انتشار این مقاله


دستاوردهای عظیم (۱۵): شناسایی اورانوس

اولین مشاهدات ناشی از وجود نقطه‌‌ای به نام اورانوس در آسمان به عهد باستان برمی‌گردد. در طول قرن دوم قبل هیپارخوس اخترشناس و ریاضیدان یونانی و بنیانگذار مثلثات این در کاتالوگ ستاره‌ای خود این سیاره را به عنوان یک ستاره ثبت کرده است.

اگر چشمانی تیزبین داشته باشید و و جایی را پیدا کنید که آلودگی نوری نداشته باشد، شاید بتوانید اورانوس را بدون تلسکوپ ببینید. البته تنها در صورتی که شرایط درست آن فراهم باشد و دقیقاً بدانید که به دنبال چه هستید. برای هزاران سال، دانشمندان و ستاره‌شناسان این کار را انجام دادند اما باور داشتند که اورانوس یک ستاره است زیرا تنها تشعشع نازکی از نور را می‌دیدند.


نام کشف: سیاره‌ی اورانوس

کاشف: ویلیام هرشل

سال کشف: ۱۷۸۱


تا اواخر قرن هجدهم، مشاهدات ثبت شده‌ای که اورانوس را به عنوان سیاره به رسمیت بشناسد وجود نداشت. این رخداد در ۱۳ مارس ۱۷۸۱ به وقوع پیوست، زمانی که ستاره‌شناس بریتانیایی آقای ویلیام هرشل این سیاره را با تلسکوپ دست‌ساز خودش مشاهده کرد. از این نقطه به بعد، اورانوس به عنوان سیاره‌ی هفتم و سومین گاز غول‌آسای منظومه‌ی شمسی شناخته شد.

مشاهدات قبل از قرن هجدهم میلادی

اولین مشاهدات ناشی از وجود نقطه‌‌ای به نام اورانوس در آسمان به عهد باستان برمی‌گردد. در طول قرن دوم قبل هیپارخوس اخترشناس و ریاضیدان یونانی و بنیانگذار مثلثات این در کاتالوگ ستاره‌ای خود این سیاره را به عنوان یک ستاره ثبت کرده است.

این کاتالوگ بعداً با  المجسطی بطلمیوس ادغام شد که برای بیش از هزار سال به عنوان منبع قطعی برای اخترشناسان اسلامی و دانشمندان اروپایی قرون وسطی بود. در طول قرن‌های هفدهم و هجدهم، مشاهدات چندگانه‌‌ای توسط ستاره‌شناسان ثبت شده است که اورانوس را به عنوان ستاره در نظر گرفته‌اند.


مقاله مرتبط: احتمال بارش دانه‌های الماس!


ستاره‌شناس انگلیسی John Flamsteed در سال ۱۶۹۰ ستاره را شش مرتبه مشاهده کرد و آن را جزو صورت فلکی تاروس (۳۴ Tauri) طبقه‌بندی کرد. در اواسط قرن هجدهم، ستاره‌شناس فرانسوی، Pierre Lemonnier، دوازده بار اورانوس را رصد کرد و آن را به عنوان یک ستاره‌ی بزرگ معرفی کرد. زمانی که ویلیام هرشل اورانوس را از خانه‌باغ خود در Bath مشاهده می‌کرد طبیعت واقعی آن شروع به آشکار شدن کرد.

پرتره‌ای از سِر ویلیام هرشل| گالری پرتره‌ی ملی

کشف هرشل

در شب مورد بحث یعنی سیزدهم مارس ویلیام هرشل با تلسکوپ خود به آسمان نگاهی انداخت و به دنبال ستاره‌های دوتایی می‌گشت. اولین گزارش او در مورد این موضوع در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۷۸۱ ثبت شد. در ابتدا آن را “ستاره‌ی ابر مانند یا شاید ستاره‌ی دنباله دار” توصیف کرد،  اما بعداً روی ستاره‌ی دنباله‌دار تأکید کرد زیرا موقعیت خود را تغییر داده بود.


مقاله‌ی مرتبط: ستاره‌شناسان منظومه‌ای شمسی با هفت سیاره‌ی هم‌اندازه‌ی زمین کشف کرده‌اند


هنگامی که هرشل کشف خود را به انجمن سلطنتی ارائه کرد، علاوه بر ارائه‌ی نظریه‌ی قبلی خود بر این نکته که این نقطه‌ی روشن شاید سیاره باشد نیز اشاره کرد.

در حالی که هرشل همچنان بر این عقیده بود که آن چه دیده ستاره‌ی دنباله‌دار است، کشف او این بحث را در جامعه‌ی نجوم برانگیخت که اورانوس واقعاً چیست؟ طی زمان، ستاره‌شناسانی مانند Johann Elert Bode  نتیجه‌گیری کرد که اورانوس سیاره است نه ستاره؛ زیرا مدار آن تقریباً دایره‌ای است. در سال ۱۷۸۳، هرشل خود تأیید کرد که اورانوس ستاره است. نام اورانوس به خدای آسمان در یونان باستان اشاره دارد؛ پدر کرونوس و پدربزرگ زئوس! این تنها سیاره‌ای است که نام آن از افسانه‌های یونانی برگرفته شده است.

فاطمه مسیب‌پور


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید