درمانی سرطان است که به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا علیه سرطان مبارزه کند. سیستم ایمنی به بدن کمک می‌کند تا علیه عفونت‌ها و دیگر بیماری‌ها مبارزه کند. سیستم ایمنی از گلبول‌های سفید و ارگان‌ها و بافت‌های سیستم لنفاوی تشکیل شده است.
مقاله‌ی مرتبط: ایمنی‌درمانی چیست؟
ایمونوتراپی نوعی درمان زیستی (بیولوژیکال تراپی) است. بیولوژیکال‌تراپی نوعی روش درمانی است که از مواد و عناصری که از ارگانیسم‌های زنده ساخته شده‌است برای درمان سرطان استفاده می‌کند.
انواع مختلفی از ایمونوتراپی برای درمان سرطان به کار می‌رود:
آنتی‌بادی‌های مونونوکلئال: داروهایی هستند که برای اتصال به اهداف ویژه‌ای طراحی شده‌اند. آنها می‌توانند موجب یک پاسخ ایمنی شوند که سلول‌های سرطانی را نابود می‌سازند. انواع دیگر آنتی‌بادی‌های مونونوکلئال می‌توانند سلول‌های سرطانی را «نشانه‌گذاری» بکنند و به این طریق یافتن سلول‌های سرطانی و تخریب آنها برای سیستم ایمنی ساده‌تر خواهد بود. این انواع آنتی‌بادی‌های مونونوکلئال همچنین به عنوان هدف‌درمانی شناخته می‌شوند.
مقاله‌ی مرتبط: هدف‌درمانی سرطان، درمان هدفمند
انتقال سلول انتخابی: روش درمانی‌ای است قصد دارد توانایی طبیعی T Cells را به منظور مبارزه با سرطان ارتقا بخشد. سلول‌های T از انواع گلبول‌های سفید خون و بخشی از سیستم ایمنی هستند. محقّقان سلول‌های T را از تومور برداشت کرده و آن‌هایی را که علیه سرطان فعّال‌تر هستند، ایزوله کرده یا ژن‌هایشان را اصلاح می‌کنند تا توانایی‌های بهتری در آنها برای یافتن و تخریب سلول‌های سرطانی ایجاد سازند. سپس در آزمایشگاه دسته‌های بزرگی از آنها رشد داده می‌شوند. بیمار درمانی برای کاهش سلول‌های ایمنی خواهد داشت؛ پس از این درمان، سلول‌های T که در آزمایشگاه رشد داده شده‌اند از طریق تزریق به درون ورید به بدن بازگردانده می‌شوند. پروسه‌ی رشد T Cells در آزمایشگاه ۲ تا ۸ هفته، بسته به سرعت رشد آنها، زمان میبرد.
سیتوکین‌ها: پروتئین‌هایی هستند که توسط سلول‌های بدن ساخته می‌شوند. آنها نقش مهمی در پاسخ‌‌های ایمنی طبیعی بدن و نیز در توانایی پاسخ سیستم ایمنی بدن به سرطان ایفا می‌کنند. دو نوع اصلی سیتوکین‌ها که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند اینترفرون‌ها و اینترلوکین‌ها هستند.
واکسن‌های درمانی: واکسن‌های درمانی علیه سرطان با ارتقا پاسخ سیستم ایمنی به سلول‌های سرطانی کار می‌کنند. واکسن‌های درمانی با واکسن‌هایی که به پیشگیری از بیماری کمک می‌کنند متفاوتند.
BCG (Bacillus Calmette-Guérin): روشی برای درمان سرطان مثانه است. فرم ضعیفی از باکتری‌ای است که موجب توبرکلوزیس می‌شود. وقتی مستقیم با یک کاتتر داخل مثانه گذاشته می‌شود، BCG موجب پاسخ ایمنی علیه سلول‌های سرطانی می‌شود. این روش همچنین برای سایر انواع سرطانی نیز مطالعه می‌شود.
چه افرادی ایمونوتراپی دریافت می‌کنند؟
ایمونوتراپی هنوز استفاده‌ی گسترده‌ای همچون جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی ندارد. اگرچه ایمنی‌درمانی برای درمان افراد با انواع متخلف سرطان تأیید شده است. انواع زیاد دیگری از ایمونوتراپی با کارآزمایی‌های بالینی، مطالعه‌ی تحقیقاتی بر روی افراد، تحت مطالعه‌اند.
ایمونوتراپی چگونه علیه سرطان عمل می‌کند؟
یکی از دلایلی که سلول‌های سرطانی رشد می‌کنند به خاطر توانایی آنها در مخفی‌ماندن از سیستم ایمنی است. نوعی ایمونوتراپی می‌تواند سلول‌های سرطانی را نشانه‌گذاری بکند که در این صورت یافتن و تخریب آنها برای سیستم ایمنی ساده‌تر خواهد بود. ایمونوتراپی‌های دیگر، سیستم ایمنی را ارتقا می‌بخشند تا بهتر علیه سلول‌های سرطانی عمل کنند.
ایمونوتراپی موجب عوارض جانبی نیز می‌شود که می‌تواند افراد مختلف را به طرق مختلف تحت تأثیر قرار دهد. نوع عارضه‌ی جانبی و احساسی که در بیمار ایجاد می‌شود، به سلامتی بیمار قبل از درمان، نوع سرطان، میزان پیشرفت آن، نوع درمانی که دریافت می‌کند و دز درمانی بستگی دارد. پزشکان و پرستاران به قطعیّت نمیدانند حال بیمار در طول دوره‌ی درمان چگونه خواهد بود.
عوارض جانبی
شایع‌ترین عوارض جانبی واکنش‌های پوستی در محل سر سوزن است. این عوارض جانبی شامل موارد زیر است:
- درد
- تورم
- حساسیت
- قرمزی
- خارش
- جوش
همچنین ممکن است علایم شبیه آنفلوانزا باشد:
- تب
- لرز
- ضعف
- سرگیجه
- حالت تهوع و استفراغ
- درد عضلات و مفاصل
- خستگی
- سردرد
- تنفس مشکل
- کاهش یا افزایش فشار خون
سایر عوارض جانبی شامل موارد زیر است:
- تورم و افزایش وزن به دلیل حفظ آب
- تپش قلب
- گرفتگی سینوس
- اسهال
- ریسک عفونت
ایمونوتراپی همچنین موجب واکنش‌های آلرژیک شدید و حتی کشنده می‌شوند. هرچند این واکنش‌ها نادرند.
ایمنی درمانی چگونه انجام می‌شود؟
داخل وریدی: ایمونوتراپی مستقیماً به درون ورید وارد می‌شود.
دهانی: ایمونوتراپی به شکل قرص یا کپسول‌هایی بلعیده می‌شود.
موضعی: به شکل کرم‌هایی بر روی پوست زده می‌شود. این نوع ایمونوتراپی برای سرطان‌های پوست اولیه استفاده می‌شود.
داخل مثانه‌ای: ایمونوتراپی مستقیماً به دورن مثانه می‌رود.
