افکار منفی مکرر، یکی از اصلیترین تجربیات افراد مبتلا به افسردگی است؛ در ادامه روشهایی برای مقابله با این افکار معرفی شدهاند که به بهبود حال بیماران افسرده کمک میکنند.. بنابر گفتهی پروفسور هانس ام. نوردال۱، متخصص رواندرمانی، اقداماتی که در ادامه معرفی میشوند، میتوانند مؤثر باشند. این سه قدم عبارتند از:
- فهمیدن بیهوده بودن فکر و خیال
- تمرکز بر زمان حال به جای گذشته
- آگاهی نسبت به حواسپرتیهای محیطی مانند سوء مصرف مواد
در ادامه، هر یک از این استراتژیها به شکل مفصل شرح داده میشوند.
۱. فهمیدن بیهوده بودن فکر و خیال
پروفسور نوردال عقیده دارد افراد اغلب فرو رفتن در فکر و خیال را با حل مسأله، آنالیز یا بررسی اشتباه میگیرند. متأسفانه، این مفهوم بیشتر بر خود فرد استوار بوده و به تجربیات منفی در زندگی او ارتباط دارد.
همچنین، وابستگی به افکار منفی کار آسانی است و سبب بروز استرس و نگرانی میشود. چرا که ذهن ما توانایی تصور بالایی دارد و این افکار را زود به واقعیت تبدیل میکند. این توانایی برای آنالیز کردن و تحلیل سناریوها در راههای سازنده میتواند استفاده شود، اما در صورت استفاده توسط افراد افسرده، اثرات منفی و مضری روی سلامتی دارد.
بنابراین، قدم اول فهمیدن بیهوده یافتن فکر و خیال است.
کاهش فکر و خیال بیهوده آنقدری که به نظر میرسد دشوار نیست؛ اما کارهایی برای زمینهسازی وجود دارد که باید آنها را انجام دهید. رسیدن به بیهودگی آن، جزء این اقدامات است. به خود یادآوری کنید که بیشاز حد به قضایا فکر کردن نه سودی دارد، نه شما را آرام میکند.
۲. تمرکز روی حال
خود را از افکار منفی رها کنید و روی زمان حال تمرکز کنید. پروفسور نوردال میگوید با حوادثی که زندگی واقعیتان در حال رخ دادن است درگیر شوید؛ در این صورت توهمها و افکار منفی به تدریج کمرنگتر میشوند. هر چیزی که به آن توجه نشود، به تدریج فراموش خواهد شد.
۳. آگاهی نسبت به حواسپرتیهای محیطی
افراد از هر روشی برای رهایی از افکار منفی استفاده میکنند؛ مشاهدهی تلویزیون، الکل، قمار، بازیهای کامپیوتری و … از این روشها هستند. در کلماتی دیگر، این عوامل کمک میکنند گذر زمان حس نشود. با این حال، این روشها از خطراتی برخوردارند. از طرفی، تلاش کنید که بیش از حد به دور نگه داشتن افکار منفی فکر نکنید چون مغز در چرخهی باطلی گیر میافتد و بیشتر درگیر میشود. ذهن از قدرتهای فراوانی برخوردار است که هدر دادن آنها با افکار منفی تأسفآور است. میتوان از این قدرتها برای زندگی بهتر در زمان حال استفاده کرد.
پینوشت
۱. Hans M. Nordahl