گلیوبلاستوما، نوع مهاجم و مقاوم به درمانی از سرطان مغز که ماه جولای امسال، سناتور نامآشنای آمریکایی، مخصوصاً برای ما ایرانیها (جان مککین)، با آن تشخیص داده شد، هدف تحقیق با درمانی شگفتآور شده است: ویروس زیکا.
هر سال در حدود ۱۲,۰۰۰ نفر، فقط در آمریکا با گلیوبلاستوما تشخیص داده میشوند. درمانی که در حال حاضر برای آن در دسترس است، جراحی، پرتوتاپی و شیمیدرمانی میباشد.
با این حال اکنون محققان بر این باورند که ویروس زیکا که میتواند موجب نواقص مادرزادی خطرناکی شود، برای درمان گلیوبلاستوما مناسب میباشد؛ چون مسیرهای مشابهی برای برای رشد و تقسیم سلولهای تومور مغزی و سلولهای بنیادی در جنین مشاهده شده است.
مقالهی مرتبط: گلیوبلاستوما؛ یک گام به درمان نزدیکتر
چون زیکا سلولهای بنیادی جنین را هدف قرار میدهد، محققان اینگونه فرض کردهاند که این ویروس میتواند روی سلولهای گلیوبلاستوما نیز تأثیر بگذارد. نتایج این یافتهها، دیروز در ژورنال Experimental Medicine منتشر شد.
فراوانی سلولهای بنیادی نوروپروژنیتور در جنین انسان، قسمتی از صدمات مغزی ایجادشده در آلودگی با عقونت زیکا را توضیح میدهد. در مقابل، بالغین که سلولهای بنیادی زیادی در مغز خود ندارند، هنگام ابتلا به عفونت زیکا معمولاً نشانههای خفیفی، مثل تب و درد مفصلی را تجربه میکنند.
برای آزمایش این نظریه، محققان مدرسهی پزشکی دانشگاه واشنگتن و مدرسهی پزشکی دانشگاه سندیگوی کالیفرنیا ویروس زیکا و محلول نمکی را به عنوان شاید به تومورهای مغزی موشها تزریق کردند. پس از دو هفته، موشهایی که ویروس زیکا دریافت کرده بودند، تومورهای کوچکتری داشتند.
محققان همچنین فرم جهشیافتهای از زیکا را در موشها آزمایش کردند و به این نتیجه رسیدند که حتی شکل ضعیفشده نیز تکثیر شده و سلولهای بنیادی تومورها را نابود میکند. همچنین نسخهی ضعیفشده برای سلولهای بدن قابلتحملتر است.
علیرغم یافتههای امیدوارکنندهی این تحقیق، تست آن روی انسان دشوارتر است. اگر همه چیز خوب پیش برود، کارآزماییهای انسانی در طول ۱۸ ماه آینده شروع خواهد شد.
تست ویروس زیکا برای درمان سرطان در انسان قابل تصور است و میتواند به درمانهای در دسترس حال حاضر (جراحی، پرتوتابی و شیمیدرمانی) برای نابودی اجزاء سلولهای بنیادی مقاوم تومورها اضافه گردد ولی قبل از آن امن بودن این روش و کارایی آن برای گلیوبلاستومای انسانی باید ثابت شود.