به هزینه‌ها دقت کنید! مطابق با تحقیقی راجع به اثر گزند (nocebo effect) مردم، زمانی که هزینه‌های درمانی بالا رود، احتمال دارد عوارض جانبی قوی‌تری تجربه کنند.
در حالیکه اثر دارونما (placebo effect) به معنی احساس بهتر طی درمان در گروه کنترل است (در واقع هیچ درمانی صورت نمی‌گیرد و فقط بیمار حس می‌کند که در حال دریافت درمان است)، اثر گزند هم مخالف این حالت می‌باشد. محققان به تناوب اثر گزند را در کارآزمایی‌های بالینی مشاهده می‌کنند. زمانی که به بیماران دارونما داده می‌شود، امکان دارد عوارض جانبی تجربه کنند، درست مثل زمانی که داروی واقعی مصرف می‌کنند.
اعتقاد بر این است که دارونماهای گران‌تر اثرات قوی‌تری دارند. الکساندرا تینرمن، در مرکز پزشکی دانشگاه هامبورگ-اپندورف و همکارانش درباره‌ی عکس حالت گفته شده تحقیق کرده‌اند؛ اینکه اگر قیمت‌ها بالا برود آیا اثر گزند هم قوی‌تر خواهد شد؟
محققان دو پکیج تقلبی کرم درست کردند و به داوطلبان گفتند که این کرم‌ها برای درمان خارش پوست کاربرد دارد. روی یکی از بسته‌ها شبیه برند دارویی گران‌قیمت بود، در حالیکه دیگری ارزان‌تر به نظر می‌رسید؛ مثل داروهای ژنریک بود. یکی از دو کرم به شرکت‌کنندگان نشان داده و به آن‌ها گفته شد که عارضه‌ی جانبی آن، افزایش حساسیت به درد است.
مقاله‌ی مرتبط: جادوی دارونما‌ها
حساسیت نسبت به درد
سپس تیم تحقیقاتی کرم‌ها را در موضع بازوهای شرکت‌کنندگان استفاده کرده و اندام‌های آن‌ها را در معرض افزایش سطح گرما قرار دادند. از هر نفر خواسته شد تا احساس ناراحتی خود را از این کار رتبه‌بندی کند.
افرادی که به آن‌ها کرم‌های ظاهراً گران‌تر داده شده بود بیشتر از سایرین احساس درد داشتند. به نسبت کرم کنترل که طوری طراحی شده بود که مواد فعالی ندارد و شبیه کرم ژنریک است، کرم گران‌قیمت ۱۰ برابر بیشتر احساس درد داشت. ۳۰ درصد در مقابل سه درصد! این یافته‌ها تأیید می‌کنند که هزینه‌ی درمان نه تنها اثر دارونما را قوی‌تر می‌کند، بلکه اثر گزند را هم افزایش می‌دهد.
در هنگام تست درد، محققان تصایر MRI عملکردی از مغز، ساقه‌ی مغز و نخاع افراد جمع‌آوری کردند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که فعالیت در ناحیه‌ای ویژه از قشر پره‌فرونتال و منطقه‌ای به نام ماده خاکستری دور قناتی بسته به نوع کرم استفاده شده فرق می‌کند. هر دو ناحیه قسمتی از مسیر عصبی درد است و همچنین در اثرات دارونما نقش دارد.
امکان دارد این یافته‌ها تفکر ما را درباره‌ی صحبت کردن پزشک، پرستار و داروساز با بیمار، درباره‌ی دارودرمانی تغییر داده و آن‌ها را به فکر به حداقل رساندن این اثر گزند بیاندازد.
