از طعم یک قطعه کیک تا بغل کردن دوست، بسیاری از لذت‌های زندگی واکنشی مشابه در مغز ایجاد می‌کنند؛ یک واکنش شیمیایی که به بدن می‌گوید “خوب بود، دوباره این کار را انجام بده.” مقاله‌ای که روز جمعه در Nature Communications منتشر شد نشان می‌دهد این “مدار احساس خوب” می‌تواند کارهایی فراتر هم انجام دهد. با استفاده از ابزار آزمایشگاهی برای فعال سازی مدار پاداش در موش، دانشمندان کشف کردند که سیگنال‌های شیمیایی آن به سیستم ایمنی دست می‌یابند، و قادر به ایجاد یک مجموعه از سلول‌های مغز استخوان می‌شوند تا رشد تومور را کندتر کنند. این یافته‌ها هنوز در انسان تایید نشده اند. اما با توجه به اینکه سیستم پاداش با احساسات مثبت مرتبط است، این پژوهش یک مکانیسم فیزیولوژیکی برای اینکه چگونه یک حالت روانشناختی می‌تواند به توقف پیشرفت سرطان کمک کند، ارائه می‌دهد.
اریکا اسلان، متخصص زیست شناسی در دانشگاه موناش در ملبورن استرالیا می‌گوید: تحقیقات زیادی در مورد تاثیرات استرس و احساسات منفی بر سلامتی انجام می‌شود. اسلان، که فعالیت سیستم ایمنی-عصبی را در سرطان بررسی می‌کند اما در مطالعه حاضر دخالتی نداشته است، بیان می‌کند: توانایی فعالیت ایمنی در واکنش به تأثیرات مثبت از طریق مرکز پاداش مغز- ” چیزی است که من فکر می کنم واقعا هیجان انگیز است.”
این مفهوم که مغز با سیستم ایمنی صحبت می‌کند، چیز جدیدی نیست. یکی از جذاب ترین نمونه‌ها اثر پلاسبو یا دارونما است- مشاهده شده است که قرص‌های شکر می‌توانند در بعضی افراد به خوبی برخی از داروهای مبتنی بر شواهد عمل کنند. دانشمندان سال‌ها تلاش کرده‌اند مکانیسم پشت این پدیده مرموز را کشف کنند.
سرنخ‌هایی در آزمایش‌های تصویربرداری مغز در طول یک دهه قبل به دست آمدند. این تجزیه و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که سیستم پاداش مشابهی که از طریق غذا، روابط جنسی و تعاملات اجتماعی (و همچنین قمار و داروهای اعتیاد آور) فعال می‌شود، در افرادی که به پلاسبو پاسخ می‌دهند نیز تحریک می‌شود. محققان اسرائیلی در مورد این داده‌ها پرسش فیزیولوژیک ساده‌ای را طرح کردند: آیا فعال سازی مدار پاداش بر سیستم ایمنی تاثیری دارد؟
منطقی به نظر می‌رسد که افکار مثبت و احساسات فعالیت‌های نورونی مغز را تغییر دهند. زیست شناس Asya Rolls از موسسه فناوری Technion-Israel، که یکی از نویسندگان مقدماتی این مطالعه است، می‌گوید: “فعالیت عصبی، چیزی قابل دستکاری است.”
در کار قبلی، تیم او مغز موش‌ها را با یک تکنولوژی نسبتا جدید به نام DREADD (گیرنده‌های طراح که به طور انحصاری توسط داروهای طراح فعال شده‌اند) تحریک می‌کنند که بر روی سلول‌های خاص – در این مورد نورون‌های مدار پاداش- کلید روشن-خاموش مولکولی را قرار می‌دهند. محققان پس از فعال شدن سیستم پاداش موش، سلول‌های ایمنی را در طحال آن بررسی کردند. واضح ترین اثرات در مونوسیت‌ها، گروهی از گلبول‌های سفید خون است که پاتوژن‌ها را به عنوان بخشی از سیستم ایمنی غیر اختصاصی بدن از بین می‌برند. به طور خاص، این تیم متوجه شد که مونوسیت‌های موشهای با مغز تحریک شده، باکتری‌ها را بسیار موثرتر از مونوسیت های حیوانات درمان نشده نابود می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
- چگونه با سرطان کودک خود کنار بیایید؟
- بیماران سرطانی ممکن است افسردگی ناشناخته داشته باشند
- چیزهایی که هیچگاه نباید به بیماری سرطانی گفت!
تامار بن شانان، متخصص زیست شناسی که در حال حاضر در دانشگاه کالیفرنیای سان فرانسیسکو است که آزمایش‌های باکتریایی در سال ۲۰۱۶ در آن منتشر شده است، بیان می‌کند:
می‌بینیم که مدار پاداش مغز می‌تواند فعالیت ایمنی را نسبت به عوامل بیماری‌زا افزایش دهد. سوال بعدی ما این بود که وضعیتی که در آن سیستم ایمنی بدن شکست می‌خورد چیست؟
بن شانان و دانشجوی فنی دانشکده پزشکی دکتر مایا شیلر یکی از نویسندگان اصلی پژوهش جدید هستند.
ایده جستجو در زمینه سرطان، برآمده از تحقیق فهد حکیم است که مركز EMMS بیمارستان ناصری را هدایت می‌كند و به عنوان یک متخصص ریه و متخصص اطفال در پردیس بهداشت و درمان Rambam در حیفا اسرائیل فعالیت می‌كند. در طول تحقیقاتی که در دانشگاه شیکاگو انجام شد، حکیم مدل‌های موشی سرطان را مطالعه کرد و یک مطالعه سال ۲۰۱۴ نشان داد که خواب‌های نامناسب باعث رشد سریع تومورهای حیوان می‌شوند. حکیم می‌گوید:
اگر خواب بد باعث پیشرفت تومور مغزی می‌شود، فعال کردن راه پاداش ممکن است اثر متفاوتی ایجاد کند که نتیجه آن تغییرات مغزی است که پیشرفت سرطان را کند می‌کند.
در موشهای دارای سلول‌های سرطانی پیوندی، تحریک مدار پاداش روزانه به مدت دو هفته، پاسخی قدرتمند به وجود آورد؛ تومور آنها ۴۰ تا ۵۰ درصد کوچکتر از موش های کنترل شده‌ای بود که فعال سازی مغز را دریافت نکردند. آزمایش‌های بیشتر این اثر را به یک گروه خاص از سلول های ایمنی ساخته شده در مغز استخوان به نام سلول‌های سرکوب کننده مشتق از میلوئید (MDSCs) نسبت دادند. در صورت عدم ایجاد مانع، MDSC ها رشد سلول‌های توموری را با خاموش کردن سایر سلول‌های ایمنی که تومور را کنترل می‌کنند، افزایش می‌دهد. با این حال، فعال شدن سیستم پاداش مغز، سیگنال‌های شیمیایی خنثی کننده این شبکه کنترلی و تعادل‌ها را با غیرفعال کردن MDSC های پروتومور، از بین می‌برد. این، به نوبه خود، موجب ادامه یافتن پاسخ‌های ایمنی ضد تومور می‌شود.
حکیم می گوید: “انجام ایمونوتراپی بدون دارو، با استفاده از کلاس جدیدی از داروهای ضد سرطانی است که با تجهیز سیستم ایمنی بدن خود بیمار، به مبارزه با تومور می‌پردازد.
دیوید اسپیگل، روانپزشک دانشگاه دانشگاه استنفورد که درگیر تحقیق نبود، این را “مطالعه‌ای مهم با جریانی مناسب توصیف کرد.” Spiegel و همکارانش پیش از این نشان دادند که حمایت اجتماعی از طریق درمان گروهی در هفته، بقای طولانی مدت در زنان مبتلا به سرطان متاستاتیک سینه را موجب می‌شود. اسپیگل می گوید با توجه به اینکه مدارهای پاداش، با تفکر مثبت در اثر پلاسبو، فعال می‌شوند، مطالعه جدید، مکانیسم بالقوه ای برای “توصیف میزان تاثیر حمایت اجتماعی و به دست آوردن چشم انداز زندگی در مواجهه با مرگ بر بقای سرطانی” را ارائه می‌دهد.
گروه Sloan در استرالیا براساس مطالعات روی موش‌ها نشان داد که استرس‌های مزمن به سلول‌های ایمنی مشابهی که از طریق فعالسازی مدار پاداش در مقاله جدید تحت تاثیر قرار می‌گیرند، حمله می‌کنند. کار او و یافته‌های جدید نشان می‌دهد که هر دو حالت‌های مثبت و منفی ذهنی می‌تواند این سلول‌های ایمنی را اطراف نقاطی که بر پیامدهای سرطان تاثیر وجود دارد تغییر دهد.
رولز هشدار می‌دهد که یافته‌های موشی جدید نشان می‌دهد بیماران سرطانی نباید از مصرف دارو پرهیز کنند و فقط به تفکر مثبت تکیه کنند.
آزمایشگاه Rolls به عنوان اولین گام در جهت تطبیق یافته‌ها از موش به انسان، با گروه دیگری در دانشگاه تل آویو همکاری می‌کند تا بتواند اثرات ایمنی را به طور مستقیم با تحریک مدار پاداش در افراد ایجاد کند. حکیم می‌گوید که تاکنون اطلاعات اولیه است. اما آنها احتمال می‌دهند که بعدها بیماران سرطانی می‌توانند تحریک مغزی را به عنوان درمان اضافی همراه با مقدار کمتر درمان‌های سنتی مانند شیمی درمانی و اشعه داشته باشند.
