هر انسان بطور عادی دارای مقداری چربی قهوهای است. برخلاف چربی سفید، که وظیفه آن ذخیره انرژی است، سلولهای چربی قهوهای حاوی بستههای متراکم میتوکندری هستند. این سلولها فعالیت خود را به وسیله سوزاندن انرژی و تولید گرما به انجام میرسانند.
در گذشته عقیده دانشمندان بر این بوده که سلولهای چربی قهوهای تنها در نوزاد انسان دیده میشود. اما بنا بر مطالعه صورت گرفته در سال ۲۰۰۹، دانشمندان موفق به یافتن این نوع بافت در انسان بالغ نیز شدند. با این حال مقدار چربی قهوه در بزرگسالان بسیار اندک میباشد. همچنین نتایج نشان از بالاتر بودن مقدار این نوع چربی در افراد با شاخص توده بدنی (BMI) پایینتر میدهد. این یافتهها نشان از نقش پر رنگ این بافت در متابولیسم انسان دارند.
علت قهوه ای بودن این نوع چربی، فراوانی میتو كندری هایی است كه حاوی مولكولهای سیتو كروم آهندار است. در سلولهای معمولی بدن ، ATP از زنجیره انتقال الكترونی در فرایند های تنفسی حاصل می شود و در فرایند های مختلف سلولی مصرف میشود. در سلولهای بافت چربی قهوهای رنگ، به جای ATP، گرما ایجاد میشود، كار گرمازایی، در كنترل دستگاه عصبی خود مختار است كه پیام های لازم را از هیپوتالاموس دریافت میكند.
میتوكندری سلولهای چربی قهوهای در غشا خود نوعی پروتئین به نام ترموژنین دارد. این پروتئین مسئول گرمازایی بافت میباشد.
بهدلیل توانایی بالای چربی قهوهای در مصرف انرژی دانشمندان به دنبال راهی برای بهرهبرداری از این سلولها به منظور مقابله با چاقی هستند.
۱) چربی قهوهای بهوسیله سرما فعال میشود
با توجه به تحقیقات منشر شده در ژورنال دیابت در سال ۲۰۱۴، قرار گرفتن مزمن در دمای پایین موجب افزایش فعالیت سلولهای چربی قهوهای و حتی ازدیاد و تقسیم سلولهای آن میگردد. دکتر باربارا کنون در این باره میگوید:
چربی قهوهای موجب حفظ دمای بدن در حالت مطلوب بدن میشود. تمامی پستانداران و پرندگان کم و بیش دمای بدن خود را در حالت مطلوب خود حفظ میکنند.
چربی قهوهای موجب کمک به نوزادان، که توانایی لرزیدن را به خوبی کسب نکردهاند، برای حفظ دمای بدن خود میشود. در بزرگسالان چربی قهوهای هنگام قرار گرفتن در معرض سرما، به عنوان ژاکت درونی گرم عمل میکند. این بافت موجب گرمشدن خون هنگام عبور از اطراف آن میگردد.
۲) چربی قهوهای در مکانهای خاصی وجود دارد!
بافت چربی قهوهای در مکانهایی خاص و غیر قابل پیشبینی حضور دارد. در واقع پراکنش این بافت در افراد گوناگون متفاوت است. اما به طور معمول در مکانی بین شانهها و گردن حضور دارند. در پژوهشی که اخیرا صورت گرفته است، بافت چربی قهوه در قفسهسینه نیز مشاهده شده است.
۳) هر انسان حداقل چند سلول چربی قهوهای دارد!
هر فردی به احتمال بسیار زیاد مقداری از این بافت را دارا میباشد. با این حال ممکن است این سلولها حتی توسط اسکنهای PET/CT نیز مشخص نشوند.
۴) یافتن این سلولها بسیار مشکل است
علت این موضوع آمیخته بودن این سلولها و همراه بودن آنها با سلولهای چربی سفید است. برای مشاهده این بافت نیاز به استفاده از اسکن CT همراه با PET اسکن میباشد. لازم به ذکر است برای بررسی افراد با اسکن PET نیاز است تا بافت مورد نظر با گلوکز رادیواکتیو نشاندار شود. در این روش سلولهای بسیار فعال از نظر متابولیکی به عنوان بافت چربی قهوهای در نظر گرفته میشوند.
۵) در آینده خواهید توانست چربی قهوهای خود را بهکمک دارو فعال کنید!
بنا به یافتههای گزارش شده در ژانویه ۲۰۱۵، داروی مورد استفاده برای افرادی با مثانه فعال، میتواند سبب افزایش فعالیت چربی قهوهای در انسان شود. این دارو (mirabegron) سبب تحریک گیرندههای beta 3 شده و موجب کاهش انقباض عضلات صاف میگردد. در مثال فوق این دارو انقباض عضلات جدار مثانه را کاهش میدهد. این گیرندهها علاوه بر سلولهای عضله صاف بر روی هر دو نوع سلولهای چربی (سفید و قهوهای) یافت میشوند.
داروهایی که سبب فعالشدن چربیهای قهوهای میگردند، میتوانند برای درمان بیماریهایی از قبیل کبد چرب مورد استفاده قرار بگیرند.
منبع: LiveScience