انتشار این مقاله


آنتی‌بیوتیک؛ پس از بهبودی، دوره‌ی مصرف را قطع‌ کنم یا ادامه‌ دهم؟

برخی مصرف دارو را تا آخرین دانه‌ی آنتی‌بیوتیک موجود در نسخه توصیه می‌کنند، اما امروزه می‌دانیم که این توصیه اشتباه است. دلیل ما برای این حرف چیست؟ با دکتر مجازی همراه‌شوید

کارشناسان سلامت در انگلستان به تازگی بیان‌کردند که عدم پیروی از نظریه‌ی اشتباه و نادرستتمام‌کردن طول دوره‌ی مصرف ‌آنتی‌بیوتیک‌ها، حتی با وجود احساس بهبودی” در مطالعاتی باعث ایجاد مقاومت‌ دارویی شده‌ است. 

تیمی تحتقیقاتی در مجله‌ی پزشکی BMJ این گونه می‌نویسد: “این مقاومت به جای آن که حاصل قطع زود‌تر از موعد داروها باشد، حاصل مصرف غیرضروری دارو بوده‌ است.”
این تیم که توسط مارتین لولین، کارشناس بیمارهای واگیر از دانشکده پزشکی برتون و سوسیکس، در ادامه این گونه می‌نویسد: “ما قانون‌گذاران، اساتید و پزشکان را ترغیب کردیم که در ارتباط با عموم جامعه، دست از حمایت نظریه‌ی تکمیل دوره‌ی درمان بردارند. قدم بعدی این بود که عموماً اعلام کنند که این نظریه اساس علمی ندارد و اشتباه است.”

تیم تخقیقاتی در ادامه می‌افزاید: “مطالعات متعاقب و بیشتری در این زمینه مورد نیاز است تا بهترین گزینه روی میز قرار بگیرد اما آن‌ چه اکنون از بهترین توصیه برای بیماران می‌تواند باشد این است: “اگر احساس بهبودی کردند، درمان را متوقف کنند.”

سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که اگر دارو زودتر از موعد مقرر و بهبودی کامل قطع شود، این احتمال را به‌وجود خواهد آورد که تمام میکروکانیسم‌ها و عوامل بیماری‌زا از میان نرفته‌ باشند. حالتی که می‌تواند باعث جهش عوامل باقی‌مانده شده و مقاومت‌دارویی ایجاد‌ کند.
این سازمان توصیه می‌کند که: “بیمار تمام داروی دریافتی در نسخه‌ی پزشک را، تمام و کمال مصرف کند.” سازمان جهانی غذا و دارو هم بر همین عقیده است.

اما تحقیقات جدیدی که در راستای یافتن ارتباط میان طول درمان و تاثیرات آن و هم‌چنین ایجاد مقاومت به ‌آنتی‌بیوتیک‌ها انجام شده‌ است، نشان می‌دهند که هیچ‌گونه مدرک و شاهدی دال‌ بر تأثیر کوتاه‌کردن روند درمان بر ایجاد مقاومت‌دارویی وجود ندارد.

این تیم‌ تحقیقاتی بیان می‌کند: “زمانی‌که بیمار به هر دلیلی، از ‌آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کند، گونه‌ها و نژاد‌های میکروارگانیسمی حساس به ‌آنتی‌بیوتیک که بر روی پوست، دستگاه‌ گوارش و یا حتی در محیط زندگی می‌کنند، با گونه‌ها مقاوم‌تری جایگزین می‌شوند و این موضوع باعث می‌شود هر لحظه، امکان ایجاد بیماری و عفونت را با خود به همراه داشته‌باشند.”


مقاله مرتبط: مقاومت به آنتی‌بیوتیک

هرچه میزان حضور و تداوم آنتی‌بیوتیک بیشتر و طولانی‌تر باشد، گونه‌های مقاوم دست‌ و پا گیر‌تری ما را تهدید خواهند‌ کرد. این گونه‌های مقاوم‌شده می‌توانند میان افراد منتشر شوند، حتی در میان افراد سالمی که هیچ خبری از آن ‌آنتی‌بیوتیک و بیماری ندارند! تیم‌تحقیقاتی به این نکته هم اشاره‌کرد که: “هنوز ایده‌ی تکمیل دوره‌ی‌ آنتی‌بیوتیک، هم در میان بیماران و هم در میان پزشکان، به طور گسترده‌ای در جریان است.”
کارشناسانی که در جریان این تحقیق نبودند، از نتایج آن استقبال‌ کردند.

نسخه‌ها باید تغییر کنند

در میان نظرات رسیده به مرکز علوم لندن، پیتر اونشاو، رئیس جامعه ایمونولوژی انگلستان، در تایید امکان بهبودی بیشتر مقاومت‌ دارویی با کوتاه‌ کردن طول دوره‌ی‌ درمان گفت: “آنتی‌بیوتیک مصرفی باید در حدی باشد که میکروارگانیسم مبارزه‌ کرده و آن را تضعیف‌ کند، تا سیستم‌ایمنی خود فرد از جایی به بعد کنترل را در دست بگیرد و خودش کار را پایان‌ دهد.”

به هر حال نمونه‌هایی هم وجود دارند که طول مدت درمان در آن‌ها طولانی‌تر خواهد‌بود، مثل زمانی‌که بیمار سیستم‌ ایمنی ضعیفی دارد و یا باکتری مورد نظر مدتی پیش از طغیان، خاموش می‌ماند یا آرام رشد می‌کند، هم‌چون باکتری توبرکلوزیس یا همان عامل ایجاد سِل.

مارک وولهاوس، استاد اپیدمیولوژی در دانشگاه ادینبرگ، می‌افزاید: “آموزش‌های نسخه‌نویسی و تجویز دارو واضحاً نیاز به تغییر دارند. امروزه میزان ‌آنتی‌بیوتیک مصرفی به حدی بالا است که به سختی می‌توان آن را کنترل‌ کرد.”


مقالات مرتبط:

 

حسین مصطفی‌نژاد


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید