زمانی که زنی وارد مرحله‌ی یائسگی از زندگی خود می‌شود، به طور معمول علائم مختلفی را تجربه خواهد کرد. سردرد یکی از این نشانه‌هاست که برخی از زنان در مرحله‌ی یائسگی از آن شکایت می‌کنند. با ما همراه باشید.
همانند خودِ یائسگی، بیشتر علائم به صورت مستقیم یا غیرمسقیم نتیجه‌ی تغییراتی طبیعی هستند که در بدن یک زن اتفاق می‌افتد. همه‌ی خانم‌ها نشانه‌های یکسانی را از یائسگی تجربه نمی‌کنند و در درجه‌ی یکسانی هم قرار ندارند. ما در این مقاله قصد بررسی موارد زیر را داریم:
- یائسگی چیست؟
- یائسگی و سردردها
- منشأ سردردها چیست؟
یائسگی چیست؟
اگر به صورت خلاصه بگوییم، یائسگی زمانیست که فرد دیگر قائدگی را تجربه نمی‌کند. تخمدان‌ها از تولید تخمک‌های جدید دست برمی‌دارند و تغییرات هورمونی در بدن رخ می‌دهد که عامل ایجاد تغییرات تلقی می‌شود. همچنین این دوره با از دست دادن قدرت فرزندآوری نیز توصیف می‌گردد.
نشانه‌های یائسگی تا درجه‌ای تغییر تغییر خواهد کرد
بیشتر زنان این دوره را بین سنین ۴۰ تا ۵۸ شروع می‌کنند. زمانی که زنی آخرین عادت ماهیانه‌ی خود را تجربه می‌کند به عوامل متفاوتی بستگی دارد؛ در کشورهای توسعه‌یافته این سن تقریباً ۵۱.۴ است. عواملی مانند نژاد، سابقه‌ی سلامت و سبک زندگی نقش مهمی را بازی می‌کنند. مثلاً تحقیقی نشان داده بود که زنان آمریکایی-آفریقایی و لاتین حدود ۲ سال زودتر از زنان سفیدپوست وارد این دوران می‌شوند. همان مقاله بر تأثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی نیز تأکید داشت؛ برای مثال اقشاری با کلاس اجتماعی پایین‌تر زودتر وارد این دوره می‌شوند.
اشتباه رایج درباره‌ی یائسگی دفعی تلقی کردن آن می‌باشد ولی اینگونه نسیت؛ یائسگی در طی سه مرحله‌ی انتقالی به وقوع می‌پیوندد، در طی چندین سال! این مراحا و اتفاقاتب که در آن‌ها رخ می‌دهد عبارتند از:
قبل از یائسگی:
این مرحله جاییست که فرد برای اولین بار شاهد تغییراتی در بدنش است و امکان دارد حتی ۸ تا ۱۰ سال قبل از آخرین قاعدگی تحربه شود ولی معمولاً ۴ سال به طول می‌انجامد. در دهه‌ی پنجم از زندگی درست است که چرخه‌های قاعدگی ادامه دارد ولی به صورت نامنظم پیش می‌رود و باید به یاد داشت که قابلیت باروری هنوز سر جای خود است. تغییرات در سطح ترشح هورمون‌های جنسی استروژن و پروژستورن می‌تواند تغییراتی را رقم بزند:
- نرمی سینه
- بدتر شدن سندرم قبل از قائدگی
- عادات شدیدتر یا ملایم‌تر از معمول
- سردردها
- یائسگی
یائسگی:
این دوره با توقف کامل تخمک‌گذاری و کاهش تولید استروژن و پروژسترون شروع می‌شود. این دوره زمانیست که تغییرات خود را بیش از پیش آشکار می‌کنند:
- سردردها بیشتر در این زمان گزارش می‌شود
- گرگرفتگی‌ها
- عرق کردن‌های شبانه
- احساس سردی
- خشکی واژینال
- احساس درد و ناراحتی هنگام مقاربت
- مشکلات مربوط به خواب
- نیاز به ادرارهای مکرر و متناوب
- افسردگی و دلواپسی
- درد مفاصل
- سردردها
- قرمزی پوست
- کاهش یا افزایش وزن
پس از یائسگی:
این دوره حداقل یک سال پس از آخرین تحربه‌ی قائدگی شروع می‌شود و تا پایان ادامه دارد. علاوه بر نشانه‌های مرحله‌ی قبل که قابل تعمیم به این مرحله نیر می‌باشد، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی یا مشکلات استخوان‌ها نیز افزایش می‌یابد؛ چون کاهش سطح هورمون‌های جنسی روی این موارد نیز اثر دارد. استفاده از داروها و تغییر سبک زندگی می‌تواند خطرات مذکور را کاهش دهد، پس مهم است که در این زمان مشاوره‌ی متخصص حضور داشته باشد.
یائسگی و سردردها
درست است که این مورد از اولین علائم نیست ولی در بین زنان شایع است. تحقیقات افزایش نرخ سردردهای میگرنی را در ارتباط با هورمون‌ها نیز در این دوره نشان داده‌اند.
این سردردها معمولاً از دوران پیش از یائسگی شروع می‌شود و بسته به افراد، با ورود به مرحله‌ی یائسگی می‌تواند ملایم‌تر گشته یا افزایش یابد. بر اساس تحقیقاتی که اخیراً در این زمینه انجام شده است شاید سردردها نشانه‌ی شروع یائسگی باشند ولی چون فقط ۱۰% دلایل شروع سردردها مشخص است، سخت به نظر می‌رسد تا بتوان از این نشانه استفاده‌ای کرد.
زمان مراجعه به پزشک
بیشتر سردردها قابل تسکین با مسکن‌های بدون نیاز به نسخه می‌باشد؛ اگر درد متوقف نشد یا بدتر هم گشت، به نظر می‌رسد وقت دیدن دکتر است! اگر سردردها به حدی برسد که فعالیت‌های روزانه مختل شود مراجعه به متخصص ضروری به نظر می‌رسد. در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم زیر باید به پزشک مراجعه شود:
- سردردهایی که پس از آسیب به سر شروع می‌شوند.
- انواعی از سردردها همراه با قرمزشدن چشم
- سردردهایی با سرفه یا حرکت کردن بدتر می‌شوند.
- سردردهایی که با تب، سرگیجه و یا کاهش حافظه همراه اند.
- سردردهایی که علائم عصبی دیگری نیز با آن‌ها همراه می‌شوند؛ اختلال در بینایی و تکلم، ضعف، بی‌حسی و…
- سردرد بعد از هورمون‌درمانی
پیشگیری و درمان
یوگا و مدیتیشن راه‌های خوبی برای کاهش اثرات یائسگی به نظر می‌رسند. استامینوفن، آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن نیز از جمله مسکن‌هایی هستند که می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. برای برخی نیز غذاهای کافی و حفظ آب بدن ضروری است.
منشأ سردردها چیست؟ (در دکتر مجازی بخوانید)
