مردان و زنان به دلایل زیست شناختی، اجتماعی و روانشناسی نسبت به انواع بیماری‌ها و درمان به طور متفاوتی از هم پاسخ می‌دهند. در رابطه با همین موضوعِ جنسیت در پزشکی، متخصصان این تفاوت‌ها، اهمیت فرآیند تشخیص و درمان را با در نظر داشتن جنسیت فرزند به دقت بررسی می‌کنند.
همه‌ی ما می‌دانیم که دختران و پسران با هم تفاوت دارند. این تفاوت‌ها شامل: طرز رفتار، DNA، هورمون‌ها و خطر ابتلا به بیماری و… می‌باشد. تفاوت بین پسران و دختران خیلی زودتر از آغاز حیاتشان آغاز می‌شود؛ قبل از تشکیل ارگان‌های خاص جنسیتی.
DNAی ما، مسئول اتفاقات بسیاری در بدن ماست. تفاوت کلیدی میان مردان و زنان درکروموزوم جنسی می‌باشد. زنان دو کروموزوم X دارند و مردان یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند. این که شما XX و یا XY هستید، چگونگی رشد و طرز پاسخگویی‌تان را در مواجه‌های مختلف دوران بارداری تعیین می‌کند.
مقاله‌ی مرتبط: کروموزوم‌های تنها تعیین‌کننده‌های جنسیت نوزاد نیستند!
در معدودی از افراد جمعیت، افرادی که دارای کروموزوم XX (دختر) و یا XY (پسر) ممکن است کروموزوم‌هایشان به گونه‌ای کاملا نامعمول با هم ترکیب شوند، اما به عنوان هدف این مقاله، ما صرفا درمورد نوعی از ویژگی‌های موجود در کروموزوم‌های نوزادان XX و XY صحبت خواهیم کرد.
جنین تحت تاثیر محیط‌زیست اطرافش و همچنین آنچه که در معرض آن قرار می‌گیرد، می‌باشد. این مواجهه‌ها شامل عواملی همچون غذای مصرفی مادر است و اینکه آیا او از سیگار و یا نوشیدنی‌ها‌ی الکلی استفاده می‌کند یا خیر، می‌تواند به سرعت بر سلامت جنین اثر گذاشته و آن را تغییر دهد؛ علاوه بر این خطر ابتلا به دیابت یا بیماری‌های قلبی را نیز در بزرگسالی افزایش می‌دهد.
به عنوان مثال، نوزادانی که به هنگام تولد وزن کمی دارند و به آرامی رشد می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی یا دیابت نوع ۲ در بزرگسالی می‌باشند. تاثیر تجربه‌ی کودک در رحم، برسلامتش در سنین بزرگسالی، تحت عنوان فرضیه بارکر شناخته می‌شود.
یک نمونه‌ی مشهور و شناخته شده از این مورد، قحطی هلند در سال ۱۹۴۴ تا ۱۹۴۵ است. این قحطی به پنج تا شش ماه محدودیت کالری، برای جمعیت آسیب دیده منجر شد. مطالعات نشان داد، مادرانی که با کمبود کالری در ابتدای بارداری (۱۳ هفته اول) مواجه بودند، کودکانی داشتند که بیشتر از افراد بالغ مبتلا به بیماری‌های قلبی بودند. فرزندان کسانی که در مراحل بعدی بارداری (۱۳ هفته‌ی گذشته از بارداری) در طی قحطی بودند، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ در بزرگسالی قرار می‌گرفتند.
قرار گرفتن در معرض عوامل مضر، در دوران بارداری
سیگار کشیدن در دوران بارداری، احتمال تولد نوزاد با جثه‌ی کوچک را افزایش می‌دهد و همچنین با مشکلات رفتاری در دوران کودکی و نوجوانی همراه است. نتایج سلامتی همچون نقص به هنگام تولد، آسم و آلرژی نیز می‌تواند نتیجه‌ی آن بوده باشد اما تأثیر و شدت این عامل در دوران بارداری به جنسیت نوزاد بستگی دارد.
یک مطالعه‌ی اخیر فنلاندی، چگونگی تاثیر سیگار کشیدن مادران، بر سلامت روان کودکان در سنین ۲۵ تا ۲۷ سال را مورد بررسی قرار داد. این یافته‌ها نشان داد مردان بالغی که مادرانشان در دوران بارداری سیگار مصرف می‌کردند، مهارت‌های حل مسئله و واژگان بدتری نسبت به مردانی داشتند که در معرض سیگار کشیدن مادرانشان قرار نگرفته بودند. اما هیچ تاثیر منفی‌ای در دخترانی که مادرشان سیگار می‌کشیدند مشاهده نشد.
مقاله‌ی مرتبط: سیگار در هر حالت مضر است
قرارگرفتن در معرض فلزات سنگین همچون کادمیوم در دوران بارداری، با اثرات شدید و نامطلوب برسلامت کودکان از جمله سرطان، دیابت و بیماری قلبی همراه است. زنان باردار می‌توانند از طریق کار و فرایندهای تولید، همچنین سیگارکشیدن و رژیم غذایی، تحت تاثیر این فلزات سنگین قرار گیرند.
مطالعه‌ای بر روی بیش از ۳ هزار و ۸۰۰ زن و کودک نشان داد که میزان بالای کادمیوم در خون مادر، در طی ۹ الی ۱۳ هفته‌ی بارداری، باعث تولد نوزادان دخترِ کوچکتر می‌شود اما این تاثیر بر روی فرزند پسر دیده نشد.
مطالعات بسیار دیگر نشان می‌دهد که چگونه ممکن است جنس‌های مخالف در دوران بارداری، به طور متفاوتی از هم پاسخ دهند. کاوش در این مطالعات، به دلیل تعدد و گستره‌ی اثرات نامطلوب که بعد از تولد دیده می‌شود، بسیار دشوار است. بنابراین آن‌ها فقط ارتباط بین دو رویداد را بیان می‌کنند، نه این که شواهدی باشد که نشان دهد یکی، عامل ایجاد عوامل دیگر است.
به عنوان مثال، مطالعات دوقلوهای ژنتیکی یکسان در بزرگسالی نشان داد که یک قل ممکن است به دیابت نوع ۲ یا بیماری قلبی مبتلا شود درحالی که قل دیگر در سلامت کامل می‌باشد. اگرچه دوقلوها محیط‌زیست یکسانی در رحم داشتند، اما تفاوت در محیط بعد از تولد، بدین معنیست که آن‌ها همزمان با گذر سن، می‌توانند در معرض عوامل مختلفی قرار گیرند.
نقش جفت
پاسخ دو جنس مخالف به اثرات نامطلوب برخی عوامل در دوران بارداری، ممکن است به واسطه‌ی جفت انجام شود. جفت جنین را به رحم مادر متصل می‌کند و درعین حال این اطمینان را فراهم می‌سازد که جنین مواد مغذی مورد نیازش را دریافت می‌کند؛ همچنین مراقبت از ضایعات، گازها و تولید هورمون را نیز برعهده می‌گیرد. جفت در واقع همان توالی DNAی کودک را دارد نه مادر!
رشد کودک بستگی به رژیم غذایی مادر دارد. پسران در دوران بارداری سریع‌تر از دختران رشد می‌کنند و به طور میانگین، در هنگام تولد ۱۰۰ گرم نسبت به آن‌ها سنگین‌تر هستند؛ به این دلیل که احتمال دارد آن‌ها مواد مغذی بیشتری را از جفت خود دریافت کنند.
این بدین معنا نیز می‌باشد که پسرها ذخیره‌ي کمتری دارند و در صورت روی دادن اتفاق ناگواری در دوران بارداری، احتمال اینکه دچار سوء تغذیه شوند یا مرده بدنیا بيايند به مراتب بیشتر است. با این حال، فرزند دختر در طول دوران بارداری در برخورد با عوامل نامطلوب، به منظور زنده ماندن، رشد خود را کاهش می‌دهد.
دلیل احتمالی این اختلافات جنسیتی، ممکن است به تكامل ما در گذشته بازگردد؛ زمانی كه مردانِ نسبتا کمی به سنین بزرگسالی رسیدند و تولید مثل کردند. این افراد تمایل داشتند بزرگترین، قویترین و توانمندترین فرد باشند تا بتوانند در رقابت با سایرین، ژن‌هایشان را به نسل‌های بعدی منتقل کنند. از طرف دیگر زنان بیشتری به سنین بزرگسالی رسیدند؛ چراکه این رقابت در آن‌ها وجود نداشت و اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها تولید مثل می‌کردند.
ما از اینکه چرا پسران و دختران در طی دوران بارداری، پاسخ‌های متفاوتی نسبت به عوامل نامطلوب می‌دهند، به طور کامل مطمئن نیستیم با اینکه می‌دانیم کروموزوم‌های جنسی، نقش بزرگی را در این مقوله ایفا می‌کنند اما آن‌ها نمی‌توانند تنها دلیل این امر بوده باشند. ما ۳۰۳ تفاوت ژنی از جفت را در حاملگی‌های بدون عارضه بررسی کردیم. ۱۴۲ ژن میان دختران و پسران متفاوت بود؛ در این میان بیش از نیمی از این ژن‌ها، بر روی کروموزوم جنسی قرار نداشتند!
مقاله‌ی مرتبط: دانشمندان چگونه محل ژن‌ها را تعیین می‌کنند؟
انجام تحقیقات بیشتر، به درک چرایی رشد متفاوت پسران و دختران و همچنین واکنش متفاوت آن‌ها نسبت به عوامل نامطلوب در طی دوران بارداری نیاز دارد.
