پرندگان نیز هورمون عشقی مشابه اکسیتوسین در انسان دارند که ترشح آن موجب سخاوتمندتر شدن جانور میشود. اکسیتوسین اختصاصی پرندگان، مزوتوسین (mesotocin) نامیده میشود.
اکسیتوسین (Oxytocin) نوعی پیامرسان شیمیایی است که در مغز انسان یافت میشود. این ترکیب به دلیل اثرات گسترده توجهات بسیاری را به سمت خود جلب کرده است. از جمله اثرات پراهمیت اکسیتوسین میتوان به تنظیم رفتارهایی مانند حس همدلی، لذت جنسی و عشق بین مادر و فرزند اشاره کرد.
مقاله مرتبط: اکسیتوسین؛ کلید معمای عاشق شدن در نگاه نخست!
چنین رفتارهایی اغلب بسیار پیچیده و انسانی به نظر میرسند، ولی با این وجود، اکسیتوسین در سایر حیوانات نیز مشاهده میشود.
اکسیتوسین نامی است که ما به این هورمون در بدن پستانداران دادهایم. خارج از ظرف نام، این ترکیب شیمیایی تاریخچه تکاملی دور و درازی دارد و در حیواناتی که ارتباط چندانی به پستانداران پیدا نمیکنند نیز یافت میشود. این هورمون در پرندگان مزوتوسین نامگذاری شده است. مزوتوسین همان اکسیتوسین است، ولی از نوع پرندهای.
تا کنون برای دانشمندان روشن نبود این تأثیرات مشاهده شدۀ اکسیتوسین در انسان و پستانداران دیگر را تا چه حد میتوان به پرندگان نیز تعمیم داد.
از همین رو، گروهی از محققان مطالعهای روی زاغ پینیون (pinyon jay) ترتیب دادند. زاغ پینیون از خویشاوندان کلاغ بوده و پرندهای بسیار اجتماعی است.
زاغهای پینیون اغلب در غذای یکدیگر شریک میشوند. در حیوانات، این قبیل رفتارها که به سایر اعضای جمعیت نیز سود میرساند، رفتار جامعه پسند (prosocial behavior) خوانده میشود.
هدف از انجام این مطالعه، مشخص نمودن نقش احتمالی مزوتوسین در بروز رفتارهای جامعه پسند بود.
پژوهشگران آزمایشی را طراحی نمودند که در آن زاغها میتوانستند خود و همسایگان خود را (در قفسهای جداگانه) با استفاده از غذایی که در اختیارشان قرار میگرفت سیر کنند. نتایج این آزمایش نشان داد که زاغهای پینیونی به سیر کردن دوستان خود تمایل چشمگیری دارند.
محققان در ادامه محلولی حاوی غلظت بالایی از مزوتوسین (هورمون عشق) را از طریق مسیر نازال (بینی) به پرندگان خوراندند. آنها سپس رفتار آزمودنیها و تعاملاتشان با سایر آزمودنیها را به دقت مورد بررسی قرار دادند.
مشاهده شد که مزوتوسین باعث تقویت بروز رفتارهای سخاوتمندانه (یا جامعه پسند) در پرندگان گردید؛ به طوری آنها بیش از پیش نسبت به غذا دادن به دوستان خود تمایل نشان میدادند.
مقاله مرتبط: مهار هورمون عشق؛ کاهش تنش اجتماعی
این یافته نشان میدهد که پرندگان نیز اکسیتوسین مخصوص خود دارند که موجب بروز رفتارهای جامعه پسند در پرندگان میشود. با این حال، علت وجود چنین ظرفیت عظیمی از بخشندگی در زاغ پینیونی مشخص نیست.
احتمال دارد به اشتراک گذاشتن غذا و سایر رفتارهای جامعه پسند از این قبیل، به روابط اجتماعی گره خورده باشند که باعث ایجاد ارتباطات جدید و حفظ ارتباطات قبلی میشود. از همین رو، ممکن است زاغ پینیونی از چنین رفتارهایی در جهت افزایش تعداد ارتباطات اجتماعی خود بهره بگیرد.