تومورهای LMP که با نام تومورهای مرزی (Borderline tumors) شناخته میشوند، تومورهای تخمدانی هستند که ویژگیهای خاص آنان سبب شدهاست در طیف بین کیستهای خوشخیم و تومورهای کارسینومای تهاجمی کشنده قرار گیرند. در هنگام تشخیص با CTscan و التراسوند بسیاری از این تومورها با سرطان اپیتلیال تخمدان اشتباه میشوند.
منشأ LMPها، سلولهای غیرطبیعی بافت پوشاننده یا اپیتلیال تخمدانها است. با وجود اینکه این نوع از سرطان به سایر بافتهای بدن، نظیر رحم گسترش نمییابند، در صورتی که وجود آنها در یک تخمدان تشخیص دادهشود، تخمدان دیگر نیز باید با دقت به منظور نبودن علائم سرطان بررسی شود.
مقالهی مرتبط: سرطان تخمدان
در بسیاری از موارد، LMPها زود تشخیص داده میشوند؛ ویژگیهای میکروسکوپی تمایز آنها از سایر انواع تومور تعیین میکند. این تومورها ممکن است ریسک نامعلومی از تبدیل شدن به تومورهای سرطانی بدخیم را دارا باشند.
پروگنوز
پیشبینی تومورهای مرزی تخمدان به استیج آن و میزان پلوئیدی بودن DNA بستگی دارد. یک تشخیص و پیشبینی شخصی نیز میتواند به محل و هیستولوژی آن، شامل ویژگیهایی نظیر شکل، عملکرد ساختارِ سلولهای تومور، نیز بستگی دارد.
در حالت کلی، سه نوع ریسک برای تومورها وجود دارد؛ پایین، حدواسط و بالا. در رابطه با ریسکهای پایین و متوسط، تشخیص خوبی پیشبینی میشود؛ در حالی که بیماران دارای ریسک بالا پروگنوز چندان مناسبی ندارند. در هر یک از میزانهای ریسک نیز امکان رشد مجدد در حین درمان و یا پس از آن، وجود دارد.
تومورهای LMP معمولا پروگنوز خوبی دارند و در صورتی که در زمان مناسب اقدام به تشخیص و درمان آنها انجام شود، کاملا قابل بهبودند.
فاکتورهای ریسک
برخی عوامل و شرایط برای ابتلا به LMP فاکتور ریسک محسوب میشوند که برخی از آنان عبارتند از:
- سابقهی ابتلا به سرطان سینه
- تجربهی استفاده از استروژن درمانی جایگزین
- سابقهی خانوادگی؛ ابتلای خویشاوندان نزدیک به هر نوعی از سرطان تخمدان، خصوصاً مادر، خواهر یا فرزند دختر.
- سن؛ میانگین سن ابتلا به تومورهایLMP، چهل سالگی و پس از یائسگی است و زنان جوانتر به ندرت به آن مبتلا میشوند.
- وزن؛ چاقی
- سابقهی بارداری؛ زنانی که بارداری را تجربه میکنند در معرض ریسک ابتلای پایینتری قرار دارند.
استفاده از داروهای باروری؛ زنانی که از کلومیفن سیترات که با نام کلومید نیز شناخته میشود، به مدت یک سال یا بیشتر استفاده میکنند در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
مقالهی مرتبط: کلومید
علائم و نشانهها
از آنجایی که نشانههای تومورهای LMP اغلب بسیار خاموشند، تشخیص آنها، خصوصاً در مرحلهی رشد دشوار است. زنانی که در مراحل اولیه قرار دارند، معمولا نشانههای زیر را بروز میدهند:
- توقف عادت ماهیانه
- خونریزی غیرطبیعی از ناحیهی واژن
- احساس درد و فشار در لگن
- درد و تورم در ناحیهی شکم؛ بدون اضافه شدن وزن
تشخیص
برای تشخیص تومورهای LMP تستهای متعددی وجود دارند که برخی از آنان عبارتاند از:
- معاینهی لگنی
- تست CA125؛ که به اندازهگیزی میزان فاکتور سرطان ۱۲۵ در خون میپردازد، این پروتئین توسط سلولهای طبیعی بدن تولید نمیشود. در صورتی که میزان آن بالاتر از حد نرمال باشد، نشاندهندهی سرطان است.
- لاپاراتومی؛ عمل جراحی که با برشی کوچک در ناحیهی شکم، به بررسی مستقیم تخمدانها میپردازد.
- لنفانژیوگرام؛ بررسی سیستم لنفاوی با استفاده از اشعهی X
- استفاده از CTscan
درمان
زنانی که تومورهای LMP در آنان تخیص داده میشود، باید سریعاً تحت درمان قرار گیرند؛ چرا که این تومورها پتانسیل ابتلا به تومورهای کارسینومای بدخیم را دارند.
جراحی اصلیترین گزینه برای افرادی است که ریسک پایین و حدواسط را دارند که به منظور تخلیهی تومور انجام میشود. (ریسک با توجه به محل و استیج تومور تعیین میشود.)
درصورتی که تومور نتواند با جراحی خارج شود، بیوپسی به جای آن انجام میشود.
پرتودرمانی گزینهی دیگر درمان است. در این مورد، پرتودرمانی داخلی و خارجی میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
پرتودرمانی خارجی از یک ماشین در خارج از بدن استفاده میکند تا سلولهای سرطانی را از بین ببرد؛ در حالی که پرتودرمانی داخلی از ورود یک مادهی رادیواکتیو با تزریق، استفاده از دانههای رادیواکتیو، سیمها یا کاتترها مستقیما به درون سلولهای سرطانی استفاده میکند. نوع درمانی که بیمار دریافت میکند نیز به نوع و استیج تومور بستگی دارد.
مقالهی مرتبط: پرتودرمانی
شیمیدرمانی نیز در مواردی قابل استفاده است. داروهایی که برای شیمیدرمانی استفاده میشوند، با کشتن آنها و جلوگیری از تکثیرشان، رشد آنان را متوقف میکنند.
گزینهی دیگر تحتنظر گرفتن بیمار است که هیچ پرتودرمانی یا شیمیدرمانی را شامل نشده و برای بیمارانی با ریسک پایین قابل استفاده است و در آن، فرد به منظور مشاهدهی اولین نشانههای بیماری تحت مراقبت قرار میگیرد
سایر گزینههای درمانی عبارتند از:
- دیبالکینگ تومور (Tumor debulking)؛ کاهش سایز تومور تا حد ممکن
- سالپینگو-اوفورکتومیِ یونیلترال (Unilateral salpingo-oophorectomy)؛ خارجکردن یک تخمدان و لولهی فالوپِ همراه آن در یک طرف
- هیسترکتومی کامل و سالپینگو-اوفورکتومی بایلترال (bilateral salpingo-oophorectomy)؛ خارجکردن هردو تخمدان، لولههای فالوپ و رحم.