آنفولانزا باعث مرگ میشود. این جمله طی هفتههای اخیر بارها به گوشمان خورده و سؤالی را برایمان مطرح کرده است: آنفولانزا چگونه باعث مرگ میشود؟ قبل از بررسی چرایی این اتفاق، باید خاطرنشان کرد که آنفولانزا بیشتر برای کودکان، سالمندان و افراد بیمار میتواند کشنده باشد و اگر فرد سالمی آنفولانزا بگیرد احتمال مرگ بسیار کم است. برای توجیه کامل دربارهی این که آنفولانزا چگونه باعث مرگ میشود با ما همراه باشید.
سال پیش زنی بیست ساله به نام آلانی موریتا در آمریکا احساس بیماری کرده و کارش را رها کرد. او سابقه هیچ گونه بیماری قابل ملاحظهای نداشت اما بر اساس گفته های خانواده و دوستانش در رسانهی محلی در اخبار BuzzFeed سلامتی او با سرعت زیادی رو به کاهش رفت. روز بعد او به مرکز درمانی سرپایی مراجعه کرد، مکانی که آنفولانزا برای او تشخیص داده شد و داروی ضد ویروسی تامیفلو برای او تجویز شد. اما قبل از صبح سه شنبه در تنفس دچار مشکل شد و خون بالا آورد. خانوادهاش او را به بیمارستان منتقل کردند؛ جایی که عکسهای رادیوگرافی تشخیص پنومونی (التهاب در ریهها که میتواند ناشی از عفونت باکتریایی یا ویروسی یا هر دو باشد) را نشان داد. پزشکان موریتای درون وریدی را نوشتند و او را در بخش مراقبت های ویژه قرار دادند تا زمانی که قلبش دچار ایست شد، مورد احیا قرار گرفت اما دوباره قلب در ساعت ۳:۲۵ متوقف شد. در سه شنبه نوامبر ۲۸ یک روز پس از تشخیص آنفولانزا، موریتا مرد.
در کل جهان، بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالت آمریکا (CDC)، آنفولانزا سه میلیون تا پنج میلیون مورد بیماری شدید ایجاد میکند. ۲۴۱,۰۰۰ تا ۶۴۶,۰۰۰ مرگ در سال نشان میدهد که آنفولانزا باعث مرگ میشود. اعداد از یکسال به سال دیگر افزایش مییابد. CDC تخمین زده است که از سال ۱۹۷۶ تا ۲۰۰۵ مرگ بر اساس آنفولانزا بین کمترین مقدار ۳۰۰۰ تا حداکثر ۴۹۰۰۰ متغیر بوده است. بین سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ هر ساله مرگ به علت آنفولانزا بین ۱۲۰۰۰ تا ۵۶۰۰۰ بوده است.
دقیقاً آنفولانزا چگونه باعث مرگ میشود
پاسخ کوتاه علت مرگ با آنفولانزا این است که در اغلب مواقع بدن با تلاش برای معالجه ی خودش خود را از بین میبرد. مرگ بر اثر آنفولانزا مانند مردن از طریق گلوله یا گزش عنکبوت سیاه بیوه نیست. این را آدش آمالجا، فیزیولوژیست از دانشگاه جانز هاپکینز بخش امنیت سلامت اقرار میکند.
حضور ویروس آن چیزی نیست که مرگ آور است. بیماری عفونی همیشه ارتباط پیچیدهای با میزبان خود دارد.
پس از وارد شدن به بدن میزبان، اغلب اوقات از طریق چشم، بینی یا دهان ویروس آنفولانزا شروع به ربودن سلولهای بینی یا گلو برای کپی کردن خودش میکند. ذخیره غافلگیر کننده ویروسی پاسخ ایمنی قوی گلبول های سفید را برمی انگیزاند که گردانی از گلبول های سفید، آنتی بادی و مولکول های التهابی برای از بین بردن تهدید فرستاده میشوند. سلولهای T حمله میکنند و سلول های حاوی ویروس را از بین میبرند، به ویژه در راه تنفسی و ریه ها جایی که ویروس تمایل به سکونت در آنجا دارد. در بیشتر بزرگسالان سالم این فرآیند انجام میشود و آنها طی چند روز یا چند هفته بهبود مییابند. اما گاهی اوقات واکنش سیستم ایمنی خیلی قوی است، بافت زیادی از ریهها را نابود میکند که آن ها نمیتوانند اکسیژن کافی به خون بدهند که منجر به تنگی نفس و مرگ میشود.
در موارد دیگر ویروس آنفولانزا نیست که پاسخ ایمنی کشنده قوی و غافلگیر کننده را تحریک میکند. بلکه به جای آن، عفونت ثانویهای که دستگاه ایمنی را تحریک میکند مخرب است. به طور کلی، باکتریها، اغلب استافیلوکوک و استرپتوکوک ریهها را نابود میکند. یک عفونت باکتریایی در راه تنفسی میتواند به صورت قوی به سایر قسمت های بدن و خون انتشار یابد، حتی به شوک عفونی، پاسخ التهابی مهاجم، درگیرکننده بدن و تهدیدآمیز ختم شود که به اندام های زیادی آسیب میزند. بر اساس مطالعهی کالبد شناسی، کاتلین سالیوان رئیس بخش آلرژی و ایمونولوژی در بیمارستان کودکان فیلادلفیا تخمین زده است که
در یک سوم از مواردی که آنفولانزا باعث مرگ میشود به خاطر غافلگیری سیستم ایمنی بدن است، در یک سوم دیگر به دلیل پاسخ ایمنی از عفونتهای ثانویهی باکتریایی، بیشتر در ریهها، است، و یک سوم باقی مانده مرگها به علت نارسایی اندامهای دیگر بدن است.
جدا از پنومونی باکتریایی، عواقب آنفولانزا بیشمار است و از خفیف مانند سینوس و التهاب گوش تا شدید مانند التهاب لایههای قلب (کاردیت)، مغز یا ماهیچهها درجهبندی میشود. این عوارض میتواند شامل سندرم ری شود. ری یک بیماری مغزی مرموز است که بعد از عفونت ویروسی بروز میکند و سندروم گیلن باره بیماری برانگیزاننده ویروسی که سیستم ایمنی علیه سیستم عصبی محیطی قیام می کند. گاهی اوقات گیلن باره به فلج قسمتی یا تمام بدن ختم میشود که نیاز به تهویه ی مکانیکی برای جلوگیری از رنج تنفس میشود. این عواقب کمتر هستند ولی میتوانند مرگ آور باشند.
آیا آنفولانزا کشنده است
تعداد آدم هایی که از پاسخ ایمنی به عفونت اولیه ویروسی میمیرند درمقابل عفونت ثانویه باکتریایی تا قسمتی به نژاد ویروس و اندازه تمیزی محیطی که بیمار در آن سکونت دارد بستگی دارد. بعضی مطالعه ها نشان داده اند که در پاندمی غیرمشهور آنفولانزای سال ۱۹۱۸ اغلب افراد به دلیل عواقب عفونت باکتریایی مردند. اما نژاد های وحشتناک تر مانند آن هایی که آنفولانزای پرندگان ایجاد میکنند به نظر میرسد به نوبه خودشان بیشتر سیستم ایمنی را غافلگیر میکنند. فرضیه این است که نژادهای وحشتناک پاسخ التهابی قوی تری را برمیانگیزاند. آدالجا این را میگوید.
همچنین بستگی به گروه سنی دارد که مورد حمله قرار میگیرد.
در پاندمی H1N1 سال ۲۰۰۹ گروه مورد حمله گروه سنی جوان بود و ما شاهد موارد زیادی پنومونی ویروسی ابتدایی بودیم.
در فصل خاصی اغلب مرگ های به علت آنفولانزا در کودکان و سالمندان، دو دسته ای که آسیب پذیرتر هستند، معمول است. دستگاه ایمنی دستگاهی از اندام های سازگاریافته ای است که آموخته است که چگونه به بهترین نحو تهدید ها را بارها بشناسد و به آن ها پاسخ دهد. از آنجا که دستگاه ایمنی کودکان محلی است نمیتواند به صورت بهینه پاسخ دهد. در مقایسه دستگاه ایمنی کهنسالان در همراهی با پیری و بیماری های مشخصی ضعیف شده است. هر دوی افراد جوان و پیر ممکن است کمتر تحمل و توانایی بهبود از خطر حمله دستگاه ایمنی به خود را داشته باشند. جدای از کودکان بین شش تا پنجاه و نه ماهه و کهنسالان بالاتر از شصت و پنج سال، بر اساس منابع سازمان جهانی بهداشت افرادی که در خطر بیشتر عواقب کشنده قوی هستند زنان باردار، کارکنان بهداشتی و افراد مبتلا به بیماریهای مزمن مانند HIV/ایدز، آسم و بیماریهای قلبی و ریوی هستند.