محققان با طراحی آزمایشی بر روی موش‌ها نشان دادند با کنترل منبع استرس می‌تواند به کاهش اثرات آن کمک کند.
هر فردی در مراحل مختلف زندگی خود استرس را تجربه می‌کند.
گاهی اوقات استرس نیروی مثبتی به حساب می‌آید و می‌تواند اثرات مثبتی ایجاد کند. اما زمانی که مزمن می‌شود ممکن است منجر به برخی مشکلات سلامت شود.
این مشکلات ممکن است شامل سردرد، درد عضلانی، درد سینه، مشکلات گوارشی، بی‌خوابی و مشکلاتی در سلامت روانی باشد.
مقاله مرتبط: استرس ذهنی چیست و چه راه‌هایی برای مقابله با آن وجود دارد؟
بر اساس انجمن روانشناسی آمریکا بیش‌ترین عوامل استرس زا در این کشور شامل موارد زیر است:
- فشار کاری
- پول
- سلامتی
- روابط فردی
- تغذیه نامناسب
- استفاده بیش از حد از رسانه‌ها
- کمبود خواب
حدود ۸۰ درصد از مردم آمریکا به طور مداوم علائم جسمی استرس را تجربه می‌کنند. بنابراین ضروری است تا نحوه کنترل استرس را یاد بگیریم و از عوارض جسمی و روانی آن بکاهیم.
برخی استراتژی های کنترل استرس شامل این مواردند :
- شناسایی علت آن و پیدا کردن راهی برای مدیریت آن
- داشتن فعالیت فیزیکی منظم
- استفاده از تکنیک های آرام‌بخش مثل مدیتیشن تنفس
- تحکیم رابطه با خانواده و دوستان
مواجه با استرس در نوجوانان
بیشتر مردم تنش را در نوجوانی تجربه می‌کنند. طی این دوران حساس علل استرس می‌تواند فشار خانوادگی، فشار اجتماعی از سوی قلدرها و نگرانی از نحوه حضور در جامعه باشد.
استرس در دوران بلوغ می‌تواند ریسک مشکلات روانی مثل اضطراب، اعتیاد به الکل یا قمار و اختلال بیش فعالی کمبود تمرکز (ADHD) را افزایش دهد.
تیمی از اعضای انستیتو عصب شناختی در بارسلون اسپانیا آزمایشی را روی۳گروه از موش‌های نر ترتیب دادند.
آنها دریافتند توانایی کنترل منابع استرس در نوجوانی ریسک اثرات منفی آن را در بزرگسالی کاهش می‌دهد. آنها نتایجشان را در مجله Scientific Reports به چاپ رساندند.
آنها گروهی از موش‌ها را در طی نوجوانی در معرض انواع مختلفی از استرس که با رفتارهای خاصی قابل‌کنترل بود قراردادند. با تغییر رفتار آنها حتی می‌توانستند محرک استرس را کم کرده یا نابود کنند.
گروه دوم نیز مانند گروه قبل در معرض انواع مختلفی از استرس قرار گرفتند؛ اما اعضای این گروه قادر نبودند مقدار استرس را با تغییرات رفتاری کاهش دهند. گروه سوم در معرض استرس قرار نگرفتند.
کاهش اثرات منفی استرس
هنگام مواجهه موش‌ها بااسترس محققان فعالیت سیستم هورمونی آنها را از طریق فعالیت محور هیپوتالاموسی- هیپوفیزی- فوق کلیوی (HPA) به عنوان مهم‌ترین سیستم کنترل واکنش به استرس کنترل کردند.
در دوران بزرگسالی آنها میزان بیان ژن گیرنده نوع ۲ دوپامین را در استریاتوم پشتی یعنی ناحیه مغزی موثربررفتار اندازه گرفتند. دانشمندان همچنین انواعی از عوامل شناختی را نیز سنجیدند.
نتایج نشان دادند فعالیتHPA در استرس قابل‌کنترل و غیرقابل‌کنترل ایجادشده در مواجهه اولیه گروه‌ها با استرس برابر است. اما هنگامی که استرس بیشتری اعمال شد تفاوت کلیدی بین گروه‌ها آشکار شد.
گروه استرس قابل‌کنترل پاسخ HPA کمی نشان دادند اما گروه دوم تحرک حرکتی بیشتر و انعطاف شناختی کمتری نشان دادند.
به علاوه اثرات رفتاری گروه دوم منجر به افزایش گیرنده‌های نوع ۲ دوپامین در استریاتوم خلفی شد. این بخشی از مغز است که در تحرک و انعطاف‌ناپذیری شناختی شرکت داشته است. استرس بخش‌های دیگر نظیر تمرکز و انگیزه ذهنی را تحت تأثیر قرار نداد.
مقاله مرتبط: استرس چه اثری بر روی مغز دارد؟
روزر نادال، دستیار رهبر گروه گفت:
با وجود این حقیقت که مواجهه با شرایط استرس زا اثرات کوتاه و بلند منفی روی رفتار و فیزیولوژی بدن دارد عوامل متعددی می‌توانند اثرات آن را کم کنند. ما دریافتیم یکی از این عوامل امکان کنترل منابع استرس است.
مطالعه جانوران نشان می‌دهد که ارتقا استراتژیهای کنترل استرس در نوجوانی یکی از عوامل اصلی است که می‌تواند به کاهش ریسک استرس بالا در بزرگسالی و احتمال ایجاد مشکلات جسمی و روانی کمک کند.
