التهاب حنجره تحت عنوان لارنژیت شناخته میشود. در داخل حنجره طنابهای صوتی قرار گرفتهاند. منظور از این طنابها، دو چین غشای مخاطی است که عضله و غضروف را میپوشانند. در حالت طبیعی طنابهای صوتی بهآرامی باز و بسته شده و با حرکت و لرزش خود، صداها را ایجاد میکنند؛ اما در لارنژیت، طنابهای صوتی ملتهب گشته و احساس سوزش القا میکنند. در نتیجه، صدای فرد گرفته و خشن به نظر میرسد. در برخی مواردِ بیماری نیز صدای فرد غیرقابل شناسایی میگردد. لارنژیت ممکن است حاد یا مزمن باشد؛ در بیشتر موارد، ناشی از عفونت ویروسی موقت یا کشش و خستگی طنابهای صوتی بوده و چندان جدی نیست. خشونت مداوم صدا گاهی میتواند حاکی از مشکل جدیتر زمینهای باشد.
صحبت کردن با جریان یافتن هوا از ریه، نای و حنجره میسر میگردد. این جریان هوا، باعث لرزش طنابهای صوتی و ایجاد صدا میشود. صدا بهکمک عضلات کنترلکنندهی کام نرم، زبان و لبها به کلمات تغییر مییابد.
نشانهها
در بیشتر موارد علائم لارنژیت در کمتر از دو هفته برطرف شده و بیماری ناشی از عاملی جزئی همچون ویروس میباشد؛ اما گاهی علائم لارنژیت حاکی از مشکلی جدی و مزمن هستند. از علائم و نشانههای بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خشونت صدا
- صدای ضعیف یا فقدان صدا
- احساس خارش یا جراحت در گلو
- گلودرد
- خشکی گلو
- سرفهی خشک
زمان مراجعه به پزشک
بیشتر موارد حاد لارنژیت را با خودمراقبتی، ازجمله استراحت دادن به صدا و نوشیدن فراوان مایعات، میتوان مدیریت کرد. استفادهی بسیار و شدید از صدا حین لارنژیت حاد، ممکن است آسیب طنابهای صوتی را در پی داشته باشد. در صورت تداوم علائم لارنژیت به مدت بیش از دو هفته، به پزشک مراجعه کنید. در شرایط زیر، اقدام پزشکی فوری موردنیاز است:
- بروز مشکل در تنفس
- سرفهی خونی
- تب مداوم
- درد تشدیدیابنده
- مشکل در بلع
در صورت بروز موارد زیر در کودکان باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد:
- دم توأم با صدای زیر
- تراوش آب از دهان به میزان بیش ازحد معمول
- مشکل در بلع
- دشواری در تنفس
- تب بالای ̊ ۱۰۳ فارنهایت ( ̊ ۳۹.۴ سانتیگراد)
این علائم و نشانهها ممکن است حاکی از بروز خروسک باشند. خروسک (کروپ) به التهاب حنجره و راههای هوایی پایینتر از آن اطلاق میشود. با این که خروسک معمولاٌ با درمانهای خانگی برطرف میشود، علائم شدید آن نیازمند مراقبت پزشکی است. این علائم البته میتوانند متعاقب اپیگلوتیت نیز بروز کنند. منظور از اپیگلوتیت، التهاب بافتی است که نقش درپوش را برای نای ایفا میکند. این بیماری میتواند زندگی فرد مبتلا -چه کودک و چه بزرگسال- را به مخاطره بیندازد.
طنابهای صوتی در حالت باز و بسته
دلایل
لارنژیت حاد
لارنژیت در بیشتر موارد موقتی بوده و با برطرف شدن عامل زمینهای، بهبود مییابد. از جمله علل لارنژیت حاد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونتهای ویروسی مشابه عامل سرماخوردگی
- کشش و خستگی طنابهای صوتی در اثر فریاد کشیدن یا استفادهی بیش از حد از صدا
- عفونتهای باکتریایی مانند دیفتری؛ هر چند با توجه به افزایش میزان واکسیناسیون، بروز لارنژیت ناشی از این عامل نادر است.
لارنژیت مزمن
لارنژیتی که به مدت بیش از سه هفته تداوم یابد، لارنژیت مزمن شناخته میشود. این نوع از لارنژیت، عموماً در اثر مواجههی طولانیمدت با محرکها بروز میکند. لارنژیت مزمن میتواند موجب کشش، آسیبها و ضایعات طنابهای صوتی مانند پولیپ یا ندول شود. این آسیبها میتوانند ناشی از عوامل زیر باشند:
- استنشاق محرکهایی همجون عطرهای شیمیایی، آلرژنها یا دود سیگار
- رفلاکس اسید معده که بیماری رفلاکس معدی-مروی (GERD) نیز نامیده میشود
- سینوزیت مزمن
- مصرف بیش از حد الکل
- استفادهی بیش از حد از صدا به صورت مداوم (مانند خوانندگان یا اعضای گروه موسیقی)
- مصرف سیگار
از علل کمشیوع لارنژیت مزمن، موارد زیر را میتوان نام برد:
- عفونتهای باکتریایی یا قارچی
- عفونتهای انگلی خاص
از دیگر علل خرخر مزمن صدا نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرطان
- فلج طنابهای صوتی در اثر آسیب، سکتهی مغزی، تومور ریوی یا بیماریهای دیگر
- خم شدن طنابهای صوتی با کهولت سن
عوامل خطر
عوامل خطر لارنژیت شامل موارد زیر میباشند:
- ابتلا به عفونتهای تنفسی مانند برونشیت، سینوزیت یا سرماخوردگی
- مواجهه با مواد محرک همچون دود سیگار، الکل بیش از حد، اسید معده یا مواد شیمیایی محیط کار
- استفادهی بیش از حد از صدا مانند صحبت طولانی، صحبت با صدای بلند، فریاد زدن یا خوانندگی
عوارض
در لارنژیت ناشی از عفونت، گاهی عفونت به سایر بخشهای راههای تنفسی منتشر میشود.
تستها و تشخیص
شایعترین علامت لارنژیت، خشونت صدا است. تغییرات صدا بسته به میزان عفونت یا تحریک متفاوت بوده و از خرخر خفیف تا فقدان تقریباً کامل صدا را شامل میشود. در حالت خرخر مداوم صدا، پزشک به صدای فرد گوش کرده و پس از معاینهی طنابهای صوتی، احتمالاً بیمار را به متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع میدهد (اتورینولارنژیولوژیست). تکنیکهای زیر گاهی به تشخیص لارنژیت کمک میکنند:
- لارنگوسکوپی: در این روش، پزشک با استفاده از آینهی کوچک و نور، با نگاه کردن به انتهای گلو قادر به مشاهدهی طنابهای صوتی است؛ البته ممکن است از لارنگوسکوپی فیبراُپتیک استفاده شود. در روش مذکور، لولهی قابلانعطاف نازکی بهنام اندوسکوپ بههمراه نور و دوربینی کوچک، به داخل دهان، بینی و انتهای گلو وارد میشود. سپس پزشک میتواند حرکت طنابهای صوتی را حین صحبت بیمار مشاهده کند.
- بایوپسی (نمونهبرداری): در صورت مشاهدهی ناحیهی مشکوک توسط پزشک، نمونهبرداری انجام میگیرد؛ به این معنا که نمونهای از بافت برای ارزیابی زیر میکروسکوپ برداشته میشود.
درمانها و داروها
لارنژیت حاد اغلب در عرض یک هفته خودبهخود بهبود مییابد. اصول خودمراقبتی نیز میتوانند به برطرف شدن علائم کمک کنند. درمانهای لارنژیت مزمن بر درمان علل زمینهای بیماری همچون سوزش معده، مصرف سیگار یا مصرف بیش از حد الکل تمرکز دارند. از جمله داروهای مورداستفاده در برخی موارد بیماری، داروهای زیر را میتوان نام برد:
- آنتیبیوتیکها: تقریباً در تمامی موارد لارنژیت، آنتیبیوتیک به دلیل ویروسی بودن بیماری، کاری از پیش نمیبرد؛ اما در شرایط ابتلا به عفونت باکتریایی، پزشک آنتیبیوتیک تجویز میکند.
- کورتیکواستروئیدها: گاهی کورتیکواستروئیدها به کاهش التهاب طنابهای صوتی کمک میکنند. اگرچه این درمان تنها در موارد اورژانسی درمان توصیه میشود؛ به عنوان مثال، هنگامی که فرد سخنرانی یا اجرای کنسرت داشته یا کودکی مبتلا به لارنژیت مرتبط با خروسک است.
سبک زندگی و درمانهای خانگی
برخی اصول خودمراقبتی و درمانهای خانگی، به تسکین علائم لارنژیت و کاهش گرفتگی صدا کمک میکنند:
- تنفس هوای مرطوب: با استفاده از مرطوبکننده، رطوبت هوای محیط خانه یا محل کار را حفظ کنید. همچنین میتوانید از حمام آب داغ یا کاسهی آب داغ، برای استنشاق بخارآب استفاده کنید.
- تا حد امکان به صدای خود استراحت دهید: از صحبت کردن و آواز خواندن با صدای بلند یا به مدت طولانی بپرهیزید. در صورت نیاز به سخنرانی، سعی کنید از میکروفون یا مگافون استفاده کنید.
- برای پیشگیری از دهیدراتاسیون، تا حد امکان مایعات بنوشید. (از مصرف الکل و کافئین اجتناب کنید.)
- گلوی خود را مرطوب کنید: برای این منظور میتوانید آدامس جویده، آبنمک قرقره کرده یا از قرصهای لوزنج استفاده کنید.
- از داروهای ضداحتقان پرهیز کنید. این داروها میتوانند موجب خشکی گلو شوند.
- از زمزمهکردن اجتناب کنید. این امر نسبت به صحبت کردن فشار بیشتری بر صدا وارد میکند.