ویروس پاپیلومای انسانی و هرپس سیمپلکس از شایعترین عوامل بیماریهای مقاربتی هستند که عمدتا پوست را تحت تاثیر قرار میدهند. با این وجود، تفاوتهای بسیاری بین عوارض این دو ویروس بر بدن وجود دارد و روشهای درمانی مختلفی برای هر کدام از آنها بکار میرود. ویروس پاپیلومای انسانی، HPV و ویروس هرپس، HSV نام دارد. هر کدام از این ویروسها علائم خاص خود را در نواحی متفاوتی از بدن نشان میدهند و هیچ درمان قطعی برایشان وجود ندارد. در این مطلب با تفاوتهای این دو ویروس، نحوهی تشخیص زگیل تناسلی با هرپس سیمپلکس، علائم و روشهای پیشگیری و درمان آنها آشنا میشویم.
HPV
این ویروس چگونه منتقل میشود؟ از راه تماس پوستی با فرد آلوده، تماس جنسی، مقعدی و دهانی و بزاق و مایع منی فرد آلوده. علائم کلیدی این ویروس، زگیل در ناحیه تناسلی یا اطراف دهان، و علائم شبیه آنفولانزا میباشد. تشخیص آن از طریق غربالگری سرطان سرویکس امکانپذیر است. ویروس پاپیلومای انسانی، شایع ترین بیماری مقاربتی در آمریکاست که در حال حاضر ۷۹ میلیون نفر به آن مبتلا هستند.
HSV
انواع مختلفی از ویروس هرپس وجود دارد که علائم هر کدام متفاوت است.
- HSV-1 معمولا هرپس دهانی ایجاد کرده و پوست اطراف دهان را تحت تاثیر قرار میدهد. گاهی زگیل تناسلی نیز ایجاد میکند.
- HSV-2 عامل زگیل تناسلی میباشد و پوست ناحیه ی مقعد و تناسلی را تحت تاثیر قرار میدهد.
در ایالات متحدهی آمریکا، یک نفر از هر شش فرد ۱۴ تا ۴۹ ساله به هرپس تناسلی مبتلاست، در حالی که حدود پنجاه درصد از مردم آن کشور، به هرپس دهانی مبتلا هستند. هرپس دهانی از طریق بوسیدن نیز منتقل میشود که کودکان بسیاری از این طریق آلوده شدهاند. هر دو نوع ویروس تاولهایی روی پوست ایجاد کرده و باعث خارش و زخم میگردند. تاولهای ایجاد شده در اطراف دهان به شکل تبخال هستند. تبخالها معمولا در اطراف دهان و به صورت خوشهای تشکیل میشوند. پوست این ناحیه قرمز و ملتهب شده و بیشتر از چند هفته باقی نمیمانند.
تاولهای هرپس گذراست و وقتی روی پوست ظاهر شود، حملهی بیماری شروع شده و علائم شبیه آنفولانزا را نشان میدهد. با گذشت زمان، دردناکی تاولها کمتر میشود و با افزایش سن، حملهی بیماری کمتر و در مدت کوتاهی پایان مییابد. در بعضی از افراد، همهی علائم بیماری به یکباره فروکش میکند. تاولهای هرپس پر از مایع، خوشهای و دردناک هستند و در پوست نواحی واژن، داخل ران پا، مقعد و آلت تناسلی مردانه ظاهر میشوند. علائم هرپس عبارتند از: خارش، درد ناحیه ی تناسلی، سوزش به هنگام تخلیهی ادرار که خطر چندانی برای بیمار ندارد.
انواع مختلفی از ویروس پاپیلومای انسانی وجود دارد که اغلب مشکل خاصی ایجاد نمیکنند، اما بعضی گونهها باعث سرطان میشوند.جامعهی پزشکی نوع شش تا یازدهم HPV را جزو گونههای کم خطر طبقه بندی میکند، زیرا به ندرت به سمت بدخیمی پیش میروند. با این وجود باعث بروز زگیلهای تناسلی میشوند. زگیلهای تناسلی معمولا روی پنیس، اسکروتوم، مقعد، واژن، لابیاهای واژن و گردن رحم ایجاد میشوند که ظاهری نرم، گوشتی و رنگ پریده دارند. علائم خطرناکی ایجاد نکرده و توسط پزشک برداشته میشوند.
گونههای خطرناک پاپیلوما، اغلب به سرطان دهانه رحم، مقعد و دهان ختم میشوند. مرکز پیشگیری و کنترل بیماریها یا همان CDC به افراد ۲۱ تا ۶۵ ساله توصیه میکند که تحت غربالگری سرطان رحم یا پاپ اسمیر قرار بگیرند. این تست، هرگونه تغییر در سلول ها را توسط HPV، شناسایی میکند.
چه کسانی در معرض ویروس HPV هستند؟
به طور کلی، همهی افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند، مگر اینکه واکسن آن را دریافت کرده باشند. افرادی که با مایعات بدن افراد بیمار مثل بزاق و مایع منی تماس داشته باشند، ممکن است به ویروس هرپس دچار شوند. افرادی با سیستم ایمنی ضعیف یا سرکوب شده، در معرض ابتلا به هر دو نوع ویروس قرار دارند. مردم باید به یاد داشته باشند که این ویروسها همیشه علائمی از خود نشان نمیدهند، لذا تست و آزمایشهایی برای تشخیص زگیل تناسلی هر دو ویروس نیاز است.
تشخیص زگیل تناسلی از هرپس
انجام تست برای تشخیص هرپس، جزو برنامههای سلامت جنسی محسوب نمیشود. اگر فردی به وجود این ویروس در بدناش شک کند، میتواند به پزشک خانواده مراجعه کرده و تحت آزمایش کلینیکی قرار بگیرد. انجام تست برای همهی انواع HPV ممکن نیست و همچنین جزو تستهای ضروری سلامت جنسی نمیباشد. لذا باید غربالگریهایی در خصوص تشخیص زگیل تناسلی سرطانزا، انجام داد. علائمی که این ویروسها در افراد ایجاد میکنند، به سیستم ایمنی فرد و نوع ویروس بستگی دارد که توسط پزشک بررسی شده و تستهای لازم انجام میگردد.
درمان زگیل تناسلی
هیچ درمان قطعی برای زگیل تناسلی و هرپس وجود ندارد، با این وجود، درمان میتواند عوارض و علائم ویروس را کاهش دهد.
درمان HPV: اگر پزشک تغییراتی در عملکرد پانکراس بیمار مشاهده کند، تستهای بیشتری باید انجام گیرد. زگیلهای تناسلی نیز در صورت نیاز با جراحی برداشته میشود.
درمان هرپس: مصرف قرصها میتواند طول دورهی بیماری و حملهی آن را کاهش دهد. پوشیدن لباسهای گشاد و نرم میتواند خارش زگیلها را کم کند. تمیز و خشک نگه داشتن پوست نواحی آلوده، به خوب شدن سریع زخمها کمک میکند. داروهای مسکن نیز درد ناشی از زگیلها را تسکین میدهد.
عوارض زگیل تناسلی
تشخیص زگیل تناسلی سرطانزا که در اثر عفونت درمان نشدهی طولانی مدت ایجاد میشود، با غربالگری و مراجعهی به موقع به پزشک صورت میگیرد. در حملهی پوستی ویروس هرپس، تاولها به راحتی پاره میشوند. فردی که پوست ناحیهی تناسلیاش خشک است، بیشتر در معرض ابتلا به زگیل تناسلی و حتی HIV قرار دارد، زیرا ویروس میتواند از طریق ترکهای پوست به راحتی وارد جریان خون شود. پزشکان معتقدند اگر شخصی مبتلا به HIV داروهای ضد رتروویروسی مصرف میکند و حملهی ویروسی سرکوب شده دارد، احتمال انتقال ویروسهای مقاربتی، کمتر است. تحقیقات در خصوص این موضوع همچنان ادامه دارد.
عوارض در دوران بارداری
یک خانم باردار بدون هیچ نگرانی میتواند تحت غربالگری تشخیص زگیل تناسلی قرار بگیرد. در اغلب موارد، این ویروس میتواند باعث سقط جنین و زایمان زودرس شود. ویروس هرپس تناسلی عوارض خطرناکی برای خانم باردار ایجاد میکند. این ویروس میتواند در طول زایمان به نوزاد منتقل شده و عفونتهای شدیدی ایجاد کند. پزشک برای زنان باردار بیمار، داروی ضدویروس هرپس را تا آخر دوره بارداری تجویز میکند. اگر نشانهای از عفونت هرپس در اواخر بارداری مشاهده شود، پزشک دستور زایمان سزارین میدهد.
پیشگیری و درمان زگیل تناسلی
واکسن پاپیلومای انسانی از انواع مختلف ویروس HPV پیشگیری میکند. افراد با استفاده از ابزارهایی مثل کاندوم یا پوشش در طول رابطهی جنسی، میتوانند تا حدودی از انتقال این ویروس جلوگیری کنند، زیرا از آن جایی که ویروسها در نواحی اطراف ناحیه تناسلی نیز وجود دارند، امکان انتقال حتی با وجود داشتن پوشش محافظ، وجود دارد.
دهانی از طریق بزاق و تبخال در اثر بوسیدن یا تماس لب منتقل میشود. ویروس در نواحی خارج از بدن نمیتواند رشد کند، لذا تخت خواب و توالتهای فرنگی نمیتوانند باعث انتقال ویروسها شوند. فرد مبتلا به هرپس میتواند با روشهای زیر از انتقال بیماری به شریک خود جلوگیری کند:
- مصرف قرصهای ضد ویروس هرپس
- عدم برقراری رابطهی جنسی در صورت حملهی بیماری
- عدم لمس زخمها و تاول ها، تا ویروس به نواحی دیگر منتقل نشود
هیچ واکسنی برای ویروس هرپس وجود ندارد. CDC توصیه میکند که کودکان ۱۱ و ۱۲ ساله برای HPV واکسینه شوند و اگر فردی در این دوران واکسن دریافت نکرده، میتواند در ۲۷ سالگی در برابر HPV واکسینه شود.
در خلاصه
ویروس هرپس و پاپیلومای انسانی بسیار شبیه هستند، اما تشخیص تفاوت هایشان ضروری است. هرپس بیشتر باعث التهاب و حس ناخوشایندی میشود، ولی زگیل تناسلی بر سلامت جنسی اثر طولانیتری میگذارد. حتی اگر تشخیص زگیل تناسلی به موقع انجام شود، به راحتی درمان نمیشود. ولی افراد میتوانند با رعایت موارد گفته شده از ابتلا و انتقال آنها پیشگیری کند. واکسیناسیون، موثرترین راه برای پیشگیری زگیل تناسلی است. استفاده از کاندوم و یادگیری رابطهی جنسی سالم، ریسک انتقال ویروس را کاهش میدهد.