امروزه علت مولکولی فیبروز ریوی به طور تقریبی شناخته شده است. دانشمندان موسسه مکس پلانک نشان دادهاند که کاهش فعالیت فاکتور رونویسی FoxO3 نقش کلیدی در گسترش این بیماری دارد. در مطالعهای بر روی موشها، داروهای افزایش دهندهی فعالیت FoxO3، پیشرفت بیماری را کاهش میداد. دانشمندان امیدوارند با این یافته بتوانند درمانی برای این بیماری پیدا کنند.
علت بیماری لاعلاج فیبروز ریوی نامشخص است. در این بیماری، بیماران نمیتوانند اکسیژن کافی برای بدنشان را جذب کنند.اگرچه علت این بیماری ناشناخته است، این بیماری از سن ۵۰ سالگی در نتیجهی مصرف زیاد دخانیات شکل میگیرد.
مقاله مرتبط: رفع فیبروز ریوی با هورمون درمانی (تیروئید) در مطالعات حیوانی
سلول های فیبروبلاست (سازنده ی فیبر) بافت همبند نقش مهمی در فیبروز ریوی و انسداذ آن دارند. در بیماران فیبروز ریوی، فیبروبلاستها دچار تغییراتی میشوند. برای مثال نوع خاصی پروتئین مانند پروتئینهای انقباضی در ماهیچهها در آنها افزایش مییابد. این سلولهای تغییر یافته که به عنوان میوفیبروبلاست (فیبروبلاستهای ماهیچهای) شناخته میشوند، مسئول تغییرات ساختاری بافت همبند هستند. طی پیشرفت بیماری گویچههای هوایی ریه نابود شده و باعث ایجاد اختلال در عملکرد رگهای خونی ریه میشوند که تنگی نفس را در پی دارد.
کاهش فعالیت FoxO3
دانشمندان دنبال عاملی بودند که باعث تغییر در فیبروبلاستها میشود. چون درواقع این عامل میتوانست کلیدی برای درمان این بیماران باشد. ابتدا پولامستی و همکارانش فیبروبلاستهای افراد سالم و بیماران را بایکدیگر بررسی کردند و متوجه شدند تعداد پروتئین های FoxO3 در بیماران مبتلا کمتر است و همچنین عملکرد این پروتئینها نیز بسیار کمتر است. سپس محققین مکس پلانک، تحقیقاتشان را روی موشهایی که این بیماری را داشتند ادامه داد و متوجه شد موشهایی که این بیماری را دارند نیز دچار کمبود فاکتور FoxO3 هستند.
تاثیر شدید این فاکتور وقتی نشان داده شد که محققان DNA برخی موشها را تغییر دادند و باعث شد به طور ژنتیکی فاقد FoxO3 باشند. آنها مجبور بودند به خاطر سرعت پیشرفت بیماری، تحقیقاتشان را سرعت ببخشند.
پاسخ موشهای بیمار شده به درمان
دوباره فعال کردن فاکتور FoxO3 یکی از راههای پیشنهادی درمان است. این راه در درمان موشهای بیمار با موفقیت انجام شد. درمان موشهای بیمار با ماده ucn-01 با کاهش علائم و بهبود در عملکرد ریه همراه بود. البته این ماده در موش هایی که فاقد FoxO3 بودند، عملکردی نداشت. Ucn-01 ماده ای است که FoxO3 را فعال میکند و در حال حاضر در کارآزمایی های بالینی برای درمان تومور، تحت بررسی است.