نقاط عطف رشد
این دوره زمان تغییر چگونگی تفکر، احساس، ارتباط با دیگران و رشد نوجوان است. اکثر دختران از لحاظ جسمی بالغ می‌شوند و اکثرشان هم کاملا به بلوغ می‌رسند. بلوغ جسمی پسران نیز ممکن است همچنان ادامه یابد. نوجوان در این دوره نگران سایز بدن، فرم و وزن‌اش می‌شود. اختلالات غذایی نیز شایع است، مخصوصا بین دختران. در طول این دوره، نوجوان شخصیت و افکار منحصر به فرد خود را شکل می‌دهد. روابط با دوستان همچنان اهمیت دارد. زمانی‌که او حس و شناخت بیش‌تری از خود بدست آورد، علاقه‌مندی‌هایش نیز بیشتر می‌شوند. همچنین، این زمان مهمی برای استقلال و مسئولیت بیشتر است؛ بسیاری از نوجوانان شروع به کار می‌کنند.
تغییرات احساسی-اجتماعی
نوجوانان در این گروه سنی ممکن است:
- علاقه‌ی بیش‌تری نسبت به جنس مخالف داشته باشند.
- با والدین‌شان کمتر وارد بحث و کشمکش شوند.
- استقلال بیش‌تری نسبت به والدین‌شان نشان دهند.
- ظرفیت بیش‌تری نسبت به ایجاد و توسعه‌ی روابط صمیمی‌تر داشته باشند.
- زمان کم‌تری با والدین و زمان بیش‌تری با دوستان خود بگذرانند.
- احساس ناراحتی و افسردگی زیادی داشته باشند که می‌تواند منجر به کسب نمرات پایین در مدرسه، اعتیاد به الکل و مواد مخدر، روابط جنسی ناسالم و سایر مشکلات شود.
مقالۀ مرتبط: ریسک‌پذیری در نوجوانی
تفکر و یادگیری
نوجوانان در این گروه سنی ممکن است:
- بیشتر عادت‌های کاری مشخص را یاد گیرند.
- نگرانی بیش‌تری نسبت به آیندۀ مدرسه و برنامه کاری نشان دهند.
- در بیان دلیل برای انتخاب‌های خود تواناتر شوند؛ شامل تشخیص خوب و بد.
نکات والدینی مثبت
با انجام برخی کارها به عنوان والدین، می‌توانید در این دوره به فرزندتان کمک کنید:
- با او درمورد نگرانی‌هایش صحبت کنید و به تغییرات رفتاری‌اش توجه داشته باشید. از او بپرسید که آیا حس خودکشی دارد؛ مخصوصا زمانی‌که ناراحت و افسرده به‌نظر می‌رسد. پرسش درمورد خودکشی باعث القای این فکر به او نمی‌شود، بلکه می‌داند که مراقب احساساتش هستید. درصورت نیاز از یک متخصص کمک بگیرید.
مقالۀ مرتبط: با نوجوانان متمایل به خودکشی، چگونه باید رفتار شود؟
- به مدرسه، علایق فوق برنامه‌ای و فعالیت‌هایش علاقه نشان دهید و او را تشویق کنید به فعالیت‌هایی مانند ورزش، موسیقی، تئاتر و هنر بپردازد.
- او را تشویق کنید در فعالیت‌های اجتماعی جامعه داوطلب باشد.
- از او تعریف کنید و تلاش‌ها و دستاوردهایش را تجلیل کنید.
- به او مهربانی و محبت کنید. باهم زمان بگذرانید و کارهایی که لذت می‌برید انجام دهید.
- به عقایدش احترام بگذارید. به او بدون بی‌اهمیت و کوچک کردن نگرانی‌هایش گوش دهید.
- او را تشویق کنید برای مشکلات و درگیری‌هایش راه‌حل پیدا کند. به او کمک کنید گرفتن تصمیمات خوب را یاد بگیرد. فرصت ایجاد کنید تا از قضاوت‌های خودش استفاده کند و برای توصیه دادن و حمایت دردسترس باشد.
- اگر فرزندتان وارد رسانه‌های اینترنتی شد، مانند بازی‌ها، چت روم‌ها و پیام رسانی‌های آنلاین، او را ترغیب کنید درمورد چیزهایی که پست می‌کنند و مقدار زمانی‌که صرف اینگونه فعالیت‌ها می‌کنند، تصمیم خوبی بگیرد.
- اگر فرزندتان کار می‌کند، با او درباره‌ی انتظارات، مسئولیت‌ها و نحوه‌ی برخورد در محیط‌های عمومی صحبت کنید.
- با او درمورد چگونگی برنامه‌ریزی در شرایط و موقعیت‌های سخت و نامناسب حرف بزنید. با او درمورد اینکه زمانی‌که در بین گروهی است که مواد مصرف می‌کنند یا الکل می‌نوشند ویا زمانی‌که تحت فشار زیاد جنسی است، چه می‌تواند انجام دهد، گفتگو کنید.
- به حریم خصوصی فرزندتان احترام بگذارید.
- او را تشویق کنید به اندازه‌ی کافی بخوابد و ورزش کند و رژیم غذایی سالم مصرف کرده و متعادل بخورد.
ایمنی و مراقبت از نوجوان
شما نقش اصلی را در مراقبت از فرزندتان در هر سنی که باشد، دارید. در اینجا به چند روش برای مراقبت از او می‌پردازیم:
- با او درباره‌ی خطرات رانندگی و چگونگی ایمن بودن در جاده صحبت کنید. شما می‌توانید فرزندتان را در جهت راست هدایت کنید. تصادفات خودرویی از علل مرگ ناشی از آسیب‌های غیرعمدی بین نوجوانان است. با این حال، تعداد کمی از نوجوانان اقدامات لازم برای کاهش خطر آسیب را انجام می‌دهند.
- یادآوری کنید هنگام استفاده از دوچرخه، موتورسیکلت و اینگونه وسایل از کلاه ایمنی استفاده کند.
- با او درمورد خودکشی صحبت کرده و به نشانه‌های هشداردهنده توجه کنید. خودکشی سومین علت مرگ در سنین بین ۱۵ تا ۲۴ سال است.
مقالات مرتبط:
- با او درباره‌ی خطرات مواد مخدر، الکل، سیگار کشیدن و روابط جنسی پرخطر و ناسالم صحبت کنید. به نظرات او در این موارد گوش دهید و فکر خود را با او در میان بگذارید. به سوالاتش صادقانه و مستقیم پاسخ دهید.
- با او درباره‌ی اهمیت انتخاب دوستانی که در مسیرهای خطرناک و ناسالم نیستند، بحث کنید.
- بدانید که فرزندتان کجاست و آیا بزرگسالی حضور دارد. برنامه‌ای تنظیم کنید که او کِی به شما زنگ بزند، چه جاهایی می‌توانید او را پیدا کنید و چه زمانی باید در خانه حضور داشته باشد.
سلامتی نوجوان
- او را تشویق کنید به اندازه‌ی کافی بخوابد و ورزش کند و رژیم غذایی سالم مصرف کرده و متعادل بخورد. سعی کنید روزانه یک ساعت یا بیشتر فعالیت‌های فیزیکی انجام دهد.
- تلویزیون را خارج از اتاق خواب او قرار دهید.
- او را تشویق کنید همراه خانواده غذا بخورد. باهم غذا خوردن کمک می‌کند نوجوانان درمورد غذایی که می‌خورند، انتخاب‌های بهتری انجام دهند و افزایش وزن سالمی داشته باشند و زمانی را برای صحبت اعضای خانواده باهم فراهم می‌کند. علاوه‌براین، نوجوانانی که در وعده‌های غذایی همراه خانواده غذا می‌خورند، نمرات بهتری دارند و کمتر به مواد مخدر، الکل، سیگار، جنگ و دعوا، روابط جنسی و خودکشی تمایل نشان می‌دهند.
مقالۀ مرتبط: خطرات بدنسازی برای نوجوانان
برای مشاهدۀ مجموعه‌ی کامل “اصول فرزندداری” اینجا کلیک کنید.
