انتشار این مقاله


برترین وقایع علمی هفته

چه اتفاقی در دنیای علم مهم‌تر از اعطای جوایز نوبل؟!


۲۹ سپتامبر تا ۶ اکتبر ۲۰۱۷


نوبل‌های علمی ۲۰۱۷

دانشمندان اکتشاف امواج گرانشی را برای دنیای علم، شوکه‌کننده توصیف کرده‌اند.

دو سال پیش فیزیکدان‌ها برای اولین بار امواج بسیار ریزی را به نام “امواج گرانشی” شناسایی کردند. این امواج بر اثر یکی شدن دو سیاهچاله پدید آمده بود. این مشاهده پیش‌بینی ۱۰۰ ساله‌ی انیشتین را به حقیقت پیوند داده و راه کاملاً جدیدی را برای کندوکاو در کیهان پیش پای ما نهاد. هفته‌ی پیش سه رهبر آزمایش کلانی که به اکتشاف امواج گرانشی انجامید، جایزه‌ی نوبل ۲۰۱۷ در فیزیک را دریافت کردند. نوبل پزشکی/فیزیولوژی ۲۰۱۷ به پژوهش روی چند ژن رسید که روی هم رفته ساعت بیولوژیک پایه‌ای بدن را کنترل می‌کنند. پروتئین‌های حاصل از این ژن‌ها هنگام ساخته شده و در طول روز تجزیه می‌شوند. در نهایت سه دانشمند پیشگام در تکنیکی به نام میکروسکوپی کرایو-الکترون نوبل شیمی ۲۰۱۷ را دریافت کردند. تکنیکی که به تصویرسازی دقیق بیومولکول‌ها کمک کرده و هر چیزی (از سوزن باکتری‌ها که برای جمله به سلول‌ها استفاده می‌کنند گرفته تا ساختار ویروس زیکا) را با جزئی‌ترین ظرایف نشان می‌دهد.

آیا مقصر چربی شکم شما DNA نئاندرتالتان است؟

محققان ژنوم 50,000 ساله‌ی زن نئاندرتال غار ویندیجا را توالی‌یابی کردند.
محققان ژنوم ۵۰,۰۰۰ ساله‌ی زن نئاندرتال غار ویندیجا را توالی‌یابی کردند.

خطاب توهین‌آمیز “نئاندرتال” (که می‌شود غارنشین معادل گرفت!) طی چند سال گذشته معانی جدیدی پیدا کرده است. محققان شروع به شناسایی ژن‌هایی کرده‌اند که بسیاری از ماها از خویشاوندان منقرض‌شده‌مان به ارث برده‌ایم. با توالی‌یابی جالب‌توجه ژنوم کامل تکه استخوانی ۵۰,۰۰۰ ساله، متعلق به یک زن نئاندرتال در غار ویندیجا در کروآتیا، محققان متغیر ژنی جدیدی پیدا کرده‌اند که افراد خارج از آفریقا از نئاندرتال‌ها کسب نموده‌اند. بخشی از این DNA می‌تواند روی سطوح کلسترول، انباشت چربی در شکم و خطر اسکیزوفرنی و سایر بیماری‌ها تأثیر بگذارد.

ادعای آزار جنسی در قطب جنوب علیه دانشمند معروف

Jane Willenbring (2008 در قطب جنوب) پس از کار بار مارشانت تز پی‌اچ‌دی خود را به قطب شمال تغییر داد.
Jane Willenbring (2008 در قطب جنوب) پس از کار بار مارشانت تز پی‌اچ‌دی خود را به قطب شمال تغییر داد.

دانشگاه بوستون در حال بررسی شکایات مطرح شده در باب آزار جنسی، در برابر زمین‌شناس برجسته‌ی خود در قطب جنوب از طرف دو دانشجوی فارغ‌التحصیل است. این زنان ادعا کرده‌اند که دیوید مارشانت (David Marchant) استادیار، زمانی که برای تحقیقاتی چند دهه‌ای در گروه‌های کوچکی در قطب جنوب ایزوله شده بودند، به آن‌ها دست‌درازی کرده است. زنان دیگری نیز هستند که ادعای مشابهی را مطرح نموده‌اند. با این حال باور این شکایات برای زنان دیگری که با این زمین‌شناس کار کرده‌اند، سخت است.

سوپرکامپیوترها برای طراحی بهترین بال‌های هوایپماها

وقتی مهندسان بخواهند وزن چیزی را کم کنند، تدریجا گوشه‌ها را می‌برند. با استفاده از ابزاری به نام بهینه‌سازی توپولوژی، محققان می‌توانند بیشترین ماده را از درون اشیاء کم کنند؛ مثلاً کمترین تعداد میله برای چرخ یک دوچرخه را تعیین نمایند. البته با دانش کنونی فقط اشیایی مثل براکت و لوله‌ها را می‌توان بهینه‌سازی نمود. اکنون محققان با پیشرفت‌های حاصله می‌توانند به اشیای پیچیده‌تری فکر کنند؛ مثل بال هواپیماها.

موفق‌ترین دانشمندان، محققان مهاجر هستند

Karen Cox/Flickr (CC BY-ND 2.0)
(Karen Cox/Flickr (CC BY-ND 2.0

به مقالات محققانی که مهاجر هستند، نسبت به دیگر محققان ۴۰ درصد بیشتر ارجاع داده می‌شود. مطابق با آنالیزی که هفته‌ی پیش منتشر شد، ۱۴ میلیون مقاله‌ی علمی منتشرشده بین سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۵ توسط حدوداً ۱۶ میلیون نویسنده بررسی شده است. نتایج نشان داد که تقریباً ۴ درصد (بیش از ۵۹۵,۰۰۰ فرد آکادمیک) “شناور” هستند. به این معنا که در بیش از یک کشور فعالیت داشته‌اند. از این تعداد، ۷۳ درصد علاوه بر فعالیت در کشور ثانویه با کشور اصلی خود نیز همکاری را ادامه داده‌اند. بقیه‌ی ۲۷ درصدی که پس از مهاجرت همکاری خود را با کشور اصلی‌شان قطع کرده‌اند، بیشترین ارجاعات را به خود اختصاص داده‌اند.

این حشره‌ی غول‌پیکر استرالیایی هنوز زنده است

OEL SARTORE, NATIONAL GEOGRAPHIC PHOTO ARK/National Geographic Creative
OEL SARTORE, NATIONAL GEOGRAPHIC PHOTO ARK/National Geographic Creative

حشرات چوب جزیره‌ی Lord Howe استرالیا (Dryococelus australis) که فکر می‌شد منقرض شده‌اند، هنوز زنده و سرحال اند! این ساس ۱۵ سانتی‌متری زمانی فقط در جزیره‌ی مذکور زنده مانده بود ولی وقتی یک کشتی به صورت تصادفی پای موش‌های صحرایی را به آن جزیره باز کرد، دیگری خبری از این حشرات نشد. با این که این مخلوقات زیاد شبیه نمونه‌های موزه‌ها نیستند، ولی بررسی‌های ژنتیکی نشان داده که مربوط به همان گونه‌های قدیمی‌ می‌باشند.

چرا این دهکده‌‌ی قرن ۱۶ در اسکاتلند زیر شن‌ها مدفون مانده است؟

شهر Broo در مجمع‌الجزایر شِتلند اسکاتلند بخاطر شرایط فوق‌العاده‌ی آب و هوایی‌اش عجیب و غریب نیست. ساکنان این شهر زمستان‌های سرد و بادهای شلاق‌زنی را تجربه کرده‌اند اما چیز دیگری اتفاق افتاد که این شهر را زیر شن برد! یک سری طوفان شن که مانندش دیده نشده بود، از حوالی ۱۶۶۵ شروع شد، همه چیز را نابود کرد و مردم را فراری داد. اکنون دانشمندان فکر می‌کنند دلیل این اتفاق و صدمه ندیدن شهرهای همسایه را یافته‌اند.

علی تقی‌زاده


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید