چگونه میتوانیم تشخیص دهیم فردی به اختلال دوقطبی مبتلاست؟ اختلال دوقطبی که با نام افسردگی-شیدایی شناخته میشود؛ در برهههای مختلفی از زندگی، ۱ در هر ۱۰۰ نفر از جوانان را درگیر میکند. واضحترین علامت آن تغییر سریع در خلق است. مبتلایان به این اختلال، در دورههایی از زمان احساس پرانرژی بودن و سرخوشی را حس کرده و ممکن است هفتهها و یا ماهها به طول بیانجامد. در اوقات دیگر به شدت احساس افسردگی خواهند کرد و گاهی این شرایط با یکدیگر در میآمیزند. احساس خوشی و افسردگی بسیار بیشتر از میزان آن در افراد عادی است. احساسات توصیف شده چیزی فراتر از پرانرژی بودن صبحگاهی و خستگی شامگاهی است و در اوقات وخیم فرد را از انجام فعالیتهای روزانه ساقط میکند. این بیماری اغلب در سنین انتهایی نوجوانی، در دوره ۲۰ سالگی و به ندرت بعد از ۴۰ سالگی بروز یافته و هر دو جنس زن و مرد را درگیر میکند.
مقالهی مرتبط: ۹ نکته برای بیماران اختلال دوقطبی
مانیا
در طول فاز مانیک یا شیدایی، مبتلایان به اختلال دوقطبی یک یا بیشتر از این ۱۵ احساس و رفتار مختلف را تجربه خواهند کرد:
- احساس سرخوشی و هیجانزدگی
- احساس خستگی ناپذیر بودن
- رفتار خشونت آمیز
- حساس شدن
- سریع صحبت کردن
- شرکت در فعالیتهای خطرناک
- افزایش تمایلات جنسی
- وجود افکار مختلف و زیاد
- عدم تمرکز
- میزان انرژی بالا
- صرف پول فراوان در موارد بیارزش
- کم شدن نیاز به خواب
- احساس خودمحوری
- تحلیل قوه قضاوت
- سوء مصرف مواد و الکل
افسردگی
فاز افسردگی ممکن است شامل ۱ یا بیشتر از ۱۲ احساس و رفتار زیر شود:
- عدم جذابیت زندگی
- ناامیدی
- تغییر اشتها
- احساس خلاء
- عذاب وجدان
- تمایل به خودکشی
- احساس بیارزش بودن
- خستگی مزمن
- فراموشکاری
- اختلالات خواب یا خوابیدن زیاد
- افزایش یا کاهش وزن
- اختلال در تمرکز
چرخهها
بسته به این که احساسات افراد چگونه در حال چرخش بین حالت افسردگی و مانیک است؛ اختلال دوقطبی به انواع مختلفی تقسیم میشود. برخی افراد، دورههای مانیک شدید و دورههایی کوتاه از افسردگی را تجربه میکنند، برخی دیگر برعکس این گروه، دورههای شدیدی از افسردگی و کوتاهی از حالت مانیک را توصیف میکنند و باقی نیز بین این دو حالت همواره در چرخش هستند. در حالت شدید ، علایم توهم و هذیان در این اختلال بارز است، در حالت مانیک به نظرشان خواهد آمد که فرد بسیار مهمی هستند و در فاز افسردگی احساس میکنند بدترین مخلوق روی زمین هستند.
درمان
همانند اغلب دیگر اختلالات روانی، منشأ این اختلال به طور قطع مشخص نشده است. با این وجود، به نظر میرسد در اثر آمیزهای از فاکتورهای ژنتیکی و محیطی، همچون استرس و پرخاش در کودکی، بروز مییابد. معمولا به کمک رواندرمانی و انواع مختلفی از داروها، درمان میشود.
مقالهی مرتبط: محققان نقشهی راهی برای اختلال دوقطبی و تأثیر آن بر مغز ترسیم کردهاند
رواندرمانی شامل؛ روشهای تشخیص احساسات، مقابلهی کلی و برجسته کردن اهمیت روال زندگی معمول است.
در داروها؛ تثبیتکنندههای خلق همچون؛ لیتیوم، داروهای ضدافسردگی و ضدتشنج گاهی استفاده میشود.
ترکیب روشهای فوق به خود فرد بستگی دارد.
اغلب مبتلایانی که تحت درمان قرار میگیرند، در دراز مدت بر علائم اختلال غلبه خواهند نمود (هر چند دشوار). در یک بررسی مشخص شد که علائم در ۹۸ درصد از افراد پس از ۲ سال درمان، بسیار بهیود یافته است؛ اما بعد از ۲ سال در ۴۰ درصد از آنان، اختلال عود خواهد کرد.
مقالهی مرتبط:
- چگونه به بیماران اختلال دوقطبی کمک کنیم ؟ (بخش اول)
- چگونه به بیماران اختلال دوقطبی کمک کنیم؟ (بخش دوم)