داروهایی که برای مشکلاتی چون انواع آلرژیها و یا فشار خون بالا تجویز میشوند شاید موثرترین راه برای رفع آنها باشد. اما چه کسی تضمین میکند که این داروها هیچ خطری برای سلامت دهان و دندان شما ندارد؟ اخیرا مطالعهای نشان میدهد که ممکن است ارتباطی میان داروهای مصرفی و خطرات مرتبط با سلامت دهان وجود داشته باشد. این مطالعه در ژورنال the American Geriatrics Society منتشر شده است.
محققان اشاره میکنند که یکی از عوارض مشترک دستهای از داروهای خاص، خشکی دهان است. خشکی دهان در پی کاهش تولید بزاق از غدد بزاقی به وجود میآید. این شرایط خطر پوسیدگی دندانها و عفونتهای دهان را به طور قابل توجهی افزایش می دهد زیرا باکتریهای دهان در این شرایط نمیتوانند از بین بروند. داروهایی که باعث خشکی دهان میشوند شامل مواردی برای درمان بیاختیاری ادرار، افسردگی، بی خوابی، اضطراب و فشار خون بالا است.
طبق نظر ادوین تن، پژوهشگر ارشد و دکترای مرکز تحقیقات پیری در استکهلم، افراد مسن به دلیل استفاده بیشتر از داروها بخصوص داروهای ملیّن، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. همچنین خشکی دهان تنها باعث از دست دادن دندانها نمیشود. این شرایط میتواند به طور جدی بر روی تغذیه فرد تاثیر گذاشته و فرایند جویدن و بلع را دشوار کند.
مقاله مرتبط: دهان شما در مورد سلامتیتان چه میگوید؟
چرا برخی از داروها باعث خشکی دهان میشوند؟
طبق نظر دکتر هارولد کاتز، دندانپزشک و بنیانگذار کلینیک تنفسی کالیفرنیا، مشکل از آنجا شروع میشود که چگونه داروها غدد بزاقی را تحت تاثیر قرار میدهند. البته مکانیسم این اثر در هر دارو متفاوت است. برای مثال برخی از داروهای ضدافسردگی از جذب یک مولکول جلوگیری میکنند که خود مانع اتصال انتقال دهندهای به نام استیل کولین به رسپتورهایش در سطح غدد بزاقی میشود. با مصرف داروهای فشار خون مانند بتا بلاکرها، دیورتیکها و بلاکرهای کانالهای سدیمی، بدن برای تنظیم فشار خون، آب خود را از دست میدهد. او میگوید:
بزاق هدیهای به ما از طرف طبیعت است که دارای آنزیم های ارزشمند، مواد معدنی و غلظت بالای اکسیژن برای حفظ تعادل دهان ما است. باکتریهایی که باعث بیماریهای لثه، پوسیدگی دندان و تنفس بد بو میشوند، نمیتوانند در محیط بزاقی دهان رشد کنند.
مقاله مرتبط: غدد بزاقی؛ روزانه چه مقدار بزاق ترشح میکنیم؟
چگونه از دندانهای خود محافظت کنیم؟
لازم نیست برای حفظ دندانهایتان داروهای خود را دور بریزید. دکتر کاتز پیشنهاد میکند الکل و دهانشویههای حاوی الکل را محدود و یا حذف کنید چرا که باعث خشک شدن بیشتر دهانتان میشود. همچنین از خمیر دندانهای بدون لوریل سولفات سدیم استفاده کنید. آخرین و مهمترین کار، افزایش مقدار و تعداد دفعات آشامیدن آب است که میتواند اثر داروهای خشککننده دهان را خنثی کنند.