در برقراری ارتباط با دیگران، موارد زیادی وجود دارد که میتوان به آنها توجه کرد. برای انتقال یک پیام راههای مختلف دیداری، آوایی یا استفاده از کلمات وجود دارد. زبان بدن و اینکه خود را چگونه نشان دهیم نیز تاثیر بسیاری بر نحوهی برقراری ارتباط دارند. در ارتباط موثر، عوامل دیداری و آوایی اهمیت بسیار زیادی دارند ولی ما در اینجا نمیخواهیم دربارهی آنها صحبت کنیم. ما در اینجا میخواهیم بدانیم چرا بسیاری از افراد در برقراری ارتباط موثر از طریق کلمات مشکل دارند.
مقاله مرتبط: نقاط قوت و ضعف خود در ارتباطات اجتماعی را بشناسید!
بخش اول: از ارتباط ضعیف بپرهیزید.
بر خطاهای رایج غلبه کنید. برای اینکه بتوانید تحسین شنوندهتان را برانگیخته و او را به پاسخ دادن وادار کنید لازم است از برخی خطاهای کوچک بپرهیزید:
- خودآگاهی. برای اینکه خوشصحبت باشید، لازم است در ابتدا شنوندهی خوبی باشید. به حرفهای همصحبتتان با دقت و علاقهی خالصانه گوش دهید و سوالهای درست بپرسید (چون واقعا میخواهید بدانید!). در این صورت است که اطرافیانتان شما را به عنوان فردی خوشصحبت تمجید خواهند کرد.
- اغلب اوقات این خودآگاهی شماست که باعث میشود فردی عجیب یا کمصحبت و زبانبسته به نظر برسید. زمانی که فکرتان مشغول موضوعی که میخواهید آنرا بیان کنید و برای بیانش اشتیاق دارید باشد، به ندرت خواهید توانست بر گفتههای طرف مقابلتان تمرکز کرده و به آنها گوش کنید.
- همدلی نکردن. مانع دیگر برقراری ارتباط موثر، همدلی نکردن است. زمانی که مصمم هستید عقاید و نظرات خودتان را به دیگران بقبولانید، ممکن است فراموش کنید با او همدل باشید.
- نبود نظم و ترتیب. این موضوع نه تنها شامل کلمات، بلکه شامل افکار شما هم میشود. نبود نظم و ترتیب از ذهن آغاز میشود: آیا پیامی که میخواهید به دیگران برسانید به درستی و وضوح در ذهنتان مشخص است؟ اگر بله، اکنون باید به دنبال کلمات موثر بگردید. برخی افراد در زبان و انتخاب کلمات مشکل دارند. مثل افرادی که به زبان مادریشان فکر میکنند اما باید نظراتشان را به زبانی غیر از زبان مادری بیان کنند. در این صورت انتخاب کلمات دشوار خواهد بود.
بخش دوم: منظم ارتباط برقرار کنید.
۱. افکارتان را نظم دهید. قبل از اینکه صحبت یا سخنرانیتان را شروع کنید، نکاتی که میخواهید به آنها برسید را به ترتیب لیست کنید. اگر مشکل زبان یا انتخاب کلمات دارید، حرفهایتان را با جملات مناسب نوشته و از دوستی بخواهید نگاهی به آنها بیندازد.
این نوشتن بدین معنا نیست که هنگام صحبت از روی کاغذتان بخوانید یا اینکه سخنرانیتان را حفظ کنید. بلکه نوشتن و چند بار خواندن از روی نوشته، به شما در رساندن پیامتان هنگام صحبت کمک شایانی خواهد کرد.
۲. شنونده را نیز در بحث شرکت دهید. گفتگو یا سخنرانی باید در مورد موضوعی باشد که شنونده دوست دارد بشنود، نه موضوعی که شما دوست دارید بگویید! بسیاری از افراد معتقدند تا زمانی که روان صحبت کرده و تپق نزنند، فرد خوشصحبتی هستند. اما کسانی که مجبورند به فردی که فقط و فقط دربارهی خود و افکارش صحبت میکند گوش کنند، این موضوع را تایید نخواهند کرد.
کسانی که روان صحبت میکنند شاید سخنرانانی فصیح یا حتی سرگرمکننده (بعضی اوقات!) باشند اما باید بدانند صحبت یکطرفه خیلی طرفدار نخواهد داشت. خود شما هم حتما تا به حال در وضعیتی بودهاید که پس از ۲۰ دقیقه آرزو کردهاید کاش جای دیگری میبودید.
۳. ارتباط متقاعدکننده را یاد بگیرید. زمانی به چنین ارتباطی دست یافتهاید که همصحبتتان، هم منظورتان را به درستی متوجه شود، هم احساستان را درک کرده و احساس مشابهی داشته باشد و در نهایت حاضر به عمل و قبول صحبتهای شما باشد.
۴. سوال بپرسید. یکی از مهارتهایی که به شما کمک خواهد کرد از گفتگوی موثر به گفتگوی متقاعککننده برسید، سوال پرسیدن است. سوال پرسیدن مهارتی است که در صورت یاد گرفتن، به شما کمک خواهد در ارتباطات روزمرهتان به سرعت نتیجه بگیرید! چه در خرید و فروش یا بیان نظراتتان، چه در صحبت با دوستانتان و چه زمانی که از فرزندتان میخواهید کاری را برایتان انجام دهد.
۵. ارتباط دلسوزانه و مهربانانه را هم فراموش نکنید. تمام توجهتان را به فرد یا افرادی بدهید که با شما هستند. به حرفی که گفته شده با دقت گوش دهید. سپس شنیدههایتان را به زبان خودتان جمعبندی کنید.
بیشتر از همه سعی کنید به عمق حرفی که همصحبتتان میخواهد بزند برسید، به یاد داشته باشید حرفهای گفته نشده هم بخش مهمی از مکالمه هستند. (او واقعا میخواهد چه بگوید؟ دلیل گفتن این حرفها چه میتواند باشد؟ چه دلایلی باعث میشود شما با او تفاوت داشته باشید؟ چگونه میتوان دو فرد با شرایط متفاوت را با هم وفق داد؟)
یادتان باشد در نظر گرفتن این موضوعات در زمان صحبت کردن، گاهی اوقات سخت است. همچنین ممکن است شما با فردی طرف باشید که مشغلههای فکریاش مانع از گوش دادن او شود اما بدانید در زمان مناسب او نیز از درک شما ممنون خواهد بود.