سقوطی همراه با شکاف و ترک برای بسیاری از مردم ناآشنا نیست. استخوانهای شکسته دردناکاند اما در اکثر موارد به خوبی بهبود مییابند؛ این راز بهبودی در سلولهای بنیادی و توانایی طبیعی استخوان، برای تجدید دوبارهی خودش نهفته است.
بسیاری از مردم در مورد استخوانها گمان سفت، محکم و مستحکم بودن را دارند. استخوان اگرچه عامل اصلی و مهم در نگه داشتن بدن ما به صورت قائم و عمود است اما در عین حال، یک عضو بسیار پویا و فعال نیز میباشد.
استخوان قدیمی به طور مداوم توسط استخوان جدید، در اثر فعل و انفعالات معین شده در سلولهای حاضر جایگزین میشود. این مکانیسم نگهداری روزانه هنگامی مفید است که با یک استخوان شکسته روبهرو میشویم.
در ابتدا به سلولهای بنیادی اجازه داده میشود تا غضروف تولید کنند و سپس استخوان جدیدی برای بهبود و ترمیم شکستگی ایجاد کنند. همهی این عوامل توسط دنبالهای از رویدادهای دقیق تنظیم شده است.
ابتدا خونریزی رخ میدهد
هر سال حدود ۱۵ میلیون شکستگی (fractures) که اصطلاح فنی برای استخوانهای شکسته است، در ایالات متحده رخ میدهد.
پاسخ سریع به شکستگی، خونریزی از رگهای خونیِ موجود در سراسر استخوانهای ماست.
خون جمع شده در اطراف استخوان شکسته که هماتوم نامیده میشود جمع آوری میشود. این هماتوم شامل شبکهای از پروتئین هاییست که به طور موقت، شکاف و ترک ایجاد شده در شکستگی را پر میکند.
سیستم ایمنی بدن در حال حاضر برای القای التهاب که بخش مهمی از روند بهبود است به اجرا در میآید.
سلولهای بنیادی از بافتهای اطراف، مغز استخوان و خون به فراخوان سیستم ایمنی پاسخ داده و به محل شکستگی فرستاده میشوند. این سلولها دو مسیر مختلف ایجاد میکنند که به ترمیم استخوان میانجامد: تشکیل استخوان و تشکیل غضروف.
غضروف و استخوان
استخوان جدید بیشتر در لبه شکستگی شروع به تشکیل شدن میکند. این روند به همان طریقی که استخوان در طی نگهداری روزمره، به صورت طبیعی و معمول ساخته میشود رخ میدهد.
برای پر کردن فضای خالیِ بین دو انتهای شکسته، سلولها غضروف نرم تولید میکنند. ممکن است شگفت انگیز باشد اما این رخداد بسیار مشابه با رخدادیست که در هنگام رشد جنین و رشد استخوان در بچهها اتفاق میافتد.
غضروف یا کولوس نرم، حدودا هشت روز پس از آسیب دیدگی شکل میگیرد. با این حال، این یک راه حل دائمی نیست چراکه غضروف به اندازه کافی قدرتمند نیست تا بتواند همانند استخوان، در برابر فشارهای وارده در زندگی روزمرهی ما مقاومت کند.
ابتدا کولوس نرم با یک کولوس سخت همچون استخوان جایگزین میشود. این کولوس جدید با اینکه قوی است اما هنوز به اندازهی استخوان، مستحکم و نیرومند نیست. حدود سه الی چهار هفته پس از آسیب دیدگی، تشکیل استخوان جدیدِ بالغ شروع میشود. این فرآیند میتواند زمان زیادی نظیر چندین سال طول بکشد؛ در حقیقت بسته به اندازه و محل شکستگی میتواند متفاوت باشد.
با این حال، مواردی وجود دارد که در آن روند بهبود استخوان موفقیت آمیز نبوده و همین عامل باعث ایجاد مشکلات قابل توجه در سلامت شدهاست.
عوارض جانبی
تقریبا در ۱۰ درصد موارد، بهبود استخوان در شکستگیها، به طور غیر طبیعی مدت زمان زیادی طول میکشد و یا اتصال دو نیمهی استخوان با مشکلاتی مواجه میشود.
با این حال مطالعهای نشان داد، میزان شكستگیهایی که درمان نمیشوند در افرادی كه سیگار میكشند به مراتب بیشتر است. دانشمندان بر این باورند که این رویداد ممکن است حاصل این واقعیت بوده باشد که رشد رگهای خونی استخوان در افراد سیگاری با تأخیر همراه است.
درمان شکستگی در بخشهایی که تحت فشار زیادی قرار دارند همچون زانو، بسیار مشکل است. در چنین مواردی، عمل جراحی برای رفع شکستگیِ ناحیه، اغلب امری لازم و حیاتی شمرده میشود.
جراحان ارتوپد میتوانند از استخوانِ بخشهای دیگر بدن استفاده کنند. برای پر کردن فرورفتگی میتوان از استخوان اهدایی یا مواد تولید شدهی انسانی نظیر استخوان سه بعدی (از مادهای به نام هیپرالاستیک) نیز بهره گرفت.
اما در اکثر موارد، استخوان از توانایی قابل توجهش برای بازسازی و بهبود خودش استفاده میکند. این بدین معنیست که استخوان جدیدی که در محل شکستگی جایگزین میشود بسیار شبیه به استخوانی است که قبل از شکستگی وجود داشته است؛ بدون هیچ جای شکاف یا ترکی!
مقالۀ مرتبط: کمکهای اولیه ۱: شکستگی استخوان