موجی الکتریکی در فضای مغز در هر ثانیه عبور می کند، شبیه موجی که یک اقیانوس را در می نوردد. دانشمندان در چندین دهه قبل با استفاده از تکنیک تصویر برداری مغزی (fMRI) بر روی مدل های حیوانی به وجود این امواج پی بردند اما بنظر می رسید که تنها یک نوع پارازیت الکتریکی باشد که بعلت سرعت بالا اغلب نادیده گرفته میشد. در حال حاضر یک مطالعه به بررسی و اندازه گیری امواج مغزی Inferslow (کمتر از ۰/۱ هرتز) در مدل حیوانی پرداخته است. بنظر می رسد فعالیت این امواج در مغز بستگی به حالت آگاهی حیوان دارد، اما سوالات زیادی در مورد منشا و عملکرد امواج باقی مانده است.
مقاله مرتبط: چه بر سر هشیاری (آگاهی) ما پس از مرگ می آید؟
اسکن های بدست آمده از fMRI می تواند تغییرات جریان خون که با فعالیت های عصبی مرتبط می باشند را نشان دهد. مارکوس ریچل، استاد رادیولوژی و مغز و اعصاب در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتون واقع در سنت لوئیس و نویسنده ارشد مقاله می گوید : ” زمانی که شما فردی را در حالت آزمایش با دستگاه fMRI قرار می دهید و هیچگونه تکلیفی را به فرد مورد آزمایش ارائه نمی کنید، بنظر می رسد که امواج بسیار پر سر و صدا و حالت پارازیت دارند. تمامی فعالیت های حالت استراحت بدین گونه مشاهده می شوند پس ماجرای این امواج واقعا چیست.”
تیم ریچل برای تشخیص آنچه در مغز اتفاق می افتد، از تکنیک تصویر برداری کلسیم – هموگلوبین استفاده نمودند تا از طریق تشعشعات مولکولی به شناسایی فعالیت نورون ها در سطح مولکولی و الکترو فیزیولوژیک پی ببرند، همچنین با کمک این تکنیک می توان امواج متفاوتی را که در سطوج متفاوت مغز اتفاق می افتند ثبت کرد. دانشمندان از این تکنیک بر روی دو گروه از موش های هوشیار و بی هوش استفاده کردند، البته موش های هوشیار در محفظه ای کوچک و تاریک نگهداری می شدند.
مقاله مرتبط: رویای روشن، کلیدی برای باز کردن صندوق پر رمز و راز آگاهی
محققان متوجه شدند که امواج ” Inferslow ” در زمان بیداری داخل لایه های قشر مغز حرکت می کنند و زمانیکه حیوانات بی هوش می شوند، تغییر مسیر می دهند. محققان اشاره دارند که این امواج با امواج دارای فرکانس فوق العاده آهسته همچون امواج دلتا ( بین ۱ تا ۴ هرتز) متفاوت هستند.
ریچل می گوید : ” این امواج با فرکانس فوق العاده آهسته ممکنست برای عملکرد مغز حیاتی محسوب شوند. همان موجی را در نظر بگیرید که اول مقاله به آن اشاره شد، موج های کوچک و سریعی که موجب تلاطم اقیانوس می شوند و آنرا زنده نگه می دارند. اقیانوس بدون این موج های کوچک راکد خواهد بود.”
محققان دیگر نیز رویکرد کلی مطالعه را تحسین نمودند اما درباره این موضوع که امواج Inferslow متفاوت از دیگر امواج مغزیست، شک و تردید وجود دارد. الیزابت هیلمن، استاد مهندسی پزشکی دانشگاه هاروارد بعنوان فردی که داخل مطالعه حضور نداشته می گوید : ” من می توانم از یافته های بدست آمده از اسکن مغزی موش های در حالت استراحت بدین نتیجه برسم که برخی از ویژگی های مغز را اندازه گیری نموده ایم که با امواج دارای فرکانس فوق العاده آهسته در نواحی دیگر مغز مرتبط نمی باشد.”
الیزابت هیلمن مطالعه ای را در سال ۲۰۱۶ منتشر نمود که نشان می دهد امواج موجود در حالت استراحت با استفاده از تکنیک fMRI می تواند با فعالیت های عصبی گسترده ای از فرکانس های متفاوت مرتبط باشد و تنها با امواج آهسته در ارتباط نیست.
مطالعات بیشتری برای فهم چگونگی ارتباط میان امواج با یکدیگر مورد نیاز است. هیلمن می گوید : ” الگو های الکتروفیزیولوژی مغز بسیار پیچیده و جدید هستند، همچنین بسیاری از سرنخ ها را برای حل معمای الکترو فیزیولوژیک مغز در دست نداریم، پس واقعا کار مشکلیست.”
ماه آپریل امسال این مقاله در مجله ” نورون ” منتشر گردیده است.
