چرا برخی افراد از برخی دیگر باهوشترند؟ این تفاوت میتواند به سلولهای مغزی افراد برگردد؛ در واقع، هر چه نورونها بزرگتر بوده و عملکرد سریعتری داشته باشند، IQ فرد بالاتر خواهد بود. اثبات این یافته، میتواند به کشف راههای جدیدی جهت ارتقای هوش بشری بیانجامد. اکثر تحقیقاتی که تاکنون در زمینهی هوش صورت گرفته است، نواحی مغزی دخیل در مهارتهای خاصی را شناسایی کرده یا به صدها ژنی که نقشی هر چند اندک در تعیین IQ افراد دارند، اشاره کردهاند.
حال به عنوان گامی جدید در این عرصه، Natalia Goriounova به همراه همکارانش از دانشگاه آزاد آمستردام در هلند، ۳۵ بیمار را که به دلیل تومور مغزی یا تشنج شدید باید تحت جراحی قرار میگرفتند، مورد مطالعه قرار دادند. قبل از جراحی، از هر یک از این بیماران تست IQ گرفته شد. سپس حین جراحی، نمونههای کوچکی از بافت سالم مغزیشان برداشته و جهت آزمایش زنده نگه داشته شد. نمونههای مذکور همگی از لوب گیجگاهی مغز برداشته شده بودند. این ناحیهی مغزی به آنچه میبینیم، مفهوم میبخشد؛ زبان را شناسایی کرده و به خاطرات شکل میدهد. هر یک از این کارها مشخصهای از هوش میباشند.
مقالهی مرتبط: میزان ارتباطات مغزی با IQ افراد مرتبط است
بررسی نمونههای بافتی نشان داد سلولهای مغزی افراد دارای IQ بالاتر، به طور قابل توجهی نسبت به سایرین بزرگترند. علاوه بر این، سلولهای بزرگتر، دندریتهای بیشتر و درازتری نیز دارند. منظور از دندریتها، زوائدی است که نورونها را با یکدیگر مرتبط میکنند. این یافته احتمالاً بدان معناست که نورونهای مذکور قابلیت دریافت و پردازش اطلاعات بیشتری دارند. باورها بر آن است که ارتباطات نورونها، در ذخیرهسازی خاطرات نقش دارد. پس احتمالاً سلولهای بزرگتر فضای بیشتری برای خاطرات در اختیار دارند.
ما متوجه شدیم ارتباطی میان هوش و اندازهی مغز وجود دارد. تیم تحقیقات این موضوع را تأیید کرده و با نورونهای فردی مرتبط دانسته است. حقیقتاً مطالعهی زیبایی است.
Christof Koch از مؤسسهی علوم مغزی Allen در Seattle
تیم تحقیقات همچنین توانایی نورونها برای انتقال سیگنالهای الکتریکی را با برقراری جریان در آنها و افزایش تدریجی فرکانس آن، مورد آزمایش قرار داد. نورونهای افراد دارای IQ پائینتر، با فرکانسهای کمتر سازگار شدند؛ اما با افزایش فرکانس، خسته شده و انتقال سیگنال در آنها آهستهتر شد. با این حال، کارآیی سلولهای افراد دارای IQ بالاتر، کاهش نیافت.
محققان با استفاده از مدلهای کامپیوتری فعالیت سلول مغزی، پیشبینی میکنند نورونهای افراد دارای IQ پائینتر، در حالت کلی نیز سیگنالها را آهستهتر میفرستند؛ عقیدهای که با مشاهدات موجود در رابطه با واکنش سریعتر افراد دارای IQ بالاتر، سازگار است. به گفتهی Koch، ویژگیهای سلولهای مغزی تقریباً یک چهارم تفاوتها را توجیه میکنند. از طرف دیگر، نظرها بر آن است که ژنها فقط مسئول ۳ تا ۷ درصد تفاوتها هستند. این مطالعه اولین شواهد را برای ارتباط هوش بشری با ویژگیهای سلولهای مغزی افراد فراهم میکند. یافتهای که به بیان Koch، بحثبرانگیز به نظر میرسد.
برخی افراد خواهند گفت هوش به قدری پیچیده است که مرتبط ساختن آن با نورونهای فردی مقبول نیست.
مقالهی مرتبط: ژنهای مربوط به آلزایمر IQ کودک را تحت تاثیر قرار میدهند
علمی فراتر از حد معمول
این که چرا برخی افراد سلولهای مغزی بزرگتری نسبت به دیگران دارند، مشخص نیست؛ و البته این امر علت IQ بالاتر است یا پیامد آن؟
نمیدانیم تفاوتها نتیجهی تجربه است یا این که به صورت بیولوژیکی تعیین شدهاند.
Wendy Johnson از دانشگاه ادینبورگ انگلستان
برای اثبات ارتباطی مشخص میان ویژگیهای سلولهای مغزی و هوش، مطالعهی هزاران نمونهی بافتی مورد نیاز است؛ نه فقط نمونههای ۳۵ نفر. اما باید در نظر داشت که مطالعهی نمونهی زندهی مغز کار بسیار دشواری است. به گفتهی Koch اگر بافت انسانی بخواهیم، تنها گزینههای موجود دیگر، بافت نوزادان سقط شده یا افراد مرده خواهد بود.
کاری را که در این مطالعه انجام شده است، میتوان علمی مافوق علوم عصبی متداول دانست. این آغاز مطالعهی نورون به نورون و مدار به مدار هوش انسان است. این موضوع که تفاوتهای میان سلولها در نواحی مختلف مغز احتمالاً بتواند علت مهارت برتر برخی افراد در جنبههای متعدد هوش را توضیح دهد، تعجب مرا برانگیخته است. این پژوهش میتواند به راهکارهای مبتنی بر علوم اعصاب برای ارتقای هوش بشری منتهی شود. احتمالاً قادر خواهیم بود اختلالات ذهنی را درمان کرده یا از بروز آنها پیشگیری کنیم.
Richard Haier از دانشگاه کالیفرنیا در Irvine