طبق مطالعهای که در دانشکده استنفورد انجام شد، قند خون بالا در ابتدای حاملگی احتمال بروز نقص قلب مادرزادی را افزایش میدهد، همچنین این موضوع در مورد مادرانی که دیابت ندارند، نگرانکننده است. مطالعهی حاضر در تاریخ ۱۵ دسامبر در مجلهی Pediatrics منتشر شده است.
سالهاست پزشکان دریافتهاند احتمال تولد نوزادان با نقص قلبی در زنان مبتلا به دیابت بالاست. از سویی برخی مطالعات نشان میدهند مادری که دیابت ندارد نیز ممکن است صاحب نوزادی با نقص قلب شود. مطالعهی حاضر، نخستین مطالعهای است که ارتباط قند خون مادر و نقص قلب جنین را در اوایل دوران بارداری، زمان شکلگیری قلب، بررسی میکند.
دکتر James Priest، متخصص قلب کودکان بیان میکند:
اکثر مادرانی که نوزادشان با نقص قلب مادرزادی متولد شد، دیابت نداشتند. با توجه به مقدار گلوکز خون مادر در سه ماههی نخست بارداری، خطر تولد نوزاد با نقص قلبی در مادرانی که خود دیابت نداشتند یا در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا نشده بودند اندازه گیری شد.
مقالۀ مرتبط: بیماری قلبی مادرزادی در بزرگسالان
چالش تحقیق
یکی از چالشهای تحقیق این است که به طور معمول گلوکز خون مادری که دیابت ندارد، اندازه گیری نمیشود. معمولا زنان برای تشخیص دیابت حاملگی آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (oral glucose tolerance) را انجام میدهند. اما این آزمایش بعد از تشکیل قلب، انجام میشود.
محققین پروندههای پزشکی ۱۹ هزار و ۱۰۷ مادر و نوزاد مربوط به سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ را مطالعه کردند. در پروندهی بیماران اطلاعاتی در مورد مراقبتهای قبل از زایمان مادر، نتایج آزمایش خون و همهی تشخیصهای قلبی نوزاد در دوران بارداری و پس از تولد درج شده است. نوزادان مبتلا به بیماریهای ژنتیکی خاص، نوزادان چند قلو و کسانی که مادرانشان BMI خیلی پایین یا خیلی بالایی دارند در این مطالعه وارد نشدند. از نوزادان این مطالعه، ۸۱۱ نفر مبتلا به بیماری نقص قلبی مادرزادی بودند و ۱۸ هزار و ۲۶۹ نفر مشکلی نداشتند.
دانشمندان سطح گلوکز نمونههای خون جمع آوری شده تا هفتهی چهاردهم بارداری را ارزیابی کردند. این اندازه گیریهای اولیه گلوکز خون برای ۲ هزار و ۲۹۳ نفر (۱۳ درصد) از زنان مطالعه انجام شد. همچنین محققان نتایج آزمایشات تحمل گلوکز را که در هفته بیستم انجام شده بود، بررسی کردند. ۹ هزار و ۵۱۱ نفر، حدود نیمی از زنان شرکت کننده در مطالعه این آزمایش را انجام داده بودند.
افزایش خطر
پس از کنار گذاشتن زنان مبتلا به دیابت، نتایج تحقیق نشان میدهد خطر تولد یک نوزاد با بیماری نقص قلب مادرزادی، به ازای افزایش هر ۱۰ میلیگرم در دسیلیتر گلوکز خون مادر ۸ درصد افزایش مییابد. گام بعدی در این پژوهش، انجام یک مطالعهی آینده نگر با جمعیت نمونهی بالا است تا بررسیها در ابعاد وسیعتری صورت گیرد. چنانچه نتایج مشابهی رویت شود، میتوان اندازه گیری گلوکز خون را برای تمام زنان باردار در اوایل بارداری انجام داد. به این ترتیب افرادی که احتمال تولد نوزاد با نقص قلبی مادرزادی هستند، شناسایی میشوند.
مقالۀ مرتبط: انواع نواقص قلب مادرزادی
با توجه به اطلاعات حاصل از گلوکز خون میتوان مادران high-risk را شناسایی کرد و تحت نظر داشت. تصویربرداریهای دوران بارداری نیز به شناسایی مشکلات قلبی جنین کمک میکنند به این ترتیب میتوان از تولد نوزاد با نقص مادرزادی جلوگیری کرد. شناخت دقیق نقصها موجب افزایش مراقبت از مادران high-risk و تولد نوزادان سالم میشود.