یکی از اولویت‌های اصلی پژوهشگران سرطان کشف راه‌هایی برای کاهش خطر عود یا متاستاز سرطان است. مطالعه‌ی اخیر با مقیاس کوچک ممکن است منجر به کشف دارویی رایج و مقرون به صرفه شود که دقیقا همین کار را انجام می‌دهد.
سلول‌های بنیادی سرطانی (CSC) که با عنوان سلول‌های آغازگر تومور نیز شناخته می‌شوند، موضوع داغی در میان محققان می‌باشد. این سلول‌ها به درمان‌های فعلی مقاوم هستند و نقش مهمی در عود و متاستاز سرطان دارند که از بزرگ‌ترین چالش‌های درمان سرطان می‌باشد. به همین دلیل، پیدا کردن راه‌های موفق برای پاکسازی CSCها از اهمیت زیادی برخوردار است.
محققان دانشگاه سالفورد انگلستان ممکن است درمانی را شناسایی کنند که می‌تواند نقش مهمی را ایفا کند. این دانشمندان زمان خود را صرف آزمایش داروهایی می‌کنند که از طرف سازمان FDA تایید شده‌اند. آن‌ها تحقیق می‌کنند که آیا هر یک از داروهای موجود نیز می‌توانند در مبارزه با سرطان کمک‌کننده باشند. تمرکز روی داروها در این راه به این معناست که اگر بتوانند دارویی کشف کنند که در برابر سرطان موثر باشد، می‌تواند به‌طور بالقوه سریعا وارد بالین شود.
در مقالۀ اخیر که در ژورنال Frontiers in Oncology منتشر شده است، دانشمندان استفاده بالقوه از آنتی‌بیوتیک داکسی سایکلین را برای پاکسازی CSCها شرح داده‌اند.
معمولا متخصصان داکسی سایکلین را -که یکی از رایج‌ترین آنتی‌بیوتیک‌ها در جهان می‌باشد- برای درمان عارضه‌هایی مانند پنومونی، کلامیدیا، سینوزیت، سیفلیس، وبا و بیماری لایم تجویز می‌کنند.
داکسی سایکلین از طریق جلوگیری از ساخت میتوکندری -که به عنوان نیروگاه سلول عمل می‌کند- درسلول‌ها اثر می‌کند. مهم است که این دارو عوارض جانبی کم‌تری دارد.
محققان برای مطالعۀ فعلی ۱۵ نفر را در بیمارستان دانشگاه در پیزا (شهری در ایتالیا) استخدام کردند. آن‌ها به ۹ شرکت‌کننده روزانه به مدت ۱۴ روز داکسی سایکلین دادند. قرار بود در انتهای این ۱۴ روز شرکت‌کنندگان به منظور خارج کردن تومور تحت جراحی قرار گیرند. ۶ شرکت‌کننده باقی‌مانده به عنوان گروه کنترل بودند و دارویی دریافت نکردند.
دانشمندان برای تعیین اینکه آیا آنتی‌بیوتیک بر CSCها و شانس عود و بازگشت تومورها اثر دارد یا نه، تعدادی از بیومارکرها را مورد آزمایش قرار دادند. آن‌ها ویژگی stemness (ویژگی سلول‌های بنیادی که آن‌ها را از بقیه سلول‌ها متمایز می‌کند) را در بافت‌های توموری خارج شده قبل از جراحی و بافت‌های توموری متوقف شده در طول پروسه بررسی کردند.
دانشمندان تقریبا در تمامی شرکت‌کنندگانی که داکسی سایکلین مصرف کرده بودند، شاهد کاهش قابل توجهی در تعداد CSCها شدند. اگرچه تعداد شرکت‌کنندگان بسیار کم بود، ولی نتایج بسیار قابل توجه بود؛ به این معنا که کارآزمایی بالینی باارزشی بود.
چرا آنتی‌بیوتیک‌ها علیه سرطان عمل می‌کنند؟
میتوکندری‌ها از باکتری‌ها تکامل یافته‌اند و آنتی‌بیوتیک‌ها به باکتری‌ها حمله می‌کنند؛ این بدان معناست که اغلب، آنتی‌بیوتیک‌ها میتوکندری‌ها را نیز مورد هدف قرار می‌دهند که مانع تولید سلول‌های بنیادی می‌شود.
آنچه اینجا استنباط می‌شود این است که سلول‌های بنیادی به‌طور انتخابی پروتئین‌های مرتبط با میتوکندری را بیش از حد بیان می‌کنند؛ بدین معنا که اگر بتوان عملکرد میتوکندری‌ها را مهار کرد، می‌توان سلول‌های بنیادی را مختل کرد. این یافته‌ها می‌تواند پیامدهای قابل توجهی داشته باشد.
داروهای مورد تایید FDA بسیار کمی موجود است که می‌توانند سلول‌های بنیادی سرطان را مورد هدف قرار داده و کاهش دهند. بنابراین، برای کشف اینکه دارویی موثر، به آسانی در دسترس و هزینه‌اش به ازای هر بیمار روزانه ۱۰ پوند است، بسیار مهم می‌باشد؛ به خصوص اینکه حدود دو سوم از مرگ و میرهای ناشی از سرطان به دلیل عود پس از درمان اولیه رخ می‌دهند.
درسال‌های اخیر، محققان بیشتر و بیش‌تری روی میتوکندری به عنوان مسیری بالقوه برای درمان بیماری تمرکز کرده‌اند. احتمالا این یافته‌ها این شعله‌ها را برافروخته خواهد کرد. همچنین این مطالعه ارزش غربالگری کارآمدی داروهای موجود را برای مقابله با سایر عارضه‌ها پراهمیت‌تر می‌کند.
توانایی محققان برای درمان سرطان می‌تواند با به کارگیری داروهایی که نه‌تنها ارزان هستند بلکه به‌طور گسترده‌ای در دسترس نیز می‌باشند، افزایش یابد.
