انتشار این مقاله


دانشمندان در جستجوی حیات در فضا: کشف دریاچه آب مایع در مریخ

دانشمندان در جستجوی حیات در فضا، در کشف بزرگ و مهمی دریافتند که در مریخ مخزن آب زیرزمینی وسیعی وجود دارد.

دانشمندان در جستجوی حیات در فضا، در کشف بزرگ و مهمی دریافتند که در مریخ مخزن آب زیرزمینی وسیعی وجود دارد. دانشمندان دریاچه ی وسیعی در زیر سطح مریخ پیدا کردند؛ این کشف پیشرفت قابل توجهی در جستجو برای حیات بیگانه در این سیاره محسوب می شود.

این اکتشاف در وهله ی اول اشاره می کند که حجم پایداری از آب روی مریخ وجود دارد؛ که به یک دهه بحث طولانی درباره ی اینکه آیا آب اصلا در مریخ وجود دارد یا نه، خاتمه می دهد. مدت های طولانی تصور می شد که اگر آب در سیاره ی قرمز وجود نداشته باشد، تقریبا قطعا قادر نخواهد بود حیات را حفظ کند.

به هر حال، با توجه به گفته های دانشمندان مسئول دستیابی به این اکتشاف، دریاچه وسیع زیر قطب جنوبی مریخ قرار دارد و به طول ۲۰ کیلومتر امتداد می یابد.

کسی استیورمن (Cassie Stuurman)، دانشمند ژئوفیزیک از دانشگاه تگزاس، که در سال ۲۰۱۶ نشانه هایی از رسوب عظیم یخ در مریخ کشف کرده بود، در این باره می گوید:

اگر این دانشمندان درست گفته باشند، این اولین باری است که ما مدرکی از حجم بزرگی از آب روی مریخ پیدا می کنیم.

تصویر ترکیبی که از منطقه‌ای که فرض می‌شود در آن آب وجود دارد. آبی نشاندهنده‌ی آب مایع است. INAF
تصویر ترکیبی که از منطقه‌ای که فرض می‌شود در آن آب وجود دارد. آبی نشاندهنده‌ی آب مایع است. INAF

مدت ها پیش مریخ گرم تر و مرطوب تر بود و حجم های قابل توجهی از آب در آن وجود داشت، که بستر خشک شده ی دریاچه و دره رودخانه ای بر روی سطح آن گواهی بر آن است. اخیرا نشانه هایی از آب مایع بر روی مریخ پیدا شده، شامل نشانه هایی از فعالیت آب روی سراشیبی های مریخ که مورد بحث و جدال بوده؛ اما هیچ نشانه ای از آب ثابت و پایدار دیده نشده است.

اکتشاف به وسیله ی رادار پیشرفته مریخ برای اصوات زیرسطح و یونوسفر (Ionosphere) در فضاپیمای سریع السیر مریخ انجام شد. این دستگاه ها ارتعاش هایی (امواج صوتی) را به رادار ارسال می کنند که به سطح مریخ و پوشش یخی آن نفوذ می کند؛ همچنین امواج رادیویی را که به فضا پیما بر می گردند، اندازه می گیرند.

دانشمندان به رهبری رابرت اروسی (Robert Orosei) این اطلاعات را بین می سال ۲۰۱۲ تا دسامبر ۲۰۱۵ آزمایش کردند و دریافتند در هنگام بررسی این منطقه که در عمق ۱.۵ کیلومتری کشف شده، تغییرات تند و تیزی در سیگنال های رادار دجود دارد.

محققان دو سال را صرف این کردند که مطمئن شوند که این اطلاعات نتیجه‌ی اثر دیگری نیستند و در نهایت، هر توضیح احتمالی، به جز توضیحات مربوط به آب مایع را رد کنند. اروسی می گوید:

فکر کردن به اینکه بر روی مریخ، این مکان اولین گزینه‌ی احتمالی است که شاید زندگی در آن وجود داشته، واقعا وسوسه کننده است.

این اطلاعات مشابه اطلاعات به دست آمده از رادارهایی است که دریاچه های آب مایع زیر صفحه های یخ قطب جنوب و گرینلند در روی زمین را بررسی می کنند. محققان پیشنهاد می دهند ممکن است حیات میکروبی در دورترین نقاط این مناطق وجود داشته باشد؛ همانطور که این احتمال برای مریخ هم مطرح است. اروسی افزود:

این محیط ها دقیقا شبیه مکانی برای تعطیلات ایده آل شما نیستند، یا جایی که ماهی ها در آن شنا کنند. اما ارگانیسم هایی مربوط به سیاره ما، زمین، وجود دارند که در محیط های مشابه می توانند زنده بمانند و گسترش یابند. در واقع، میکروارگانیسم هایی در زمین وجود دارند که قادرند حتی در یخ زنده بمانند.

اسکات هابارد (Scott Hubbard) استاد کیهان پیمایی دانشگاه استنفورد، که در سال ۲۰۰۰ در هدایت اولین برنامه مربوط به مریخ ناسا نقش داشته، این پروژه را “به شدت هیجان انگیز” توصیف می‌کند. او می گوید:

ماجراجویی ما این بود ‘آب را دنبال کن’. همین یک جمله بود که همه چیز را به دست آورد. بنابراین این اکتشاف اگر پا بر جا بماند، بسیار حیرت آور است چرا که دستاورد تفکر و بردباری است.

چیزی که کشف آب مایع را عجیب تر می کند، این است که مریخ حتی از گرینلند و قطب جنوب هم سردتر است. این آب به تنهایی شور و گل آلود است. نمکی که این آب را شور می کند، احتمالا دلیل مایع بودن این آب است، چرا که به روشی مشابه روشی که سنگ ریزه و شن برف های خیابان را می زداید، به ذوب شدن آب یخی کمک می کند.

آلن دافی (Alan Duffy)، فضانورد از دانشگاه سوین بورن و رهبر محققان کانال علمی استرالیا در این باره می گوید:

این یک نتیجه مسحور کننده است که می گوید بر خلاف اکتشافات قبلی، این آب کشف شده روی مریخ یک قطره‌ی کوچک موقتی نیست؛ بلکه یک حجم پایدار از آب است که شرایط حیات را برای دوره های طولانی فراهم کرده است.

اروسی می گوید: “هنوز باید دید که مخازن آب زیرزمینی بیشتری (در مریخ) پیدا خواهد شد یا اینکه این مخزن تازه کشف شده نوعی تغییر ناگهانی است.”

او می‌گوید اگر مخازن بیشتری کشف شود و شبکه‌ای از دریاچه های زیر یخ، مشابه آنچه در زمین است وجود داشته باشد، می‌تواند تاییدی بر این موضوع باشد که آب مایع میلیون‌ها سال حضور داشته یا حتی به ۳.۵ میلیارد سال، زمانی که مریخ سیاره‌ی میزبان بهتری بود بر می‌گردد.

سمانه عبدالهی


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید