خلاصه
هپاتیت‌ب، یک عفونت وخیم کبدی است که در اثر آلودگی با ویروس هپاتیت‌ب (HPV: hepatitis B virus)، ایجاد می‌شود. در برخی از بیماران، هپاتیت‌ب، به یک عفونت مزمن، عفونتی که بیش از شش ماه بطول بیانجامد، مبدل می‌گردد. احتمال ایجاد نارسایی کبد، سرطان کبد و نیز سیروز کبدی در بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن بیشتر است.
اغلب مبتلایان به هپاتیت‌ب، حتی مواردی که علائم شدیدی دارند، بطور کامل بهبود می‌یابند. احتمال تبدیل هپاتیت‌ب به یک عفونت مزمن در کودکان و نوزادان بیشتر است.
واکسن می‌تواند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند ولی در صورت ابتلا اثر درمانی نخواهد داشت.
درصورتی که به هپاتیت‌ب مبتلا هستید، با رعایت برخی از موارد ایمنی، می‌توانید از انتقال این بیماری به سایرین جلوگیری کنید.
علائم و نشانه‌ها
علائم این بیماری طیفی از علائم خفیف تا شدید دارد که معمولا ۱ تا ۴ ماه پس از آلودگی با ویروس هپاتیت‌ب، بروز می‌یابند؛ این علائم عبارتتند از:
- درد شکم
- تیره شدن ادرار
- تب
- درد مفاصل
- کاهش اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس ضعف و خستگی
- زردی-زرد شدن پوست و صلبیه‌ی چشم
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر می‌دانید که در معرض هپاتیت‌ب قرار گرفته‌اید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اقدامات درمانی پیشگیرانه،در فاصله‌ی زمانی ۲۴ ساعت پس از مواجه، احتمال ایجاد عفونت را کاهش می‌دهد.
همچنین در صورتی که علائم و نشانه‌های ذکر شده در شما ظاهر شد، به پزشک مراجعه کنید.
دلایل
همانطور که اشاره شد، عامل ایجاد کننده‌ی هپاتیت‌ب، ویروسی به همین نام می‌باشد. این ویروس از طریق: خون، مایعات جنسی و سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتق می‌شود.
روش‌های شایع انتقال ویروس هپاتیت‌ب عبارتند از:
- تماس جنسی: درصورتی که شریک جنسی شما به این ویروس آلوده باشد و شما تماس محافظت نشده‌ی جنسی داشته باشید، به این ویروس آلوده می‌شوید.
این ویروس در مایعات جنسی شامل منیو ترشحات واژن و نیز بزاق یافت می‌شود. - استفاده‌ی مشترک از سوزن آلوده: ویروس هپاتیت‌ب به سادگی از طریق استفاده از سوزنی که به خون فرد مبتلا آلوده باشد، منتقل می‌شود.
- فرورفتن تصادفی سوزن: هپاتیت‌ب یک خطر برای کارکنان نظام و سایر افرادی که با فراورده‌های خونی در تماس‌اند، محسوب می‌شود.
- انتقال از مادر به کودک: مادران بارداری که به ویروس هپاتیت‌ب آلوده می‌باشند، می‌توانند در حین زایمان آن را به فرزندان خود منتقل می‌کنند. البته لازم به ذکر است که در اکثر موارد می‌توان با واکسینه کردن نوزادان، از ابتلا آن‌ها به این بیماری جلوگیری کرد.
هپاتیت‌ب حاد، یا مزمن
هپاتیت‌ب به دو صورت حاد (کوتاه مدت) یا مزمن( مدیدالمدت) مشاهده می‌شود.
هپاتیت‌ب حاد: طول مدت بیماری در این حالت کمتر از شش ماه می‌باشد و سیستم ایمنی بدن قادر است تا طی چند ماه بدن را بطور کامل از ویروس هپاتیت‌ب پاکسازی کند.
هپاتیت‌ب مزمن: طول مدت بیماری در این جالت بیش‌از شش ماه بوده و سیستم بدن از مبارزه با ویروس و پاکسازی آن عاجز است. هپاتیت‌ب مزمن می‌تواند تا آخر عمر بطول بیانجامد و همچنین احتمال ایجاد نارسایی و نیز سیروز کبدی را در فرد افزایش می‌دهد.
فاکتور‌های خطر
هپاتیت‌ب از طریق تماس با خون، مایعات جنسی (منی و ترشحات واژن) و سایر مایعات بدن افراد آلوده نظیر بزاق، منتقل می‌شود.
موارد که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، عبارتنند از:
- تماس جنسی محافظت نشده و همچنین داشتن شرکاء متعدد جنسی
- استفاده‌ی مشترک از لوزم تزریق
- هم‌جسی بازی
- زندگی با فرد مبتلا به هپاتیت‌ب مزمن
- نوزاد متولد شده از مادر آلوده
- مشاغلی که با خون و فراورده‌های خونی در تماس‌اند.
- سفر به مناطقی که شیوع بالایی از این بیماری وجود دارد.
عوارض
هپاتیت‌ب مزمن، می‌تواند باعث عوارض وخیم و شدیدی نظیر:
- سیروز کبدی: عفونت مزمن کبدی که که باعث آسیب همیشگی به کبد و شده و عملکرد کبد را مختل می‌کند.
- سرطان کبد: شانس ابتلا به سرطان کبد، در این افراد بیشتر است.
- نارسایی کبد: شرایطی که در آن عملکرد حیاتی کبد مختل می‌شود.
- موارد دیگر: احتمال ابتلا به بیماری‌هایی نظیر: مشکلات کلیوی، التهاب عروق خونی و نیز کم خونی، در این افراد افزایش می‌یابد.
را در پی داشته باشد.
تست‌ها و تشخیص
برای تشخیص این بیماری، آزمایش خون درخواست می‌شود که طی آن وجود یا عدم وجود ویروس در بدن شما را بررسی می کنند.
همچنین برای پی بردن به این مسئله که آیا آسیب کبدی ایجاد شده است یا خیر، بیوپسی کبدی درخواست می‌شود.
درمان
مداخلات درمانی پیشگیرانه
اگر در معرض ویروس هپاتیت‌ب قرار گرفتید سریعا به پزشک مراجعه کنید. درصورتی که نسبت به این بیماری واکسینه نشده‌اید و یا از مطمئن نیستید، دریافت آنتی بادی هپاتیت‌ب می‌تواند شما را از بروز این بیماری، مصون بدارد.
درمان هپاتیت‌ب حاد
درصوررتی که هپاتیت‌ب حاد در شما تشخیص داده شود، به مداخلات درمانی خاصی نیاز ندارید و کافیست استراحت کرده و تغذیه‌ی مناسبی داشته باشید.
درمان هپاتیت‌ب مزمن
درصورتی که نوع مزمن این بیماری در شما تشخیص داده شود، برای پیشگیری از عوارض حاصل از آن می‌بایست، از درمان‌های مختلفی از جمله:
- دارو‌های ضد ویروسی: مصرف این دارو‌ها مبارزه با ویروس‌ها را تسهیل کرده و نیز از روند آسیب رسانی آن‌ها به کبد، می‌کاهد.
- اینترفرون آلفا: این دارو، نوع مصنوعی و صناعی ماده‌ایست که در بدن تولید می‌شود. موارد مصرف این دارو، درمان افراد جوان مبتلا به هپاتیت‌ب مزمن و نیز زنانی که قصد دارد طی مدت کوتاهی در آینده باردار شوند، می‌باشد.
- پیوند کبد: درصورتی که آسیب وارده به کبد شما شدید بوده و عملکرد آن مختل شده باشد، پیوند کبد، یکی از گزینه‌های درمانی می‌باشد.
استفاده کرد.
