نگاه کلی
سندرم هایپراسمولار دیابتیک عارضه‌ای خطرناک می‌باشد که ناشی از سطح بسیار بالای قندخون است. این عارضه اغلب در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ رخ می‌دهد. این وضعیت اغلب توسط یک بیماری یا عفونت دیگر شروع می‌شود.
در نتیجه سندرم هایپراسمولار دیابتیک بدن سعی در دفع قندخون اضافی از طریق ادرار خواهد کرد. سندرم هایپراسمولار دیابتیک در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به دهیدراتاسیون تهدید کننده حیات گردد. درمان فوری برای عارضه باید انجام گیرد.
علائم
زمان لازم برای ایجاد سندرم هایپراسمولار دیابتیک ممکن است روزها یا هفته‌ها باشد. علائم و نشانه‌های احتمالی عبارتنداز:
- قندخون بالای ۶۰۰ میلیگرم بر دسی لیتر و بالاتر
- تشنگی بیش از حد
- خشکی دهان
- افزایش ادرار
- پوست خشک و گرم
- تب
- سرگیجه و خواب آلودگی
- توهم
- از دست دادن بینایی
- تشنج
- کما
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر سطح قندخون بیمار از حد تعیین شده توسط پزشک بالاتر رود باید به پزشک مراجعه کند. همچنین اگر وی علائم سندرم هایپراسمولار دیابتیک از جمله موارد زیر را داشته باشد نیز باید به پزشک مراجعه کند:
- تشنگی بیش از حد
- افزایش ادرار
- پوست گرم و خشک
- خشکی دهان
- تب
در موارد زیر باید با اورژانس تماس گرفت:
سطح قندخون بیمار بالای ۴۰۰ میلیگرم بر دسی لیتر شده و طبق دستورات درمانی ارائه شده توسط پزشک بهتر نشود. نباید منتظر ماند تا سطح قندخون به حد سندرم هایپراسمولار دیابتیک برسد.
فرد دچار سرگیجه، تغییرات بینایی یا علائم دیگر دهیدراتاسیون گردد.
دلایل
موارد زیر می‌توانند آغازگر سندرم هایپراسمولار دیابتیک شوند:
- بیماری یا عفونت
- عدم تبعیت از برنامه درمانی دیابت یا برنامه درمانی نامناسب
- داروهای خاص مانند داروهای مدر(دیورتیک‌ها)
- گاهی اوقات عدم تشخیص دیابت سبب سندرم هایپراسمولار دیابتیک می‌گردد.
عوامل خطرزا
خطر ایجاد سندرم هایپراسمولار دیابتیک در موارد زیر می‌تواند بالاتر باشد:
دیابت نوع۲: اگر فرد قندخون خود را اندازه نگیرد یا نداند که مبتلا به دیابت نوع۲ است، خطر ابتلا بالاتر است.
افراد بالای ۶۵ سال
بیماری مزمن دیگر: مانند نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کلیوی
عفونت: مانند پنومونی، عفونت مجاری ادراری یا ویروس که سبب افزایش سطح قندخون می‌شود.
داروهای خاص: برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها(پردنیزولون)، دیورتیک‌ها(هیدروکلروتیازید و کلروتالیدون) و داروی ضدصرع فنیتوئین.
عوارض
سندرم هایپراسمولار دیابتیک می‌تواند منجر به:
- تشنج
- حمله قلبی
- سکته
- کما
- بدون درمان فوری سندرم هایپراسمولار دیابتیک می‌تواند مرگبار باشد.
تشخیص
تشخیص زودرس در سندرم هایپراسمولار دیابتیک بسیار حیاتی است. تیم پزشکی اورژانس یک معاینه فیزیکی و روانی انجام خواهند داد و از همراه بیمار سابقه پزشکی وی را خواهند پرسید.
آزمایشات
احتمال دارد آزمایش خون و ادرار برای اندازه گیری سطح قندخون و عملکرد کلیه و تشخیص عفونت انجام گیرد.
درمان
درمان اورژانسی می‌تواند عارضه سندرم هایپراسمولار دیابتیک را طی چند ساعت اصلاح کند. درمان اغلب عبارت است از:
- تزریق وریدی مایعات برای جبران دهیدراتاسیون
- تزریق وریدی انسولین برای کاهش سطح قندخون
- تزریق وریدی پتاسیم و بعضی از اوقات جایگزین سدیم فسفات برای کمک به عملکرد صحیح سلول‌ها
- اگر فرد عفونت یا یک بیماری زمینه‌ای مانند نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کلیوی داشته باشد باید درمان شوند.
پیشگیری
کنترل روزانه مناسب دیابت می‌تواند از سندرم هایپراسمولار دیابتیک جلوگیری کند.
- بیمار باید علائم بالارفتن قندخون را بداند.
- بیمار باید سطح قندخون را مرتب اندازه بگیرد.
- هنگامی که بیمار است مایعات فراوان بنوشد
- برنامه کنترل دیابت خود را اجرا کند.
- واکسن‌های لازم را دریافت کند.
