ساعت ۱۲:۰۵ بعد از ظهر یک روز پنجشنبه در ماه فوریه، یک تکنسین آزمایشگاه یک ظرف شش چاهکه حاوی یک حلزون قرمز منفرد را در یک حمام آب گرم، در معرض نور قوی قرار میدهد. نور و گرما به صدها انگل کوچک لاروی سیگنال میدهد تا از پوشش خارج شوند. از الان، زمان برای متا روستنبرگ، یک متخصص بیماری عفونی در مرکز پزشکی دانشگاه لیدن، شروع می شود. او حدود ۴ ساعت برای راهاندازی یک آزمایش منحصر به فرد و بحثبرانگیز وقت دارد که در آن، اجازه می دهد که انگلها به بازوی چهار داوطلب سالم نفوذ کنند. اگر او بیش از حد صبر کند، لاروها شروع به مردن میکنند.
روستنبرگ و همکارانش، افراد را با شیستوزوما مانسونی آلوده میکنند که یکی از پنج گونه کرم کوچک آبی است، که شیستوزومیازیس ایجاد میکنند، بیماریای که سالانه میلیونها نفر را در آفریقا، خاورمیانه و آمریکای لاتین مبتلا میکند و هزاران نفر را میکشد. شیستوزومیازیس واکسن ندارد و تنها یک داروی قدیمی و بیکفایت به نام پرازیکوانتل برای درمان آن وجود دارد. آلوده کردن انسان میتواند توسعه مداخلات جدید را سرعت بخشد. روستنبرگ آزمایش را برای جلوگیری از تولید مثل انگلها طراحی کردهاست و میگوید خطر تهدید کننده داوطلبان بسیار کم است.
بعضی از دانشمندان، که کم هم نیستند، مخالف اند، زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که افراد بعد از پایان مطالعه از انگلهایشان خلاص شوند.
دانیل کلی، یک محقق شیستوزومیازیس در دانشگاه جورجیای آتن میگوید: “من هرگز در این مطالعه داوطلب نخواهم شد و اگر پسر یا دختری داشتم که میخواستند داوطلب شوند من به آن ها توصیه میکردم که اینکار را نکنند”
ساعت ۱:۰۵ بعد از ظهر، تکنسین ظرف را از حمام در میآورد. اکنون لاروها آماده ی بهرهبرداری هستند. آنها زیر میکروسکوپ درحالیکه سراسیمه حرکت میکنند دیده میشوند. یک تکنسین دیگر یک قطره را برمیدارد، آن را رقیق میکند، ید را برای کشتن انگل ها میافزاید و آنها را میشمارد. این اجازه میدهد تا محققان محاسبه کنند که چه تعداد لارو در چاه قرار دارد: ۵۷۴ عدد. آنها امروز فقط ۸۰ عدد احتیاج دارند، ۲۰ عدد برای هر داوطلب.
جمعیت یک حلزون در یک دریاچه آفریقایی میتواند میلیونها لارو را در یک روز به آب بریزد، که هر کدام مجهز به یک سنسور شیمیایی هستند که اجازه میدهد به سمت انسان هایی که وارد آب میشوند جذب شوند. لاروها پس از نفوذ به پوست، به کبد مهاجرت میکنند، جایی که بالغ میشوند و جفتگیری میکنند. زوج های نر و ماده با هم میمانند و به رگهای خونی در روده میروند، جایی که میتوانند برای سالها ساکن شوند و صدها تخم را در روز تخلیه کنند. بیشتر تخمها در نهایت در ادرار و مدفوع قرار میگیرند و اگر بتوانند راهی برای بازگشت به دریاچه پیدا کنند ، میتوانند حلزون های جدید را آلوده کنند. اما برخی از آنها در کبد، کلیهها یا طحال به دام میافتند و باعث آسیب و در نتیجه درد، خونریزی، سوء تغذیه و گاهی مرگ میشوند.
محققان در همین آزمایشگاه، در دهه های گذشته چرخه زندگی انگل را بازسازی کردند که در آن از همسترها به جای انسان استفاده شده بود. این امر به آنها اجازه داد تا شیستوزوما مانسونی را تولید و روی آن مطالعه کنند. حالا روستنبرگ می خواهد انسانها را به ترکیب برگرداند. آزمایشات میدانی، به خصوص در مورد واکسنها، بسیار گران و پیچیده هستند و ریسک شکست بسیار قابلتوجه است. یک مطالعه عفونت کنترلشده میتواند به عنوان یک دَربان عمل کند، او میگوید: “این به شما نشان میدهد که آیا چیزی در انسان موثر است یا خیر”.
محققان مدتها شیستوزوما مانسونی را در آزمایشگاه با استفاده از همسترها پرورش داده اند. حالا، آنها انسانها را نیز با کرمهای انگلی آلوده میکنند.
۱-لاروهای نر و ماده برای آلودهکردن همستر استفاده میشوند.
۲-کرمها بالغ میشوند، جفتگیری میکنند و تخم میریزند.
۳-تخمها از کبد برداشت میشوند و برای آلوده کردن حلزونها استفاده میشوند.
۴-لاروها از حلزون به دست میآیند.
۵-اجازه میدهند لاروهای مذکر به دست داوطلبان نفوذ کنند.
مطالعاتی که در آنها افراد به طور هدفمند به مالاریا، وبا و ویروس آنفولانزا آلوده میشوند، در حال افزایش است. اما برای شیستوزومیازیس تا به حال انجام نشدهاست، بخشی از آن به این علت است که آسیب ناشی از تخمهای شیستوزوما مانسونی ممکن است غیرقابل بازگشت باشد. هدف مطالعه حاضر، که در اوایل سال ۲۰۱۷ آغاز شدهاست، این است که بفهمیم آیا مدل عفونت روستنبرگ امن است یا خیر. اگر اینطور باشد، او امیدوار است که بعدتر در همین سال واکسن را آزمایش کند.
ساعت ۱:۳۵ ب.ظ روستنبرگ به اتاقی میرود که داوطلبان آلوده خواهند شد. او ظرف پلاستیکی شفاف حاوی اپینفرین، آنتیهیستامینها و کورتیکواستروئیدها را باز میکند. او میگوید:
این جعبه اضطراری است، برای زمانی که که کسی واکنش آلرژیک قوی داشته باشد. هیچکدام از ۱۳ داوطلب آلوده به این بیماری تا کنون واکنش آلرژیک نداشته اند، اگر چه در کسی که با ۳۰ لارو آلوده شده بود، یک تب قوی ایجاد شد.
برای احتیاط بیشتر، داوطلبان برای جلوگیری از ریسکفاکتورهایی مانند عفونت HIV و حاملگی آزمایش شدهاند. در طبیعت، افراد مبتلا به انگلهای نر و ماده آلوده میشوند، اما روستنبرگ تنها از نرها استفاده میکند، بنابراین تخمی وجود نخواهد داشت و بنابراین به گفته ی او هیچ نشانه ای ندارد. و ۱۲ هفته بعد هنگامی که این مطالعه به پایان میرسد، برای درمان داوطلبان پرازیکوانتل تجویز خواهد شد.
کولی تاکید میکند که این دارو “خیلی موثر نیست”. اما روستنبرگ میگوید حتی اگر درمان شکست بخورد، داوطلبان نباید نگران باشند.
هیئت اخلاق از من پرسید:” اگر یک کرم حتی پس از درمانهای متعدد نیز زنده بماند، چه اتفاقی برای فرد خواهد افتاد؟ ” و گفتم: ” احتمالا آنها تا ۱۰۰ سالگی زندگی خواهند کرد.”
هیئت مدیره به او تایید داد.
کولي قبول دارد که خطر کم است، اما هنوز هم، شیستوزوما مانسونی عمر متوسط ۵ تا ۱۰ سال دارد. این زمانی زیادی برای داشتن چیزی به زشتی یک شیستوزوما ست که در رگ های خونی شما زندگی میکند و آت و آشغال بیرون میدهد.
مقالهی مرتبط: درمان بیماریهای خودایمنی با کرمهای انگلی!
در ۲:۱۵ بعد از ظهر، روستنبرگ در یک اتاق نشست کوچک با سه همکار خلوت میکند. کرم ها دارو نیستند، اما برای استفاده باید درست مثل یک داروی آزمایشی آزاد شوند. دانشمندان اعداد برخی از اسناد بر علیه دادهها در یک صفحه کامپیوتر بررسی میکنند و سپس یک فرم را امضا میکنند. و آزمایش میتواند شروع شود.
بیست دقیقه بعد،به اتاق عفونی برمیگردیم، داوطلبان بازوهای خود را میکشند تا یک سیلندر فلزی کوچک با چند سانتی متر قطر بتواند روی پوستشان قرار گیرد. یک دستیار، به دقت چند قطره آب، حاوی دقیقا ۲۰ انگل، به داخل هر سیلندر میریزد. داوطلبان عصبی هستند، اما میگویند که مشتاق اند. یکی از دانشمندان جوان میگوید: “من این واقعیت را دوست دارم که این مطالعه مربوط به واکسن ها است، زیرا قبلا در این زمینه کار کردهام.” زنی که کنار اوست میگوید که از شرق آفریقا میآید و از قبل بیماری را میشناسد. آنها همچنین ۱۰۰۰ یورو برای وقتی که میگذارند دریافت میکنند.
داوطلبان پس از آلوده شدن، هر هفته به آزمایشگاه میآیند تا تیم تحقیقاتی بتواند خونشان را برای یک مولکول به نام CAA که کرم ها از معدهشان خارج میکنند آزمایش کنند. حضور CAA نشان میدهد که کرمها هنوز زنده هستند؛ در کارآزمایی های بعدی، عدم حضور آن ممکن است به این معنی باشد که یک واکسن یا دارو موثر بوده است.
برخی از دانشمندان شیستوزومیازیس موافق هستند که مزایای بالقوه، خطرهای حداقلی را توجیه میکنند. آلیسون الیوت از دانشکدهی پزشکی بهداشت و مناطق حارهای لندن که در یک واحد تحقیقاتی مشترک اوگاندا و انگلستان در اِنتِبه کار میکند؛ میگوید:
من امید دارم که این به شدت تشخیص واکسن های مناسب و ارزشمند را تسریع می کند.
او علاقه مند است این مدل را در آن مرکز پیاده کند؛ او توضیح میدهد که مردم در اوگاندا، کشوری که شیستوزومیازیس در آن به شدت شایع است، ممکن است در صورتی که در کودکی به کرم آلوده شده باشند به شکل متفاوتی به واکسن پاسخ دهند. الیوت در یک ایمیل در یک جلسه گفت:
اخلاق و همکاران ناظر از بحث در مورد مدل پیش رو بسیار حمایت می کنند و نمایندگان جامعه در حال حاضر علاقهمند به فرصت برای داوطلب شدن هستند.
یکی از داوطلبان لیدن ۵دقیقه بعد از آلودگی میگوید که کمی خارش دارد. پس از نیم ساعت، هنگامی که ساعد داوطلبان از آب آلوده برداشته شود، لکه های قرمز نشان می دهد که انگلها به میزبان جدید خود وارد شده اند. سپس، نزدیک به ساعت ۴ بعد از ظهر، ساعت متوقف می شود؛ داوطلبان به خانه میروند و روستنبرگ و همکارانش برای صرف قهوه میروند.