خواب به صورت حالتی از عدم هوشیاری تعریف میشود که میتوان با تحریکات حسی یا دیگر تحریکات فرد را از این حالت خارج کرد. خواب را به دو نوع خواب با حرکات سریع چشم (REM Sleep) و خواب با امواج آهسته (Slow Wave Sleep) یا خواب غیرREM یا NREM تقسیم میکنند.بیشتر خواب فرد در شب را خواب با امواج آهسته تشکیل میدهد که در طی آن امواج مغزی، بسیار قوی و کمفرکانس هستند. خواب REM که ۲۰% کل زمان خواب را به خود اختصاص میدهد، بهطور طبیعی هر ۹۰ دقیقه یکبار تکرار میشود. این نوع خواب چندان آرامبخش نیست و معمولاً با رویای زنده همراه است.
خواب با امواج آهسته
خواب با امواج آهسته، خواب آرامبخشی است که همراه با کاهش تون عروقی محیطی و نیز کاهش بسیاری از اعمال نباتی دیگر میباشد. بهعنوان مثال فشار خون شریانی، تعداد تنفس و سرعت متابولیک پایه (BMR) از ۱۰ تا ۳۰ درصد کاهش مییابند. رویاهایی که در این نوع از خواب دیده میشوند معمولاً پس از بیدار شدن به خاطر آورده نمیشوند.
خواب با حرکات سریع چشمها
خواب REM هر ۹۰ دقیقه با طول مدت ۵ تا ۳۰ دقیقه در یک خواب شبانۀ طبیعی تکرار میشود. هر چه فرد خوابآلودهتر باشد، دورۀ خواب REM کاهش یافته و دورۀ خواب با امواج آهسته افزایش مییابد. این نوع خواب با رویا دیدن همراه میباشد.در این مرحلۀ خواب، بیدار کردن فرد با محرکها یحسی بسیار دشوارتر از بیدار کردن وی از خواب با امواج آهسته است، تونوس عضانی بدن کاهش مییابد، ضربان قلب و تنفس نامنظم میشوند و حرکات عضلانی نامنظمی در طی این نوع از خواب انجام میگیرد که حرکات سریع چشمها یک نمونه از آن است.
در خواب REM، متابولیسم مغزی افزایش یافته و الکتروانسفالوگرام، الگویی از امواج مغزی مشابه بیداری را نشان میدهد، در حالی که فرد خوابیده است. بنابراین به این نوع از خواب، خواب متناقض (پارادوکسیکال) اطلاق میشود.