قهوه داغ قرار است که داغ باشد و قهوه سرد قرار است که سرد باشد، این مطلبی است که از هر کسی بپرسید این مطلب را بیان میکند. مشکل اینجاست که شما نمیتوانید قهوۀ داغتان را به صورت کامل زمانی بخورید که در دمای بهینهاش قرار دارد، هرچند شما خواهان این مسئله باشید. بنابراین زمانی که قهوه سرد شد شما چند راهکار خواهید داشت؛ آن را سرد بنوشید، دوباره گرمش کنید و یا قهوه را دور بریزید و دوباره یک فنجان جدید برای خودتان درست کنید.
هر ۳ این روشها گاها خیلی خوب هستند و گاهی بد، و این که کدام روش بهتر است بسته به ذائقه و حس بویایی شما دارد و از هر کسی بپرسید جواب متفاوتی ممکن است بشنوید. برای برخی، قهوه گرمی که سرد شده است تنفرانگیز است و برای بقیه روشهای دوباره گرم کردن، قهوه را غیرقابل خوردن میکند. حال برخی از افراد هم هستند که هنگام صبح، قهوههای آماده سرد را گرم میکنند و مینوشند.
تحقیقات بر روی این که به چه دلیلی دوباره گرم کردن این نوشیدنی دیگر جذابیتی برای انسان ندارد، انجام شده است ولی دلیل عمده این اتفاق این است که انسانها توانایی کمی در افتراق بین حس چشایی و بویایی دارند، و قهوه هم بوهای مخصوص به خود را دارد و هم مزهای که هر ۵ مزه اصلی را در بر میگیرد؛ شیرینی، شوری، تلخی، ترشی و اومامی (خوشمزگی). بنابراین، حس بویایی شما تاثیر زیادی بر روی مزهای که شما از قهوه احساس میکنید دارد، و همین طور بر روی میزان بوی یک ماده غذایی دمای آن ماده تاثیر زیادی دارد.
این اتفاقات به دلیل ترکیب شیمیایی که در قهوه وجود دارد، که مشهورترین ترکیب موجود در قهوه همان کافئین است، قهوه مزهای که دارد را مدیون ۱۰۰۰ ماده شیمیایی مختلفی است. همچنین در مزه قهوهای که شما مینوشید عوامل زیادی دخیل هستند مانند دما و شرایط آب و هوایی که دانهها در آن رشد کردهاند، زمانی که آنها برداشت شدند و چگونگی خشک کردن، انبار کردن و بو دادن و همچنین چگونگی پودر کردن و طبخ این نوشیدنی. بنابراین در هر کدام از این مراحل ممکن است برخی از این مواد کم شود که نتیجهاش را بر روی مزه قهوه میگذارد؛ ۳-متیل بوتانال مزه کارامل مانندی به قهوه میدهد و اتیل نونانوات مزه جذابی در قهوه ایجاد میکند.
کریستوفر هندان (Christopher Hendon) دانشجوی دکتری در گروه شیمی در MIT و نویسنده کتاب ” آب برای قهوه”، کتابی در مورد چگونگی واکنشهای بین قهوه و آب، میگوید:
گرم کردن دوباره قهوه در حالت کلی میتواند منجر به بهتر شدن طعم و مزه قهوه بشود ولی در تحقیقات و بررسیها انجام شده مشاهدات چیز دیگری را نشان داد، دلیل این مسئله هم این است که مردم به شیوههای مختلفی اقدام به دوباره گرم کردن قهوه میکنند که در این روشها میزان زیادی از ترکیبات خوشمزهکننده قهوه از بین میرود، بنابراین پروسهای که توسط مردم انجام میشود؛ گرم کردن، سرد شدن و دوباره گرم کردن موجب بدتر شدن مزه قهوه میشود.
بر اساس گفتههای هندان، قهوهخورهای قهار به نظر میرسد تنها قهوهای را میخورند که ۵ الی ۲۰ قبل طبخ شده باشد. و زمانی آن را مینوشند که دمای آن به حدود ۱۵۰ درجه فارنهایت (۶۵ سلسیوس) رسیده باشد. دلیل این که در این دما قهوه نوشیده میشود، مربوط به مسیرهای چشایی پاسخدهنده به دما است. زمانی که شما چیزی را که خیلی داغ یا خیلی سرد است در دهانتان قرار میدهید، شما نمیتوانید تمام ترکیبات مربوط به چشایی آن را تشخیص دهید و مزهی کامل آن را درک نخواهید کرد. بنابراین به دلیل این که قهوه مملو از این ترکیبات است، دمای نوشیدنیای که مینوشید بر روی مزه آن تاثیر زیای دارد.
طبخ قهوه موجب خارج شدن ترکیبات ترکیبات معطر از قهوه میشود. ولی به نظر میرسد که پروسه سرد شدن این ترکیبات را تغییر میدهد و دیگر بویی نمیدهند. همچنین زمانی که قهوه در حال سرد شدن است در معرض هوا قرار دارد که اکسیژن با ترکیبات قهوه واکنش میدهد و آنها را اکسیده میکند. زمانی که قهوه را دوباره گرم میکنیم تا دوباره به مزه خوب آن برسیم، در این زمان گرما موجب فعال شدن واکنشهای شیمیایی زیادی میشود که فقط در عوض شدن مزه قهوه هم خلاصه نمیشود. حال اگر شما میخواهید قهوهای را دوباره گرم کنید که درون آن شیر یا شکر ریختهاید، این مسئله ممکن است این واکنشها را بیشتر کند و تاثیر دوباره گرم کردن این قهوهها به مراتب بدتر باشد.
بنابراین، شاید شنیده باشید که میگویند زمانی که قهوه سرد شد، این یک شکست حساب میشود و همینطور گفته میشود در زمان دوباره گرم کردن قهوه مهمترین نکته این است که این کار به آرامترین شیوهای که میتوانید انجام دهید که با این کار از واکنشهای بیشتر جلوگیری کنید. البته یک سری توصیههایی در مورد شیوه دوباره گرم کردن قهوه وجود دارد که از بحث ما خارج است.