طبق تحقیقات جدید که در مجله علوم اعصاب منتشر شده است، محرومیت از خواب یا کمبود خواب با سرکوب پاسخهای کاهش درد باعث افزایش حساسیت به درد میشود.
یک نفر از هر سه بزرگسال در ایالات متحده و یا ۳۵ درصد از جمعیت بالغ، به اندازه کافی نمیخوابند.
اثرات محرومیت از خواب بر مغز بیشمار است، از ایجاد یک حالت خماری اختلالات شناختی گرفته تا جلوگیری می کند تا مشکل در توانایی ما در یادگیری و ایجاد خاطرات جدید.
تحقیقات جدید یکی دیگر از اثرات عصبی خواب ناکافی را نشان میدهند: حساسیت بالا نسبت به درد.
مطالعه جدیدی که توجه ویژهای به ارتباطات بالقوه بین بحرانهای بهداشت عمومی محرومیت از خواب، درد مزمن و تجویز مواد اعتیادآور افیونی داشته است، به این نکته پی برده است که کمبود خواب مکانیسمهای طبیعی مغز برای کاهش درد را مختل میکند.
براساس برآوردهای اخیر، در ایالات متحده بیش از ۲۰ درصد جمعیت یا حدود ۵۰ میلیون بزرگسالان با دردهای مزمن زندگی میکنند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) گزارش میدهد که به طور متوسط حدود ۱۳۰ نفر در ایالات متحده روزانه در اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر جان خود را از دست میدهند.
متیو واکر (Matthew Walker)، استاد علوم اعصاب و روان شناسی دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، همراه با دانشجوی دکترای آدام کراس (Adam Krause) مطالعهای در این زمینه انجام دادهاند.
چگونه کمبود خواب حساسیت به درد را تحت تاثیر قرار میدهد؟
واکر و کراس بر روی ۲۴ شرکت کننده جوان سالم با اعمال گرما به پاهای افراد حس درد را القا کردند. همان زمان با این کار، دانشمندان با اسکن مغزی افراد شرکت کننده مدارهای مسئول پردازش حس درد را ارزیابی کردند.
در آغاز مطالعه شرکت کنندگان هیچ مشکلی در خواب یا اختلالات مرتبط با درد نداشتند.
دانشمندان با اسکن مغز هر یک از افراد با دستگاه MRI کاربردی در حین افزایش اعمال گرما به پوست فرد شرکت کننده، یک آستانه درد برای هر یک از آنها پس از خواب شبانه مناسب ضبط کردند.
دانشمندان پس از ثبت آستانه درد هر فرد، این پروسه را بار دیگر پس از یک شب بدون خواب تکرار کردند.
به گفته کراس نویسنده اصلی مقاله:
همه افراد گروه در درجه حرارت پایین احساس ناراحتی کردند، که نشان میدهد حساسیت آنها نسبت به درد بعد از خواب ناکافی افزایش مییابد.
او اضافه میکند:
میزان آسیب همان است، اما تفاوت در چگونگی ارزیابی و بررسی حس درد در مغز است در صورتی که خواب فرد ناکافی باشد.
محققان دریافتند که قشر حسی-تنی مغز (Somatosensory)، یک منطقه مرتبط با حساسیت به درد، زمانی که شرکت کنندگان به اندازه کافی نخوابیده بودند، بیش از حد فعال بود. مطالعه انجام شده این فرضیه را که محرومیت از خواب میتواند مدارهای عصبی پردازش درد را مختل کند، تایید میکند.
با این حال، یک نتیجه شگفت آور این بود که فعالیت در هسته اکومبنس مغز (accumbens nucleus) پس از یک شب بیخوابی کمتر از حد معمول بود. هسته اکومبنس موجب آزاد شدن انتقال دهنده عصبی دوپامین میشود که حس لذت را افزایش داده و درد را کاهش میدهد.
به گفته پروفسور واکر:
کمبود خواب نه تنها مناطق حساس به درد را در مغز تقویت میکند، بلکه مراکز طبیعی ضد درد را نیز مهار میکند.
در نهایت، محققان دریافتند که فعالیت بخش اینسولا مغز که مسئول ارزیابی سیگنالهای درد و تنظیم واکنش بدن به درد میباشد نیز ضعیف میشود.
دکتر کراس بیان میکند:
این یک سیستم عصبی حیاتی است که سیگنالهای درد را ارزیابی و طبقه بندی میکند و برای کمک و نجات بدن به مسکنهای طبیعی خوده بدن اجازه آزاد شدن میدهد.
خواب یک ضد درد طبیعی است!
محققان همچنین برای بررسی و تکرار نتایج خود، پژوهش دیگری بر روی بیش از ۲۳۰ فرد بزرگسال که در بازار آنلاین ترک مکانیکی آمازون (Amazon’s Mechanical Turk) ثبت نام کرده بودند، انجام دادند. شرکت کنندگان الگوهای خواب و میزان حساسیت به درد خود را در طی چند روز گزارش کردند.
دانشمندان دریافتند که کوچکترین تغییرات در الگوهای خواب شرکت کنندگان با تغییر در حساسیت به درد مرتبط است.
دکتر کراس میگوید:
نتایج به وضوح نشان میدهد که حتی تغییرات بسیار ظریف در خواب شبانه- کاهش، که بسیاری از ما فکر میکنیم عواقب کمی دارد- تاثیر بسزایی بر آستانه درد شما در روز بعد دارد.
واکر در مورد یافتهها خاطرنشان کرد:
نکته کلیدی خوش بین کننده در این جا این است که خواب یک ضد درد طبیعی است که میتواند به کنترل و کاهش درد کمک کند.
با این حال، به طرز عجیبی، محیطی که مردم بیشترین درد را در آن جا تجربه میکنند، بدترین مکان برای خواب هستند- بخش پر سر و صدا بیمارستان.
یافتههای ما نشان میدهد که اگر خواب بدون وقفه و با کیفیت به عنوان یک جزء جدایی ناپذیر از مدیریت خدمات بهداشتی در نظر گرفته شود، مراقبت از بیمار به طور قابل توجهی بهبود مییابد و افراد سریعتر مرخص خواهند شد.