آیا بهترین راه برای درمان اعتیاد را یافته‌ایم؟
اوردوز مواد در آمریکا تنها در سال ۲۰۱۶، بیش از ۶۰,۰۰۰ مرگ vh سبب می‌شود اما واکسن جدیدی سبب می‌شود مغز نسبت به مواد مخدر ایمن شود و ممکن است کلید جدیدی برای معضل اپیوئید باشد.
محققان آمریکایی واکسنی ترکیبی کشف کرده‌اند که در برابر هروئین و اپیوئیدهای صنعتی نظیر فنتانیل از مغز محافظت می‌کند و می‌تواند روزی به حل مشکل اعتیاد کمک و یا از اوردوزهای کشنده پیشگیری کند.
این یافته‌ها، در هفته‌ی گذشته در انجمن مواد شیمیایی آمریکا (۱ACS) در واشینگتن ارائه شده‌اند و آخرین نتایج پژوهش‌های طولانی‌مدت برای درمان اعتیاد را نشان می‌دهند؛ استفاده از واکسن برای خنثی کردن اثر مواد مخدر.
اما در حالی که سابقه‌ی تلاش برای یافت این واکسن به سال‌های ۱۹۷۰ باز می‌گردد، محققان می‌گویند افزایش مواد مخدر اپیوئیدی، اضطرار دستیابی به واکسنی را بیش از پیش می‌کند.
مقاله‌ی مرتبط: اعتیاد و تاثیر آن بر مغز
کیم. دی جاندا۲، شیمی‌دان مرکز تحقیقات اسکریپس۳ در کالیفرنیا، می‌گوید:
نیازی فوری به کشف داروهایی برای درمان اختلالات سوء مصرف مواد وجود دارد؛ مصرف‌کنندگان مواد مخدر در حال روی آوردن به انواع صنعتی و بسیار قوی مواد مخدر هستند که می‌توانند اثری ۱۰۰ برابر هروئین داشته باشند. به علاوه، بسیاری از بیماران که مصارف دارویی از این مواد دارند، با عود بیماری مواجه‌اند.
مشکلاتی که این مواد صنعتی، مکمل‌ها و .. پدید می‌آورد، متنوع است. قیمت آن‌ها پایین‌تر است و می‌توانند نسبت به موادی نظیر هروئین، سریع‌تر تولید شوند.
هم‌چنین می‌توانند بسیار قدرتمندتر باشند، گزارش‌هایی از بازار سیاه نشان می‌دهد اوپیات‌ها تا ۱۰۰۰۰۰ برابر قدرتمندتر از مورفین هستند. مثال فنتانیل را در نظر بگیرید؛ ۱۰۰ برابر قوی‌تر از مورفین است و به شکل خطرناکی ارزان و قابل دسترسی است.
جاندا می‌گوید:
مسئله‌ی اقتصادی نیز مطرح است. افراد به مصرف فنتانیل روی می‌آورند چرا که قدرت آن بسیار بیشتر، قیمت آن پایین‌تر و دسترسی به آن آسان است.
یکی از مشکلات دستیابی به واکسن برای این نوع از مواد مخدر، این است که اپیوئیدها از مولکول‌های کوچکی ساخته شده‌اند که سیستم ایمنی قادر به شناسایی آنان نیست؛ در نتیجه هیچ ماده‌ای در بدن علیه آنان ساخته نمی‌شود.
برای تحریک پاسخ‌های ایمنی، تیمِ جاندا مولکول‌های کوچکی با نام هاپتِن را طراحی کرده‌اند که شبیه مولکول‌های اپیوئیدی است، اما پروتئنی با نام اپی‌توپ که مانند نقطه‌ی اتصالی برای آنتی‌بادی‌های تولیدشده توسط سیستم ایمنی را دارا می‌باشد.
به محض این که سیستم ایمنی در معرض سری واکسن‌ها قرار می‌گیرد، یاد خواهد گرفت ساختارهای مولکولی مشابه اپیوئیدها را شناسایی کند و علیه آن‌ها، آنتی‌بادی تولید خواهد کرد؛ بنابراین این مولکول‌ها تا ۸ ماه نمی‌توانند از سد خونی مغزی عبور کنند.
مقاله‌ی مرتبط: گسترش سوءمصرف اپیوئیدها در ایالات متحده
جاندا توضیح می‌دهد:
آنتی‌بادی به ماده‌ی مخدر متصل می‌شود بنابراین ماده نمی‌تواند به هدف متصل شود.
پژوهش جدید تا کنون روی موش‌ها و میمون‌ها انجام شده است اما تأثیر آن روی انسان‌ها هنوز بررسی نشده است. بنابراین باید در نظر داشته باشیم مؤثر بودن این روش در انسان‌ها علیه هروئین و سایر اپیوئیدها هنوز اثبات نشده است.
اما نتایج مثبت با واکسینه کردن میمون‌های رزوس علیه هروئین و موش‌ها علیه فنتاینیل از پژوهش‌های سابق به دست آمده‌اند و محققان امیدوارند که این روش روزی به محافظت از انسان‌ها در برابر اپیوئیدهای خطرناک منجر شود.
به‌علاوه، رسپتوری که در مغز مسئول ایجاد حس لذت است، به مواد اپیوئیدی پاسخ می‌دهد، بنابراین احتمال دارد مصرف زیاد دیگر حس شادی ایجاد نکند و در نتیجه، مرگ‌های ناشی از اوردوز کاهشِ چشم‌گیری پیدا کند.
برای رسیدن به اهداف ذکر شده، تیم امیدوار است بتواند پژوهشی روی انسان‌ها انجام دهد تا نحوه‌ی عملکرد این واکسن روی انسان مورد آزمایش قرار گیرد.
در صورت موفقیت‌آمیز بودن، روزی می‌تواند کمک بسیار بزرگی به برخوردهای روان‌شناسانه‌ی ناشی از اعتیاد و افرادی که واقعاً خواهان ترک آن هستند، کند. جاندا در مصاحبه با فیلیپ بال۴ از نشریه‌ی گاردین می‌گوید:
واکسن‌ها برای افرادی طراحی شده است که خواهانِ ترک اعتیاد هستند. در صورتی که فردی نخواهد، هیچ روشی نمی‌تواند مؤثر باشد. ایده‌ای اصلی پژوهش‌ها این است که افرادِ علاقه‌مند، در صورتی که در لحظه‌ای احساس ضعف کردند، مجدداً دچار لغزش نشوند و بتوانند به درمان ادامه دهند.
پی‌نوشت
۱. American Chemical Society
۲. Kim D. Janda
۳. Scripps
۴. Phillip Ball
