میلیونها تن از بانوان از تهوع و استفراغ دوران بارداری ( ویار حاملگی ) رنج میبرند، حال دانشمندان سعی دارند رازهای نهفته این پدیده را کشف کنند.
بیشتر بخوانید: فعالیتهای مفید و مضر در دوران بارداری
پرسش: چرا ما چیز زیادی در رابطه با ویار حاملگی نمیدانیم؟ به نظر میرسد سرنخهای بسیار زیادی که هر ساله کسب میکنیم، اطلاعات خوبی خواهند داشت.
پاسخ: از هر ۵ زن باردار ۴ نفر از آنها دچار ویار حاملگی میشود. این اتفاق در هر ساعتی از روز ممکن است روی دهد. تهوع و استفراغ دوران بارداری نام دقیقتری برای این شرایط است. برای شرح این شرایط محققان تنها چند فرضیهی مبهم ارائه دادهاند. اما مطالعات جدید به دلایل محتمل و اتفاقات ممکن اشاره میکنند که افقهای جدیدی برای درمان پیش رو میگذارد.
تهوع و استفراغ یکی از اتفاقات رایج سه ماههی اول بارداری است؛ اما ممکن است تا هنگام تولد نوزاد طول بکشد. این حالت ممکن است ملایم یا بسیار شدید باشد. hyperemesis gravidarum یا تهوع و استفراغ بسیار شدید دوران بارداری، اغلب با استفراغ بیپایان شناخته شده که منجر به سوءتغذیه، کاهش وزن و اختلالات الکترولیتی میشود که برای مادر و جنین خطرناک است. hyperemesis gravidarum یکی از دلایل بستری شدن در دوران بارداری است. در ۰.۳ تا ۳ درصد موارد نیز باعث زایمان زودرس میشود.
Marlena Fejzo ژنتیکدان U.C.L.A و دانشگاه جنوب کالفرنیا که بر روی ویار حاملگی مطالعاتی را انجام داده است، فرم شدید این بیماری را داشت و برخلاف مداوای زیادی که انجام داد، از جمله سرمتراپی و تیوپ تغذیهای در ابتدای سهماههی دوم بارداریاش هیچ بهبودی در وضعیتش مشاهده نکرد. مطالعهای که توسط دکتر Fejzo صورت گرفت نشان داد که hyperemesis یک بیماری پیشروندهی خانوادگی است. برای خواهران افراد دارندهی این شرایط، خطر ۱۷ برابر بیشتر است. تهوع و استفراغ با شدت کمتر نیز قابل انتقال است.
بیشتر بخوانید: آیا تهوع در دوران بارداری نشانۀ خوبی است؟
اخیرا تحقیقاتی توسط دکتر Fejzo و همکارانش صورت گرفته نشان میدهد که استفراغ و تهوع دوران حاملگی به چندین ژن وابسته است. این ژنها کدی برای پروتئینی بهنام GDF15 هستند. این پروتئین به مقدار زیاد در اوایل بارداری توسط جفت تولید میشود. گیرندهی این پروتئین در ساقهی مغز قرار داشته و باعث استفراغ و کاهش دریافت غذا میشود. این پروتئین به غلظت بیشتری در زنان باردار مبتلا به ویار حاملگی وجود داشته و ساختهشدن آن دلیلی برای بروز این شرایط است.
این اکتشافات اخیر با فرضیههای موجود در رابطه با تهوع و استفراغ دوران بارداری متناسب است. به طور مثال این علائم ممکن است بخشی از استراتژی تکاملی برای محافظت از جنین در حال رشد، به منظور کاهش شانس دریافت توکسین و پاتوژنهایی است که مادر در طی غذاخوردن در معرشان قرار میگیرد. دکتر Stephen O’Rahilly مدیر بخش بیماریهای متابولیک دانشگاه کمبریج گفت:
شاید این یک فرآیند تکاملی باشد که خطرات غذایی سهماههی اول بارداری را به حداقل میرساند.
GDF15 میتواند سیگنالی باشد که میگوید زیاد نخورید، مراقب باشید، صبر کنید تا این حالت تمام شود.
محققان میگویند که تهوع و استفراغ دوران بارداری خطر سقط جنین را کاهش میدهد.
دکتر Hyagriv Simhan استاد گروه زنان و زایمان دانشکدهی پزشکی Pittsburgh میگوید:
در یک کلمه بسیار جالب به نظر میرسد. شاید آن را به سوی اهداف درمانی هدایت کند که جالب خواهد بود.
هر چند که او اشاره کرد سایر عوامل نیز بسیار کمک کننده هستند. در واقع فرضیهی دیگر این است که گنادوترپین جفتی انسان (hCG)، هورمون تولید شده توسط جفت انسان، باعث تهوع و استفراغ میشود. اگرچه تحقیقات دکتر Fejzo و سایرین از این ایده پشتیبانی نمیکنند.
دکتر Fejzo و O’Rahilly تارگت درمانی GDF15 میتواند برای درمان hyperemesis مفید باشد. اما شرکتهای داروسازی برای آزمایش داروهای جدید بر روی بانوان باردار ترس دارد. این ترس به فاجعهی داروی تالیدوماید در دهههای ۵۰ و ۶۰ میلادی برمیگردد. این دارو برای رفع استفراغ و تهوع بارداری استفاده شده و باعث تولد نوزادان ناقصالخلقه و یا سایر مشکلات به هنگام زایمان شد.
بیشتر بخوانید: مصرف دارو در دوران بارداری
دکتر Fejzo میگوید:
پس از آن زنان باردار از امتحان داروهای جدید ترسیدند. پزشکان نیز از تجویز دارو هراس داشتند. شرکتهای دارویی نیز از طراحی داروی جدید خودداری کردند.
این فاجعهی بزرگ، در ایالات متحده سرمایه گذاری در زمینهی دارویی را متوقف کردهاست. از مصرف بسیاری از داروهای ضدتهوع بدون آزمایش کافی یا تاییدیه رسمی برای مصرف در زنان باردار خودداری کنید.
دانشکدهی آمریکایی زنان و زایمان توصیه میکند، زنان باردار برای کنترل تهوع و استفراغ – ویار حاملگی – در مرتبهی اول رژیم غذایی و سبک زندگیشان را تغییر دهند. اگر این اعمال کمک آفرین نبودند، بسیاری از چارههای درمانی وجود دارد. این چارهها برای هر کسی کارآمد نیستند.
دکتر Simhan میگوید:
شناخت و درمان آن از عوارض ناگواری همچون hyperemesis جلوگیری میکند. این عمل بسیار ارزشمند است. استفراغ و تهوع دوران بارداری را نباید بخشی عادی از بارداری دانست.