مطالعات جدید نشان می‌دهند کمبود آهن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش خواهد داد. براساس این مطالعات، آهن احتمالا علیه بیماری‌های قلبی نقش پیشگیری‌کننده دارد. نتایج شگفت‌انگیز این مطالعه می‌توانند در آینده راه رسیدن به درمانی جدید را هموار کنند.
بیماری‌های قلبی-عروقی (CVD) مهم‌ترین علت مرگ‌ومیر در آمریکا بوده و به‌طور متوسط سالانه حدود ۶۱۰۰۰۰ قربانی می‌گیرند. گروهی از محققان از کالج شاهنشاهی لندن و نیز دانشگاه لندن، مطالعه‌ای را شروع کردند تا ارتباط بین سطح آهن بدن و خطر ابتلا به شایع‌ترین نوع بیماری‌های قلبی-عروقی یعنی بیماری عروق کرونری (CAD) را بررسی کنند.
نتایج این تحقیق در ژورنال Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology منتشر شده‌اند. CAD یا بیماری مربوط به عروق کرونری قلب، زمانی اتفاق می‌افتد که مسیر جریان خون بسته شده و خون نتواند به طور مناسب به قلب برسد. CAD اغلب به دنبال آترواسکلروزیس (که همان سفت شدن شریان‌های بدن در نتیجه‌ی تشکیل پلاک می‌باشد) اتفاق افتاده و می‌تواند به آنژین یا حتی حمله‌ی قلبی منجر شود. هم‌اکنون برآورد می‌شود سالانه حدود ۳۷۰۰۰۰ فرد بزرگسال در آمریکا در نتیجه‌ی ابتلا به CAD جان خود را از دست می‌دهند.
آزمایشات و تحقیقات قبلی این فرضیه را به وجود آورده‌اند که سطح آهن بدن ممکن است به ابتلا به بیماری‌های قلبی مرتبط باشد. اما مطالعاتی که در این زمینه انجام شده‌اند به نتایج متناقضی رسیده‌اند؛ برخی به این نتیجه رسیده‌اند که سطح بالای آهن خون می‌تواند به عنوان عاملی حفاظتی در برابر بیماری‌های قلبی عمل کند، درحالی‌که برخی، دقیقا به نتیجه‌ای عکس این رسیده‌اند.
تحقیق جدید از روش تصادفی‌سازی مندلی استفاده می‌کند تا این ارتباط را به طرز دقیق‌تری بررسی کند. به طور خاص، دانشمندان به سرپرستی Dr. Dipender Gill پزشکی افتخاری از کالج شاهنشاهی لندن، تلاش کردند تا قوانین علیت را مدنظر قرار داده و مشخص کنند آیا سطح آهن اثر مستقیمی بر خطر ابتلا به CAD دارد یا خیر. به این منظور، دانشمندان اختلافات ژنتیکی فردی که بین افراد مختلف وجود دارد را بررسی کردند. دکتر گیل این‌گونه توضیح می‌دهد:
مطالعات قبلی نیز وجود ارتباط بین سطح آهن بدن و بیماری‌های قلبی را تایید کرده‌اند، اما متمایز کردن این ارتباط از سایر عوامل دخیل در بیماری کار دشواری بوده است. از آن‌جا که ژن‌های ما پیش از تولد به صورت تصادفی تعیین شده‌اند، اثرشان روی سطح آهن بدن کمتر تحت تاثیر عوامل محیطی یا شیوه‌ی زندگی (عوامل مخدوش‌کننده که باعث سردرگمی ما در مطالعات مشاهده‌ای شده‌اند) قرار می‌گیرد.
سطح بالای آهن بدن می‌تواند از CAD پیشگیری کند
دکتر گیل و همکارانش اطلاعات ژنتیکی حدود ۴۸۰۰۰ نفر را بررسی کردند. آن‌ها به طور اختصاصی روی بررسی پُلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی (SNPs= جایجایی ثابت یک باز آلی در ژنوم) که از رایج‌ترین اختلافات موجود در ماده ژنتیک انسان می‌باشد، تمرکز کردند تا مشخص کنند چه اشکالی باعث بالا یا پایین بودن آهن خون می‌شوند.
SNPها می‌توانند به عنوان نشانگرهای بیولوژیکی استفاده شده و به دانشمندان کمک کنند تا محل‌های ژنتیکی مربوط به بیماری‌های مختلف را شناسایی کنند.
دکتر گیل و همکارانش بر روی سه نقطه خاص از ژنوم، که یک SNP می‌توانند سطح آهن بدن فرد را بالا یا پایین ببرد، تمرکز کردند. دانشمندان سپس از مجموع اطلاعات به دست آمده از دو متاآنالیز استفاده کرده و SNPها را در بدن ۱۲۴۰۰۰ فرد مبتلا به CAD بررسی کردند.
نتایج این تحقیقات توانستند این فرضیه را که سطوح بالای آهن می‌تواند ریسک ابتلا به CAD را کاهش دهد. نویسندگان گفته‌اند این نتایج خواهند توانست روش‌های درمانی جدیدی را پیش روی ما بگذارند.
آن‌طور که نویسندگان توضیح می‌دهند لازم است نتایج این تحقیق با استفاده از آزمایش تصادفی کنترل شده، اعتبارسنجی شوند؛ آزمایشی که طی آن تعدادی از افراد شرکت‌کننده مکمل‌های آهن و تعدادی داروهای تقلبی و پلاسیبو را مصرف خواهند کرد تا مشخص شود واقعا آهن می‌تواند از CAD پیشگیری کند یا خیر.دکتر گیل می‌گوید:
ما نشان داده‌ایم که پایین بودن سطح آهن خون می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری کرونری قلب را افزایش دهد، اما این بدین معنی نیست که اصلاح سطوح آهن می‌تواند خطر ابتلا به CAD را کمتر کند. کاری که ما انجام داده‌ایم این است که توانسته‌ایم یک هدف درمانی بالقوه را که به راحتی قابل تغییر دادن است و ما قبلا اطلاعی از آن نداشتیم را شناسایی و مشخص کنیم.
وی در انتها گفته است:
وقتی که سطح کلسترول فردی بالا باشد ما برای درمان از استاتین استفاده می‌کنیم؛ اگر سطح آهن فردی هم پایین باشد، می‌توانیم با تجویز قرص‌های آهن ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را کاهش دهیم. برای کسانی که دچار حمله‌ی قلبی شده‌اند یا کسانی که سطح آهن بدنشان پایین است، می‌توانیم با دادن قرص آهن از بروز یک حمله‌ی دیگر جلوگیری کنیم.
