درماتيت يك اصطلاح كلى است كه به التهاب پوست گفته مى شود درماتيت علت هاى زيادى دارد و در شكل هاى مختلفى مى تواند بروز كند. اين عارضه معمولا همراه با كهير هاى خارش آور بر روى پوست متورم و سرخ شده ديده مى شود.
دید کلی
پوست متاثر از درماتيت ممكن است تاول بزند، ترواش داشته باشد، ضخيم تر شود و يا پوسته پوسته شود. درماتيت آتوپيك(اگزما)، شوره و كهير ها مثال هايى از درماتيت هستند كه از تماس پوست با هر ماده اى مى توانند ايجاد شوند از جمله گياه عشقه سمى ، صابون و جواهرات داراى فلز نيكل.
درماتيت يك حالت معمول و غير واگير است ولى مى تواند به شما حس ناراحتى و خجالت زدگى را القا كند. مجموع مراحل خود مراقبتى و مداخلات پزشكى مى تواند به شما كمك كند كه به بيمارى خود فائق آييد.
علايم بيمارى
علایم هر بیماری می تواند تفاوت اندکی با سایرن داشته باشد و در قسمت هاى مختلفى از بدن شما تشكيل شود. درماتيت هاى شايع از اين قرار است:
- درماتيت آتوپيك(اگزما): معمولا در كودكى شروع مى شود. اين كهير سرخ و خارش آور غالبا در نواحى از پوست كه قابليت خم شدن دارد ايجاد مى شود مثلا درقدام مفصل آرنج، پشت زانو ها و جلوى گردن.افراد داراى اين نوع از درماتيت احتمال دارد شاهد پيشرفت و يا عود آن شوند
- درماتیت تماسی: این کهیر روی قسمتی از بدن ایجاد می شود که در معرض تماس با موادی است که یا پوست را می آزارد و یا باعث واکنش های آلرژیک می شود مثل موقعیت پاپیتال، صابون و روغن های اساسی. کهیر سرخ ناشی از این نوع درماتیت، ممکن است سوزش و یا خارش داشته باشد.
- درماتیت سبوره ای: این بیماری باعث ایجاد پوستی سرخ با فلس های قطعه ای می شود. و معمولا به قسمت های روغنی بدن اثر می گذارد مثل صورت و قفسه سینه فوقانی و خلفی.در کودکان، این ناهنجاری، کلاه گهواره(cradle cap) نامیده می شود.
مراجعه به دكتر
پیش دکتر خود بروید وقتی که:
- ناراحتی شدیدی دارید و نمی‌توانید بخوابید و از انجام کار های روزمره زندگی خود باز می‌مانید.
- پوست شما دردناک می شود.
- فکر میکنید که پوستتان دچار عفونت شده است.
- مراحل خود مراقبی بیماری را انجام داده اید ولی موفق نشده اید.
علت‌ها
برخی از وضعیت های سلامتی ، آلرژی، عوامل ژنتیکی و برخی محرک های سوزش آور میتوانند انواع مختلفی از درماتیت را باعث شوند.
- درماتيت آتوپيك (اگزما)
اين فرم از درماتيت احتمالا به عوامل متعددى بستگى دارد، از جمله پوست خشك، تغيير ژنتيكى، اختلال در عملكرد سيستم ايمنى، وجود باكترى ها بر روى پوست و شرايط محيطى. - درماتيت تماسى
اين وضعيت از ارتباط مستقيم با مواد محرك يا آلرژن ها به وجود مى آيد مانند گياه عشقه سمى، جواهرات داراى فلز نيكل، مواد تميز كننده، عطر ها، لوازم آرايشى، و حتى مواد نگهدارنده در بسيارى از كرم هاى پوستى. - درماتيت سبوره اى
اين وضعيت ممكن است حاصل از قارچى باشد كه در روغن مترشحه از پوست وجود دارد.
افراد داراى چنين عارضه ايى ممكن است شاهد افزايش يا كاهش شدت بيمارى خود در فصول مختلف سال شوند.
ريسك‌فاكتور‌ها
تعدادى فاكتور مى‌توانند در افزايش احتمال پيشرفت نوع خاصى از درماتيت در پوستتان دخيل باشند از جمله:
- سن: درماتيت در هر سنى مى‌تواند ايجاد شود، ولى اگزما در كودكان شايع‌تر است.
- آسم و آلرژى: اشخاصى كه سابقه بيمارى شخصى يا فاميلى اگزما، آلرژى، تب يونجه يا آسم دارند مستعد درماتيت از نوع آتوپيك هستند.
- اشتغال: شغل‌هايى كه شما را در معرض فلز هاى خاص، حلال‌ها و مواد شوينده قرار مى‌دهند ريسك ابتلا به درماتيت تماسى را افزايش مى‌دهند. حافظ سلامت بودن در عين اشتغال منجر به غلبه بر اگزما خواهد‌شد.
- شرايط سلامتى: شما احتمالاً از افرادى هستيد كه ريسك ابتلا به درماتيت سبوره‌اى بالايى داريد اگر در شرايط سلامتى خاصى قرار داشته باشيد از جمله نارسايى قلب، بيمارى پاركينسون و HIVV.
عوارض
خراشيده شدن كهير‌هاى خارش‌آور كه ناشى از درماتيت هستند، مى تواند درد‌هاى با زخم باز داشته باشد، كه آن هم به نوبۀ خود مي‌تواند زاينده عفونت شود. اين عفونت هاى پوستى مى‌توانند پخش شوند، ولى به ندرت تهديدكننده حيات هستند.
تشخيص
پزشك شما ممكن است بعد از جويا شدن از نشانه ها و علايم و سپس معاينه پوستتان، تشخيص درماتيت را برايتان دهد. همچنين ممكن است بايوپسى از پوستتان را برايتان پيشنهاد دهد و يا با کمک سایر تست ها از ايجاد شرايط پوستى ديگر جلوگیری کند.
تست حساسيت
اگر پزشك شما گمان كند كه شما مبتلا به درماتيت تماسى هستید، ممكن است تست حساسيت را بر روى پوستتان اجرا كند. در اين آزمايش، مقدارى از مواد مختلف كه احتمال حساسيت زايى دارند زیر پوششی چسبناک بر روى پوست شما ماليده مى شود.
در جريان ويزيت هاى بعدى که طى چند روز آتى انجام خواهد شد، پزشك پوستتان را از جهت اين كه به كدام يك از اين مواد حساسيت زا واكنش نشان داده است معاينه خواهد كرد. بهترين زمان انجام اين آزمايش حداقل دوهفته بعد از پاك شدن پوستتان از درماتيت مى باشد. اگر شما نوع خاصى از آلرژى تماسى داشته باشيد، اين روش بهترين روش تشخيصى براى شما خواهد بود.
درمان
درمان درماتيت بسته به علت و تجربه شخصى هر فرد از اين وضعيت، متفاوت خواهد بود. علاوه بر سبك زندگى و توصيه هاى درمانى در خانه، بسيارى از برنامه هاى درمانى شامل يك يا چند مورد از موارد زير مى باشند:
- ماليدن كرم هاى كورتيكواستروئيد
- ماليدن كرم های خاصی كه به سيستم ايمنى شما تاثير گذار است (مهاركننده هاى calcineurin)
- قرار دادن ناحيه متاثر پوست در معرض مقدار كنترل شده اى از نور طبيعى يا مصنوعى (phototherapy)
Alternative medicine (نوعى از درمان كه متعارف نباشد)
بسيارى از درمان هاى جايگزين، شامل ليست زير، در كنترل درماتيت توسط برخى افراد موثر بوده است. ولى خاصيت اثر گذارى آنها قطعی و مسلم نيستند.
- مكمل هاى غذايى، از جمله ويتامين دى و پروبيوتيك ها، براى درماتيت هاى آتوپيك
- آب داراى برنج سبوس دار (ماليدنى) براى درماتيت هاى آتوپيك
- روغن درخت چاى هم به صورت تنها و هم به صورت اضافه شده به شامپو، براى درماتيت هاى سبوره اى
- مكمل هاى روغن ماهى براى درماتيت سبوره اى
- آلوئه ورا براى درماتيت سوره اى
اگر مكمل هاى غذايى يا ساير درمان هاى جايگزين، مد نظر شما باشد مزيت و مضرات آنها را با پزشك خود در ميان بگذاريد.
